Obezite nedir, nas�l de�erlendirilir?
Obezite en basit tan�m� ile, v�cuttaki ya� dokusunun art���yla geli�en kilo fazlal���d�r. Her kilo fazlal��� obezite midir? Obezitenin objektif olarak de�erlendirilmesinde v�cut kitle indeksi (VK�) kullan�l�r. VK�; kg. cinsinden a��rl���n metre cinsinden boyun karesine b�l�nmesiyle bulunur. �ocuklar b�y�yen varl�klar olduklar�ndan tek bir VK� de�erinden bahsedilemez. Her toplumun kendine �zg� haz�rlanan, cins ve ya�a g�re olu�turulmu� VK� de�erleri kullan�l�r. T�rk �ocuklar�n�n de�erleri de belirlenmi�tir. �ocu�un VK� ya��na g�re %85-95 ise fazla kilolu, %95’den fazla ise obezdir.
Bebeklik D�nemi
Bebeklik d�nemindeki (0-12 ay ) kilo kontrolleri sa�l�kl� b�y�menin de�erlendirilmesinde �nemli bir �l��tt�r. Bu d�nemde fizyolojik ya� dokusu art��� s�z konusudur, b�ylece h�zl� b�y�yen bebek yedek enerji deposunu olu�turur. Bebe�in kilosu boy e�risine g�re iki e�riden fazla yukar�da de�ilse obez de�il, g�rb�z bebek olarak kabul edilir. �zellikle bebek anne s�t� al�yorsa ya da yanl�� beslenme durumu yoksa bebe�in izlemi yeterlidir. Bir ya��ndan itibaren ya� toplanma oran� giderek azal�r, bu arada y�r�meye ba�layan bebek boyuna uygun kiloya gelir. Bebeklik d�neminde obeziteden korunmak i�in ya�am�n ilk 6 ay�nda yaln�zca anne s�t� ile beslenmesi �ok �nemlidir. Mama ile beslenen bebeklerin de doyduktan sonra mamay� bitirmek i�in zorlanmamas� gerekir. Bebeklik d�neminde obezite nedenleri aras�nda do�u�tan birka� sendrom da s�z konusudur. Bu hastal�klarda beyindeki i�tah merkezinin bozuklu�uyla birlikte baz� n�rolojik sorunlar vard�r. E�er obez bebe�in beden ve sosyal geli�iminde gecikme varsa ileri inceleme gereklidir.
�ocukluk D�nemi
�ocuklar�n herg�n almalar� gereken enerji ya�a, cinsiyete ve aktiviteye g�re de�i�mektedir. E�er harcanandan �ok enerji al�n�r ise, fazladan al�nan her 7000 kalori 1kg. ya� olarak v�cutta depolan�r. �ocukluk �a��ndaki obezitenin en s�k nedeni bu �ekilde geli�en basit obezitedir. Basit obezite nedenlerini �� ana ba�l�kta toplayabiliriz;
Fazla enerji al�m�, yanl�� beslenme,
Aktivite azl��� (enerji harcanmas�nda azalma),
Psikososyal Nedenler Nelerdir?
�ocukluk d�neminde rutin kontrollerde boy ve kilonun ya�a uygunlu�u, boya g�re fazla kilosu olanlarda VK� hesaplanarak �ocu�un fazla kilolu ya da obez olup olmad��� belirlenebilir.
�ocu�un kilo almaya ba�lad��� erken d�nemde saptan�r ise basit �nlemlerle obezite engellenebilir. Ancak, bu konuda ailelerin de duyarl� olmalar� gerekmektedir. ��nk�, bebeklik d�nemi d���nda �ocuklar genellikle hasta olunca doktora g�t�r�l�rler. �ocu�unun h�zl� kilo ald���n� d���nen ebeveynlerin doktora erken d�nemde ba�vurmalar� �nemlidir.
Obezite ba�lama ya�� ne kadar k���kse obezite derecesi o kadar y�ksektir.
Obezite derecesi ne kadar fazla ise geri d�n��� de o kadar zor olmaktad�r.
Bu nedenle aslolan obezitenin �nlenmesidir. Bunun i�in;
Sa�l�kl� beslenmenin ��renilmesi, ebeveynlerin bu konuda �ocuklar�na �rnek olmalar�, aile sofras�na �nem verilmesi,
Sportif aktivitelere zaman ayr�lmas�, bunun ailenin davran�� bi�imi haline getirilmesi,
Hasta olmasa da �ocuklar�n geli�im kontrollerinin yap�lmas�, kilo al�m� varsa erken fark edilerek �nlenmesi gerekir.
Unutmay�n!
OBEZ�TE, tedavisi zor ancak �nlenebilir bir rahats�zl�kt�r.
Amerikan Hastanesi
Pediatrik Endokrinolog
Dr. Nihal Memio�lu
23.6.2010 - 1385
|