�ocuk Cerrahisi Uzman� Op. Dr. Arzu �zyer Bekta�, �ocuklarda s�nnet ile ilgili merak edilenlere yan�t verdi

�ocuklarda en s�k olarak uygulanan cerrahi i�lem olan s�nnet, cinsel organ ba��n� �rten ve s�nnet derisi olarak bilinen "Prepisyum"un uygun bir uzunlukta cerrahi y�ntemlerle kesilerek ��kar�lmas�d�r. Peki �ocuklarda s�nnet ne zaman yap�lmal�? Erkek �ocuklarda sa�l�kl� s�nnet nas�l olmal�? S�nnet operasyonundan sonra iyile�me s�resi ne kadard�r? S�nnet ile ilgili t�m merak edilenleri �ocuk Cerrahisi Uzman� Op. Dr. Arzu �zyer Bekta� yan�tlad�. ��te s�nnet ile ilgili bilmeniz gerekenler.

"�OCUKLARI SEVD���M ���N BU DALI SE�T�M"

Kad�nlar� pek �ok meslek grubunda aktif olarak g�r�yoruz. Ancak s�nnet yapan bir kad�nla ilk defa tan���yorum. Bir kad�n olarak s�nnet yapmaya nas�l karar verdiniz?

T�rkiye'deki sosyal yap�lanmay� d���nd���m�zde bu soruyu sorman�z �ok do�ru. ��nk� s�nnet �nceki y�llarda sa�l�k e�itimi bile almam�� s�nnet�i diye adland�rd���m�z kimseler taraf�ndan yap�l�yordu. Bunun sonucunda da bu ki�ilere s�nnet olan �ocuklar bu sefer �ok ciddi problemlerle biz doktorlara geliyordu. Ben �ocuk Cerrahisi Uzman�y�m. Doktor olmaya k���k ya�lardaki klasik sorulardan beri karar vermi�tim. �ocuk Cerrahisini se�me nedenim ise �ocuklar� �ok sevmemden kaynaklan�yor. Bunun yan�na da t�p fak�ltesinde e�itimini ald���m ve �ok sevdi�im cerrahiyi ekleyince keyifle yapt���m bir i� ortaya ��kt�.

"S�nnet k���k fakat �nemli bir cerrahi i�lemdir. Mutlaka konusunda uzmanla�m�� hekimler taraf�ndan yap�lmal�d�r."

Biraz s�nnetin tarih�esini konu�mak istiyorum. Neden s�nnet yapt�r�yoruz?

S�nnetin tarihi M.�. 6000'li y�llara kadar uzan�r. Eski M�s�r piramitlerinde bulanan baz� mumyalar�n s�nnetli olduklar� g�r�lm��t�r. S�nnetin Hz. �brahim'in adeti oldu�u s�ylenmektedir. Tarih boyunca M�s�rl�lar�n, Yahudilerin ve Babillilerin s�nnetli olduklar� g�r�lm��t�r. Fakat s�nnetin devaml� bir adet haline gelmesi Hz. Muhammed'in (S.A.V.) M�sl�manlara tavsiyesi ile kal�c� olarak uygulanmas�na vesile olmu�tur.

Bug�n art�k s�nnet hem Peygamberimizin (S.A.V.) tavsiyesi hem de t�bb� yarar�ndan dolay� yap�lmaktad�r. S�nnet art�k bat� �lkelerinde de t�bb� yarar�ndan dolay� tercih edilen bir uygulama olmu�tur.

"S�NNET KONUSUNDA UZMANLA�MI� K���LER TARAFINDAN YAPILMALI"

S�nnet kim taraf�ndan yap�lmal�? S�nnet yap�lacak yerde hangi ko�ullar aranmal�?

S�nnet k���k ama �nemli bir cerrahi i�lemdir ve konusunda uzmanla�m�� hekimler taraf�ndan, sterilizasyon �artlar� uygun ortamlarda, uygun cerrahi aletlerin bulundu�u ortamlarda yap�lmal�d�r.

�zellikle lokal s�nnetlerde �ocuklar�n g�vende hissedece�i ve korkmayaca�� bir ortam�n olmas� �ocu�un s�nnete olan bak���n� olumlu etkilemektedir. Klinik dekorasyonunda �ocuklar i�in tehdit i�ermeyen g�rseller ve renkler kullan�lmal�, �ocuklara �zel bir aktivite ve oyun alan� olu�turarak, stressiz bir ortam haz�rlanmal�d�r. Bunlar�n yan� s�ra ailenin ve �ocu�un mahremiyetini g�zeten, bir dinlenme/bekleme odas� olu�turulmas� da s�nnet an�n� kolayla�t�racak d�zenlemelerdir.

