|
New York Times gazetesi, �ekeri ‘zehirli’ diye tan�mlayan California �niversitesi’nden obezite uzman� Robert Lustig’in g�r��lerine dayand�r�lan ‘�eker toksik mi?’ ba�l�kl� makalede, bilim adam�n�n hakl� ��kmas� durumunda son 30 y�lda kanser ve kalp hastal�klar�n�n ciddi oranda artt��� Bat�l� �lkelerin ya�am tarz�n� de�i�tirmek zorunda kalabilece�i belirtildi.
�eker: Ac� Ger�ek’ adl� konu�mas� YouTube’da 800 binden fazla ki�i taraf�ndan izlenen Lustig’in ana arg�man�, diyabetten kalp krizi ve kansere dek g�n�m�z�n yayg�n hastal�klar�n�n alt�nda yatan karaci�er ya�lanmas�na, �ekerin i�indeki fruktoz bile�eninin yol a��yor olmas�.
Bilim insanlar� karaci�er ya�lanmas�n�n sebebinin ne oldu�u konusunda ayr�l�k ya�asa da, Stanford �niversitesi’nden Gerald Reaven de deneylerin a��k�a fruktoza i�aret etti�ini dile getiriyor.
Lustig, ikisi de fr�ktoz i�erdi�i i�in �ekerpancar�ndan �retilen beyaz �eker ile y�ksek fruktozlu m�s�r �urubu aras�nda ayr�m yapm�yor. Zira bilim adam�na g�re, �ekerin ‘toksik’ taraf� kilo ald�rmas� de�il, i�erdi�i fruktozun, �zellikle de a��r� miktarlarda t�ketilmesi halinde insan v�cudu taraf�ndan par�alan�rken yaratt��� etki. Buna g�re, patates veya ekmek gibi ni�asta, yani gl�koz bazl� yiyeceklerden 100 kalori almakla, yar�s� gl�koz yar�s� fruktoz molek�llerinden olu�an �ekerden 100 kalori almak aras�nda da�lar kadar fark var. Lustig’in ‘e�it kalori ama farkl� metabolizma’ diye tan�mlad��� etkiye g�re, �eker (fruktoz ve gl�koz) t�ketilmesi, ayn� kaloriyi i�eren ni�asta (gl�koz) t�ketilmesine k�yasla karaci�er a��s�ndan �ok daha fazla i� anlam�na geliyor.
Ve e�er bu �ekeri s�v� olarak t�ketirseniz, fruktoz karaci�ere �ok daha h�zl� ve fazla miktarlarda ula�arak ya�a d�n��t�r�l�yor, nihayetinde obezitenin ve kalp krizinin ana nedenlerinden say�lan ins�lin direncine ve metabolik sendroma sebep oluyor. Ancak Lustig, �ekerin ve y�ksek fruktozlu m�s�r �urubunun ‘akut’ de�il ‘kronik’ toksinler oldu�unu s�yl�yor. Bu da, “Fruktozun belki 1000 yemekten sonra toksik hale gelebilece�i” ve karaci�er ya�lanmas�na ger�ekten fruktozun yol a��p a�mad���n�n anla��lmas� i�in �ok uzun s�reli ara�t�rmalar yap�lmas� gerekti�i anlam�na geliyor.
California �niversitesi’nde yap�lan bir ba�ka ara�t�rmaya g�re ise, yaln�zca 42 ���n bile bu etkiyi yapabiliyor. Lustig’in arg�man�n� destekleyen bir di�er bulgu da, ABD’de artan �eker t�ketimi oranlar�yla obezite oranlar�n�n paralel olmas�. Zira 1980’lerde her yedi ABD’liden biri obez ve alt� milyon ABD’li diyabet hastas�yd�. �eker t�ketiminin tavan yapt��� 2000’lerin ba��nda ise �� ABD’liden biri obez, 14 milyonu da �eker hastas�yd�. Japonya gibi az �eker t�ketilen yerlerde diyabet oran�n�n d���k olmas�, Lustig’in arg�man�n� destekliyor.
8.6.2011 1 - 7990
|