|
�ay�n d�nyada sudan sonra en s�k t�ketilen i�ecek oldu�unu belirten Prof. Dr. Soy; 'M.�. 2737 y�l�nda �in �mparatoru taraf�ndan ke�fedilerek g�nl�k hayata giren �ay; �zellikle �in ve Japonya'da uyan�k kalmak, �al��mak ve meditasyon ama�l�, ��renciler ve rahipler aras�nda pop�lerlik kazanarak; daha sonra t�m d�nyada bilinir ve kullan�l�r hale gelmi�tir. Kahvenin k�keninin ise Etiyopya oldu�una inan�l�r. Hik�yeye g�re, Kaldi isminde Etiyopyal� bir ke�i �oban�, ke�ilerinin belli a�a�lar�n meyvelerini yedikten sonra daha hiperaktif olduklar�n� fark eder. Daha sonra manast�rlarda rahipler uyan�k kalabilmek i�in kahveyi t�ketmeye ba�larlar. Buradan zamanla Arap yar�madas�na yay�lan kahve; �ay gibi, uzun bir s�re Do�u k�kenli bir i�ecek olarak kalm��t�r ve ancak 17. y�zy�lda Avrupa'ya gelmi�tir. �ay ve kahvenin yararlar� hakk�nda �ok say�da, birbirine z�t sonu�lanan, �al��ma mevcuttur. Baz� ara�t�rmac�lar kahvenin Alzheimer ve demansa kar��; baz�s� da, Tip 2 diyabete kar�� koruyucu oldu�unu ifade etmi�lerdir. Kahve, y�ksek miktarda kafein i�eri�i nedeni ile havayollar�n� geni�leterek ast�ml� hastalar�n tedavisine yard�mc� olmakta; kafein beyin damarlar�n� daraltarak migren ataklar�n�n azalt�lmas�nda i�e yarayabilmektedir. Harvard Halk Sa�l��� Okulunun kahvenin sa�l�k �zerindeki etkileri �zerine yapt��� ara�t�rma sonucunda "sa�l�k �zerine etkisiz" oldu�u ve 6 fincan�n �st�nde kahve i�iminin �lmeye neden olmad��� gibi; uzun ya�amaya da katk�s�n�n olmad��� g�r�lm��t�r. Yani kahve tiryakisi iseniz tela�lanman�za gerek yok. Ayr�ca baz� ara�t�rmalarda kahve t�ketmenin kolon kanserinden koruyucu olabilece�ini iddia etmi�tir. Yine kafeini al�nm�� (dekaeine) kahvenin romatoid artrite neden olabilece�i iddia edilmi�itir. �ay i�in ise durum farkl�. Ulusal Kanser Enstit�s� (NIH) verilerine g�re �ay, antioksidan bir madde olan polifenol bile�ikleri i�erir ve bu da kanseri �nlemede yard�mc� olabilir. Kanser riski �st�ndeki etkileri yeterince ara�t�r�lmam�� olsa da; �ay, yat��t�r�c� ve gen�le�tirici �zellikleri olan tedavi edici bir i�ecek olarak kabul g�rm��t�r. �ay�n t�m �e�itleri, "Camellia sinensis" adl� bitkinin yapra��ndan elde edilirler ki hasat sonras�nda kurutulma sonucunda oksidize olur; oksidasyon ise kimyasal maddelerin par�alanmas�na yol a�ar. Yapraklarda g�r�len oksidasyon miktar�na g�re �ay, siyah, ye�il ve beyaz olarak ayr�l�r. Polifenoller �zellikle ye�il �ayda yo�undur. Y�ksek polifenolll� �aylar, s�kl�kla s�cak olarak demlenip i�ilirler. Ye�il �aydaki polifenol, siyah �aydaki theflavinler ve thearubiginler DNA'y� hasarlardan koruyan serbest radikaller i�erir. Ancak ihtiya�tan fazla kahve ya da �ay t�ketimi �ok y�ksek miktarda kafein i�erdi�inden, anksiyete, ta�ikardi, �arp�nt�, uykusuzluk, huzursuzluk ve bulant�ya yol a�ar. Y�ksek miktarda filtre edilmemi� kahve, y�ksek k�t� kolesterol, LDL ile ili�kili bulunmu�tur. �ay, flour i�erdi�inden di� sa�l���na yararl� bulunmu�tur ancak �ok fazla miktardaki �ay, �abuk ��r�yen di�ler ve osteoflorozis riskini art�rabilir. �in, Hindistan ve Sri Lanka k�kenli �aylar�n �o�unda y�ksek al�minyum ve kur�un i�eri�i saptanm�� oldu�undan �ay se�iminde dikkatli olman�z gerekir. Sonu� olarak her �eyi tad�nda b�rakarak, g�nl�k �ay ve kahve miktar�nda �l��n�n ka��r�lmamas� kayd� ile bilinen bir kalp damar hastal���n�z da yoksa �ay ve kahveyi t�ketmeye devam edebilirsiniz' a��klamas�nda bulundu.
2.4.2015 1 - 17148
|