S�nnette kullan�lan cerrahi aletler ve sarf malzemeleri mutlaka tek hastada kullan�lmal�, cerrahi m�dahale � s�nnet odas� ve masas� / sedyesi i�lem sonras�nda yeni bir hasta al�nmadan �nce uygun sol�syonlarla dezenfekte edilmelidir.

S�nnet karar� nas�l al�n�r? �ocuk bu s�rece nas�l haz�rlan�r?

S�nnet t�bb� endikasyon ise �ocuk hekimi ya da �ocuk cerrahisi uzman�n�n t�bbi a��dan de�erlendirmesi sonucu aileye �nermesi ile ger�ekle�ir. �ste�e ba�l� s�nnet de ise �ocu�un ya�� ve psikolojik durumu de�erlendirilerek, nerede ve kimin taraf�ndan yap�laca�� da �zenle ara�t�r�larak karar verilmelidir.

�ocuk, s�nnet �ncesinde mutlaka s�nnet yapacak hekimle tan���lmal�d�r ve mutlaka �n muayene yap�lmal�d�r. ��nk�;

� �ocuk, hekimi ile tan��acak ve ona g�ven duyacakt�r.

� �ocu�un ba�ka bir hastal��� olup olmad��� kontrol edilmi� olur.

� S�nnet �ncesinde ve sonras�nda yap�lacaklar ve kar��la��labilecek durumlar ayr�nt�l� ortaya konur.

� �zellikle b�y�k �ocuklarda psikolojik olarak olumsuz etkilenmenin �n�ne ge�ilir.

"S�NNETLE �LG�L� HER �EY� TAM ANLATAMADI�IMIZ ���N ETK�LEN�YORLAR"

S�nnetin �ocuk psikolojisi �zerindeki etkileri nas�ld�r?

S�nneti ilk 3 ay hatta yeni do�an d�nemimde �nermemizin nedeni �ocu�un psikolojik olarak olumsuz etkilenmemesi i�indir. 2-6 ya� aras� �ocuklar olup bitenlerle ilgili her �eyi anlamakta ama bizler �ocuklar�m�za s�nnetle ilgili her �eyi tam anlatamad���m�z i�in psikolojik olarak etkilenebiliyorlar. Ebette ki bu tav�r da keskin bir s�n�r de�ildir. Bazen 4 ya��ndaki �ocu�a konu�arak ula�abilirken, yeri geliyor 9 ya��ndaki �ocu�u muayene bile edemiyorsunuz. Bu nedenle �n muayene s�nnet a�amas� i�erisinde �ok b�y�k �nem kazan�yor. Muayene sonras�, �ocu�un durumuna g�re s�nnet olup olmayaca�� ve sedoanaljezi veya lokal mi s�nnet olaca��na karar verilmektedir. �zellikle b�y�k �ocuklarla ayr�nt�l� konu�ulmal�, onay� al�nmal� ve s�re�le ilgili kesinlikle yalan s�ylenmemelidir.

Baz� aileler �ocuklar�n� do�ar do�maz s�nnet yapt�r�yorlar, bunu �neriyor musunuz ve bebekler ne zaman s�nnet ettirilmelidir?

Ben yenido�an s�nneti e�er �ocukta anaotomik ve fizyolojik bir s�k�nt� yoksa kesinlikle �neriyorum. Yenido�an ilk 30 g�nl�k d�neme denir. Bebek do�umdan hemen sonra hastaneden ��kmadan da s�nnet yap�labilir. Ama son d�nemde bebek d�nyaya anneye al��s�n, anneyi emmeyi ��rensin ve anne de beb�e al��s�n diye 7-15 g�nde de tercih edilmektedir.

"BEBEKTE B�R SIKINTI YOK �SE YEN�DO�AN S�NNET� YAPILAB�L�R"

Yenido�an s�nnetinin avantajlar� nelerdir? Yenido�an s�nneti hangi durumlarda �nerilir?

Bebekte bir s�k�nt� yok ise anne de haz�r ise yenido�an s�nneti yap�labilir. Bebeklerde yara iyile�mesi �ok daha h�zl�d�r ve bebeklerin a�r� e�i�i �ok daha y�ksektir. Daha az hareketlidir, bu da s�nneti daha da kolayla�t�r�r. S�nnet sonras� bak�m� da �ok daha rahat olur ve bebekler bu s�re�ten psikolojik olarak etkilenmezler.

Hangi durumlarda yenido�an s�nneti uygulanamaz?

Bebe�in ba�ka bir rahats�zl��� var ise (kalp, solunum yetmezli�i vb.)

