|
Bu konuyu uzun y�llar Amerika'da bu konuda e�itim alm��, ve orada �al��m��, New York Eyaleti �al��ma Lisansl� Dil ve Konu�ma Terapisti �mm�han Erko�'a sorduk.
2025 y�l�nda d�nyadaki �ocuklar�n yar�s� otizmli olacak! Konu�ma gecikmesi kendi ba��na g�r�lebildi�i gibi Otizm gibi bir�ok nedene ve hastal��a ba�l� olarak da g�r�lebiliyor. D�nyan�n en b�y�k ve sayg�n bilimsel ara�t�rma kurumlar�ndan MIT'de g�rev yapan ara�t�rma g�revlisi Dr. Stephanie Seneff'in yay�nlad��� ara�t�rma sonu�lar�nda art�� bu h�zla giderse 2025 y�l�nda �ocuklar�n yar�s�n�n otizmli olaca��n�n belirtildi�ini ifade eden �mm�han Erko�, s�zlerine ��yle devam ediyor; "Otizm'in s�zl�k anlam� "i�e kapanmak" demektir. �zerine sayfalarca yaz� yazabilece�imiz bir konudur. Otizm'in nedeni ile alakal� son ara�t�rmalar hakk�nda ailelerin ayr�nt�l� bilgi edinebilmeleri i�in Colombia �niversitesi'nde g�revli ara�t�rmac� Dr. Wendy K. Chung'�n bu konu ile alakal� videosunu internetten izlemelerini �neririm. Dr. Wendy Chung 'Autism � what we know' adl� konu�mas�nda otizmin olu�mas�nda geneti�in de bir fakt�r oldu�una dair bilimsel veriler oldu�undan bahsediyor. T�m d�nyada ve �zellikle bu konuda alt�n standard� elinde bulunduran Amerika'da kullan�lan en g�ncel tedavi tekniklerini yak�ndan takip ederek, bu teknikleri biz burada, T�rkiye'de de uyguluyoruz ve g�zel ilerlemeler kaydediyoruz. Otizm tan�s� alan �ocuklar�m�zda erken m�dahale ile ya��tlar�n�n�n dil geli�im seviyesini yakalayanlar �ok oldu. Bu yaz�da ailelerin �ocuklar�n�n ya��tlar�na g�re ne durumda oldu�unu anlayabilmeleri i�in birka� �nemli mihenk ta��ndan bahsedece�im. Aileler �ocuklar�n�n konu�mas�n�n geride oldu�unu fark ettiklerinde bir an evvel bir Dil ve Konu�ma Terapistine ba�vurmal�lar. Konu�ma bozukluklar�nda erken m�dahale �nemli Neden hemen ba�vurmal�lar? ERKEN M�DAHALE, �ocuklar�n geli�imindeki gecikmeyi erkenden fark edip gecikmeyi �nlemek i�in �ocu�un ya�� b�y�meden, ikincil problemler olu�madan (�rn.,psikolojik, davran��sal) ve �zellikle 0-3 ya� aral���ndaki MUAZZAM BEY�N GEL���M�N�N oldu�u d�nemi ka��rmadan tedavi s�recine ba�lamak demektir. Tedaviye erken ba�lan�rsa hem �ocu�un ya��tlar�na yeti�mesi i�in bir f�rsat do�ar, hem de beynin en h�zl� geli�ti�i bu d�nemde e�itim daha h�zl� ve daha etkin bir �ekilde verilebilir. �ocu�umuzda ya��tlar�na g�re bir gecikme oldu�unu nas�l anlayabiliriz? �lk anlaml� kelime 1. ya�ta �retilir. 18 ayl�k �ocu�un s�yleyebildi�i kelime haznesi 50'ye ula��r. 2 ya� civar�nda �ocuklar 300 kelime haznesine sahip olurlar ve iki kelimeyi yan yana getirip 'Baba gel, anne ver' gibi basit c�mleler kurmaya ba�larlar. �� ya��na gelen �ocuklar 1000 kelimeye kadar s�yleyebilir; ��, d�rt kelimelik k�sa c�mleler kurabilirler. Basit birka� c�mleden olu�an hik�yeler anlatabilirler. �lk 3 ya�a kadar �ocuklar�n konu�mas�nda bir gecikme olup olmad���n� bu noktalara dikkat ederek anlayabiliriz. TV, tablet ve cep telefonlar� �ocu�un geli�imini olumsuz etkiliyor Peki �ocuklar�m�z�n konu�ma geli�imini desteklemek i�in neler yapmal�y�z ve neler yapmamal�y�z? Amerikan Pediatri Akademisi'nin (APA) 'Dil Geli�imi ve Konu�ma Becerileri' ba�l�kl� makalesinde k���k �ocuklar�n konu�ma geli�iminin olumsuz etkilenmemesi i�in televizyon, ak�ll� telefon, tablet gibi ekranl� elektronik cihazlar� kullanmalar� yerine anne babalar�yla etkile�im i�inde oyun oynamalar� tavsiye ediliyor. �ocuklar�n ellerindeki telefona, tablete veya televizyona hipnotize olmu� gibi bakt��� anlar �ocu�un zarar g�rmeye ba�lad���n�n bir i�areti olarak anla��lmal�. Anne ve babalar �ocuklar�yla daha �ok zaman ge�irmeli, onlarla oyunlar oynamal�, konu�mal�lar. �ocuklarla onlar�n anlayabilece�i dilde: basit kelimeler se�ilerek, ve basit c�mleler kullan�larak konu�ulmal�. Onlarla �ocuk �ark�lar� dinleyelim (�rn, Ali baban�n �iftli�i vb), �ark�lar aras�nda hayvan seslerini soral�m. Evimize hayvanlar�, meyveleri, sebzeleri i�eren yapbozlar alal�m. Bunlarla oynayal�m. �ocuklarla oyun oynarken onlarla g�z konta�� kurmaya �al��al�m (kar��l�kl� oturup birbirine top yuvarlama vb. gibi oyunlarla) . ��aret etme ve ses- kelime taklidi becerilerine �al��al�m. Evde bir bak�c� varsa, �ocu�u g�n boyu televizyon kar��s�nda b�rakmad���ndan, onunla oyunlar oynad���ndan aileler emin olsunlar. �ocuklar�m�z� organik beslemeye �al��al�m. Yapay g�dalardan en az�ndan 3 ya��na kadar uzak tutmaya �al��al�m. Bunlar� yapmam�za ra�men hala konu�malar�nda gecikme oldu�unu d���n�yorsak bir an evvel bir uzmana ba�vurmal�y�z.
29.6.2016 - 21512
|