|
Akdeniz anemisine ili�kin bilgilendirmede bulunan Hematoloji ve Onkoloji uzman� Prof. Dr. Birol Baytan, birinci tip olan Talasemi Maj�r'e (Hasta Tip) sahip �ocuklar�n kendileri i�in gerekli hemoglobini yeterli miktarda yapamad�klar�n� ifade ederek, "3-4 ayl�kken ba�layan, s�rekli kan nakli gerektiren �ok ciddi bir kan hastal��� halsizlik, solgunluk i�tahs�zl�k, huzursuzluk, karaci�er-dalak b�y�mesi sonucu kar�n �i�li�i, s�k s�k ate�lenme iskelet sisteminde de�i�iklik, y�z ve kafa kemiklerinden ba�layarak kemiklerde de�i�iklik ve tipik bir y�z g�r�n�m� ortaya ��kar.Bu hastalar hayatlar� boyunca d�zenli tedavi g�rmek zorundad�rlar. Uygulanan tedaviler zor ve pahal�d�r " dedi.
HAM�LEL�K �NCES� KONTROL ED�LMEL�
Emsey Hospital'dan Hematoloji ve Onkoloji uzman� Prof. Dr. Birol Baytan, Genellikle bir ya��ndan sonra tan� konulan ve ikinci tip olarak bilinen Talasemi �ntermedia (Hafif Hastal�k Tipi) hakk�nda ise, "Sa�l�k g�r�mlerinde bir farkl�l�k olmadan Talasemi Min�r (Ta��y�c� Tip) hastas� �ocuklar�n her iki ebeveyn Talasemi ta��y�c� ise her gebelikte Y�zde 25 olas�l�kla normal, y�zde 50 olas�l�kla Talasemi ta��y�c�s�, y�zde 25 olas�l�kla Talasemi maj�r �ocuk do�abilir. E�er ebeveynlerden biri Talasemi ta��y�c�s� ise do�acak her �ocuk y�zde 50 ihtimalle ta��y�c� olabilir.
Bu nedenle anne ve babalar�n �ocuk sahibi olmadan �nce Talasemi ta��y�c�s� olup olmad�klar�n� bilmeleri �nemlidir. Talasemi ta��y�c�lar�n�n b�y�k �o�unlu�u bu hastal��� ta��d�klar�n� bilmezler. Ta��y�c�l�k bula��c� de�ildir. Talasemi ta��y�c�l��� bir hastal�k de�ildir ve tedavi gerektirmez. Ta��y�c�l�k evlenmeye engel de�ildir. Ancak iki ta��y�c�n�n evlenmesi halinde gebelik �ncesi mutlaka kad�n do�um doktoruna ve takip eden doktorlar�na bilgi verip riskleri ��renmeleri gerekir " ifadelerini kulland�.
AKRABA EVL�L��� ETK�L�
Akraba evliliklerinin Talasemi gibi nadir g�r�len genetik ge�i�li hastal�klar�n toplumdaki s�kl���n� art�rd���n� belirten Prof. Dr. Birol Baytan �unlar� kaydetti:
"T�rkiye'de her 5 evlilikten biri akraba evlili�idir. Yak�n akraba evliliklerinin olduk�a y�ksek oldu�u �lkemizde bu ger�ek bir toplumsal sorundur. D�nya Sa�l�k �rg�t�'n�n yay�nlar�na g�re, d�nyada Talasemi ve anormal hemoglobin s�kl��� y�zde 4.5 (240 milyon ta��y�c�) dur. Her y�l yakla��k 300 bin hasta �ocuk d�nyaya gelmektedir. Talasemi de do�um �ncesi tan� y�ntemlerinin geli�tirilmesi, ta��y�c�lar�n taramalarla ortaya ��kart�lmas� koruyucu tedavi bak�m�ndan �ok etkili olmu� ve geli�mi� �lkelerde Talasemi sorunu b�y�k �l��de ��z�lm��t�r. Anne veya babadan biri ta��y�c� ise hasta �ocuk olmaz ancak y�zde 50 ta��y�c� �ocuk do�ma riski vard�r. Anne ve baban�n ikisi de ta��y�c� ise y�zde 25 hasta �ocuk, y�zde 50 ta��y�c� �ocuk, y�zde 25 de sa�lam �ocuk do�ma �ans� vard�r.
KAN SAYIMI �LE ORTAYA �IKIYOR
"T�rkiye'de Talasemi ta��y�c� say�s� 1 milyon 300 bin civar�ndad�r. T�rkiye'nin �e�itli b�lgelerinde yap�lan �al��malara g�re Talasemi ta��y�c�l��� Bat� Trakya'da y�zde 10.8, Bursa'da y�zde 1.7, Konya'da y�zde 3, Denizli'de y�zde 3, Mu�la'da y�zde 7.8, Antalya �evresinde y�zde 12, Hatay'da y�zde 5.9, Adana'da y�zde 5.5, Mersin'de y�zde 3.5, Do�u Anadolu B�lgesi'nde y�zde 0.6 bulunmu�tur " diyen Prof. Dr. Birol Baytan, "Tam kan say�m� ve hemoglobin elektroforezi ile tan� konur. Tam kan say�m�nda hemoglobulin ve MCV de�erleri d���kt�r. Hemoglobin elektroforezinde ise A2 ve/veya F y�ksekli�i s�z konusudur " �eklinde bilgilendirmede bulundu.
DEM�R TEDAV�S�NE GEREK OLMAYAB�L�R
Prof. Dr. Birol Baytan a��klamalar�na �u s�zlerle devam etti:
"E�er Talasemi ta��y�c�s� iseniz hafif derecede kans�zl���n�z olabilir. Bu kans�zl�k hatal� olarak di�er anemi nedenleri ile �zellikle demir eksikli�i anemisi ile kar��t�r�labilir. Ta��y�c�lara demir eksikli�i san�larak demir tedavisi yap�labilir. Halbuki bu durumda �o�unlukla demir tedavisine gerek olmad��� gibi, bu tedavi zaten y�ksek olan v�cut demirini art�rarak zararl� etki yapabilir. Bazen demir eksikli�i ile beraber olabilir. E�er ebeveynlerden her ikisi de Talasemi ta��y�c�s� ise �ocuklar� hasta, ta��y�c� veya normal olabilir. Bu ki�iler her gebeliklerinde, y�zde 25 olas�l�kla normal, y�zde 50 olas�l�kla kendileri gibi ta��y�c� ve y�zde 25 olas�l�kla da Talasemi maj�rl� �ocuk sahibi olabilirler. �ok �nemli olan bir noktay� ak�ldan ��karmamal�d�r.
Talasemi maj�rl� bir �ocuk do�duktan sonra bile, her gebelikte y�zde 25 olas�l�kla Talasemi maj�rl� �ocuk do�urma riski devam eder. B�ylece Talasemili bir �ocu�a sahip olan bir ailenin ikinci �ocu�u da Talasemi maj�rl� olabilir. E�er ebeveynlerden birisi Talasemi ta��y�c� ve di�eri ta��y�c� de�ilse; �ocuklar�nda Talasemi ta��y�c�s� olmas� y�zde 50 olas�l�kla ger�ekle�ir. �ocuklar�n�n hi�birisi Talasemi maj�r olmaz. "
23.7.2019 - 40401
|