Cinsel organ�nda e�rilik ya da rotasyon anormallikleri var ise, Hipospadias (peygamber s�nneti) gibi ameliyat gerektiren durumlar var ise bu bebeklere s�nnet uygulanmaz.

"�OCUKLAR 1 G�NL�KTEN �T�BAREN S�NNET YAPILAB�L�R"

�ocuklar hangi ya�ta s�nnet olmal�? S�nnet i�in en ideal ya� nedir?

Asl�nda teknik olarak 1 g�nl�kten itibaren s�nnet yap�labilir. Tecr�bemin sonucunda, e�er farkl� bir durum yok ise, en uygun zaman ilk 3 ay hatta yenido�an d�nemidir. Psikolojik etkilenmenin yo�un oldu�u d���n�len 2-6 ya� aras� �nerilmese de bu bir kural olarak kabul edilemez.S�nneti kabul etmi� ve anlam�� �ocuklar da bu s�reci sorunsuz bi�imde atlatabilmektedirler. �zellikle 1- 6 ya� aras� �ocuklar s�nnet �ncesi mutlaka muayene edilmeli ve �ocu�un durumuna g�re s�nnet karar� ve y�ntemi al�nmal�d�r.

Siz hangi y�ntemle s�nnet yap�yorsunuz? S�nnet i�in tavsiye etti�iniz y�ntem hangisi?

�ocuklar mutlaka steril �artlarda, ehil bir hekim taraf�ndan, uygun bir ya�ta s�nnet ettirilmelidir. Aksi halde yap�lan k���k hatalar �ocuklarda �zg�ven kayb�na, psikolojik bozukluklara ve i�levsel bozukluklara yol a�abilir. S�nnet cerrahi bir giri�imdir ve �nemsiz, basit bir m�dahale olarak g�r�lmemelidir. Ben �ocuk cerrah�y�m ve y�zy�llard�r uygulanan cerrahi y�ntemlerle s�nnet yap�yorum.

S�nnette anestezi genel mi lokal mi olmal�d�r?

1 ya��na kadar lokal s�nnet yap�labilir. 5 ya��ndan sonra da �zel bir durum yoksa �ocuk muayene edilip, �ocukla konu�ulup lokal s�nnet yap�labilir. Ancak 1-5 ya� aras� �ocuklar muayene edilmeden s�nnet y�ntemine karar verilmemelidir.

S�nnet sonras� bak�m ve pansuman nas�l yap�l�r? Nelere dikkat etmek gerekir? Ailelere tavsiyeleriniz nelerdir?

S�nnet sonras�nda s�rekli bir pansumana gerek yoktur. S�nnetin durumuna g�re biz bazen gazl� bezle kapat�yoruz ve aileye 2 g�n sonra nas�l ��karacaklar�n� anlat�yoruz. Bazen o sarg�ya bile gerek kalmad��� kalm�yor. Daha rahat bir s�re� i�in a�r� kesici �urup ya da fitil �neriyoruz. Yumu�ak tutsun diye antibiotikli kremler de �neriyoruz. S�nnet sonras�nda aileye bu konuda detayl� bilgi veriyoruz. B�ylelikle �ocuk en az etki ile s�nnet s�recini tamamlam�� oluyor.

S�nnet operasyonundan sonra iyile�me s�resi ne kadard�r?

Ortalama 5-7 g�nd�r. Ama kimi �ocuk 2 g�nde toplarken kimi �ocuk ise 10 g�nde toparlamaktad�r.

"�DRAR YOLLARI ENFEKS�YONU DURUMUNDA EN KISA S�REDE S�NNET YAPILMALIDIR"

Acil s�nnet durumlar� nelerdir? Hangi durumlarda beklemeden s�nnet yapt�r�lmal�d�r?

Parafimosis dedi�imiz s�nnet derisinin cinsel organ ucunu halka �eklinde s�k��t�rmas� sonucu dola��m�n bozulmas� durumunda acilen s�nnet edilmelidir. Fimosis dedi�imiz cinsel organ� ucunda darl�k durumunda da s�nnet hemen yap�lmal�d�r. Balanit dedi�imiz s�nnet derisi iltihab� bir ka� kez tekrarlanm�� ya da t�m deride ciddi iltihap olmu� ise iltihap tedavi edildikten sonra �ocuk s�nnet edilmelidir. Ayr�ca s�k �drar yollar� enfeksiyonu durumunda da en k�sa zamanda s�nnet yap�lmal�d�r.

Cinsel organ�n ucu dar olan �ocuklar�n s�nneti yap�l�rken nelere dikkat edilmelidir?

Cinsel organ�n ucu darl��� g�receli bir durumdur. Yenido�an d�neminde normal olan bu durum bazen yap��kl�k ya da darl�k olarak d���n�lebiliyor. Bunun en do�ru karar�n� �ocuk Cerrahisi Uzman� vermelidir. Ger�ek darl�k durumunda idrar yapmakta ciddi zorluk olur ve bu da acil s�nnet yap�lmas� gerekn bir durumdur. �i�ini rahat yapan bir bebe�in cinsel organ�n�n ucu g�r�lm�yor diye buna darl�k var diyemeyiz

S�nnet hatas� nedir? B�yle bir durumda s�nnet onar�m� nas�l yap�l�r?

S�nnet derisinin cinsel organ�n�n boyuna g�re kesilmesi gerekir. Tam burada ba�ka bir durumdan bahsetmek istiyorum. G�m�k cinsel organ dedi�imiz bir durum var. Cinsel organ�n�n g�r�nen k�sm�ndan ba�ka i� tarafta da cinsel organ boyu var. Bunu �zellikle kilolu �ocuklarda s�k g�r�yoruz. Bu durumlarda i�erideki cinsel organ boyunu da dikkate alarak deriyi uzun b�rak�yoruz. Deri uzun gibi kalm�� g�r�nse de bu bu �eklide yap�lmas� �nemlidir. Bu durum ileride kendili�inden d�zelecek bir durumdur. Sadece s�nnet s�ras�nda bir d�nem i�in o deriyi geriye do�ru �ekmeliyiz. Bu durum yanl�� ya da uzun kesilmi� gibi g�r�nebilir ama ger�ek bu de�ildir.

Gelelim olabilecek durumlara� Her ameliyattan sonra oldu�u gibi s�nnet sonras�nda da olabilecek baz� durumlar var. �ocukta �ok aktif bir �ekilde kanama olabilir ve tekrar durdurmak i�in diki� at�lmas� gerekebilir.

�zellikle yukar�da bahsetti�imiz g�m�k cinsel organ durumlar�nda deri geriye d�zg�n �ekilmedi�inde, deri yap���p darl�k olu�abiliyor.Bu durum sonucunda da derinin a��lmas� ya da tekrar s�nnet edilmesi gerekebilir.

�zellikle doktor olamayan ki�iler taraf�ndan yap�lan s�nnetlerde deri �ok k�sa kesilip ileride e�rilik olu�abilmekte. Bunun d�zeltimesi i�in de ikinci bir operasyon gerekebilir.

Doktor taraf�ndan yap�lmayan s�nnetlerde �zellikle cinsel organ�n ucu yaralanmalar�na �ok rastl�yoruz. Bu tip yaralanmalar ise bazen geri d�n��� olmayan sonu�lar do�urabiliyor.

S�NNET�N FAYDALARI SAYMAKLA B�TM�YOR

S�nnetin faydalar� nelerdir? S�nnet hangi hastal�klardan korur?

� Penis kanseri olas�l���n� azalt�r.

� �drar yolu enfeksiyonlar�ndan korunmakta �nemli rol oynar.

. Cinsel yolla bula�abilecek hastal�klar�n �n�ne ge�ilmesini sa�lar. �rne�in HIV vir�s� gibi, HIV vir�s� bula�mas� sonucu AIDS hastal��� g�r�l�r. S�nnetli cinsel organda bula��c� hastal�klara yakalanma olas�l��� di�erine g�re daha azd�r.

� Hijyen a��s�ndan b�y�k �neme sahiptir. S�nnetsiz cinsel organ�n enfeksiyon kapma olas�l��� daha y�ksektir. ��nk� cinsel organ� saran derinin i� k�sm�n�n temizlenmemesi halinde hastal�klar olu�abilir.

S�nnet sonras� hangi durumlarda doktorumuza haber vermemiz gerekir?

�zellikle ilk ak�am s�z�nt� �eklinde kanama olabilir ama �ok aktif durdurulamayan kanama oldu�unda mutlaka doktorunuza haber vermelisiniz. S�nnet sonra �zellikle derisi yap���k cinsel organlarda sar� beyaz bir tabaka olabilir. Ama buradan sar� bir ak�nt� olursa doktorunuza haber vermelisiniz.

"Yap�lan ara�t�rmalar sa�l�kl� ve do�ru s�nnet uygulamalar�n�n oran�n�n sa�l�ks�z ve bilin�siz ellerde yap�lan s�nnet oranlar�n�n alt�nda kald���n� g�stermektedir. Cinsel organlar�nda kal�c� hasarlar olu�abilmektedir." / annebebekkulubu.com

31.12.2019 - 42152