Sa�l�k sorunu bulunan ya da sa�l���, �nceden ge�irilmi� hastal�klar nedeniyle duyarl� olan yolcular bu fakt�rlerden daha fazla etkilenirler. E�er yolcu, planlar�n� dikkatlice yapar ve yolculuk �ncesinde ve sonras�nda ve yolculuk s�ras�nda birtak�m basit tedbirleri al�rsa, hava yolculu�u ile ilgili sa�l�k riskleri asgari d�zeye indirilmi� olur.
U�ak kabinleri bas�n�lar� sabitlenmi�tir ancak, u�ma y�ksekli�inde kabin havas� bas�nc� deniz seviyesindeki bas�nca g�re daha d���kt�r. U�aklar�n s�kl�kla u�tuklar� y�kseklik olan 11 bin metrelik bir u�u� y�ksekli�inde, kabindeki hava bas�nc�, deniz seviyesinden 1500-2500 metre y�kseklikte olan hava bas�nc�na denktir. Bunun sonucunda, kana kar��an oksijen miktar� d��er ve v�cuttaki gazlar geni�ler. D���k kabin hava bas�nc�n�n etkileri sa�l�kl� yolcular �zerinde bir risk yaratmaz.
Kalp damar veya solunum hastal�klar� olan yolcular ile kans�zl�k gibi bozukluklar� olan ki�ilerde d���k oksijen d�zeyinin sorun ��kartma olas�l��� fazlad�r. Ayr�ca, alkol�n beyindeki etkisi d���k oksijen iile daha da artmaktad�r.
U�ak kabinlerindeki ba��l nem genellikle %20'den az olmak �zere d���kt�r. D���k nem g�zlerde, a��zda ve burunda kuruma hissine yol a�ar. Yolculuktan �nce ve yolculuk s�ras�nda iyi bir s�v� al�m�n�n yan� s�ra cilt nemlendirici losyon kullanma, burun deliklerini nemlendirmek �zere bir tuzlu su i�eren burun spreyi kullanma ve kontak lens yerine g�zl�k takma gibi i�ler vas�tas�yla nemlendirme sa�lanabilir.
Yeterli s�v� al�m� olmazsa uzun u�u�larda dehidratasyon (v�cut s�v�s�n�n azalmas�) meydana gelebilir.
Bu nedenle u�u� �ncesinde ve s�ras�nda alkols�z i�ecekler al�nmal�d�r (su ve meyve sular�). Alkol dehidratasyona katk� yapt���ndan dolay�, u�madan �nce ve u�u� s�ras�nda alkol kullan�m� k�s�tland�r�lmal�d�r, hatta tercihen i�mekten ka��n�lmal�d�r.
Oturur durumda uzun s�ren hareketsizlik, bacaklarda kan dola��m�n�n yava�lamas�na bacaklarda �i�meye (�dem) ve eklemde tutukluk gibi rahats�zl�klara yol a�ar.
Dola��m yava�lamas�, toplar damarda p�ht� olu�mas� i�in haz�rlay�c� bir fakt�rd�r.
A�a��daki fakt�rlerden bir ya da daha fazlas�n� ta��yan kimselerin seyahat etmeden �nce t�bbi yard�ma ba�vurmalar� tavsiye edilir.
- Toplardamarda p�ht� �yk�s�
- 40 ya��n�n �zerinde olma (ya� riski art�r�r)
- �strojen tedavisi (do�um kontrol haplar� veya hormon tedavisi)
- Hamilelik
- Son zamanlarda cerrahi m�dahale veya travma durumu (�zellikle kar�n veya bacak cerrahisi)
- Kanser
- Genetik kan p�ht�la�mas� anormallikleri
- Kronik ven�z yetmezlik (bacak varisleri)
- Konjestif kalp yetmezli�i
- Obezite
�nlemler
Uzun s�ren hareketsizli�in olumsuz etkileri, u�akta seyahat ederken s�k aral�klarla basit eksersizler yap�larak azalt�labilir. Bir�ok havayolu �irketi dola��m� uyaran, rahats�zl���, yorgunlu�u ve tutulmay� azaltan ve p�ht� olu�mas� riskini d���ren u�ak i�i eksersizler hakk�nda yard�mc� olmaktad�r. Yukar�daki t�rde sorunlar� olanlar�n, hava yolculuklar� i�in �zel olarak tasarlanm�� s�k��t�r�c�l� �oraplar giymesi yararl� olacakt�r. El �antas�, bacaklar ve ayaklar�n hareketini k�s�tlayacak yerlere konulmamal�d�r. Giysiler bol ve rahat olmal�d�r.
Hava Yolculu�unun Yap�lmamas� Gereken Durumlar
- 7 g�n�n� doldurmam�� olan bebekler.
- Hamileli�in son 4 haftas� i�indeki (�o�ul gebeliklerde 8 hafta) ve do�umda sonraki ilk 7 g�n i�erisindeki kad�nlar.
- �stirahatte bile ortaya ��kan kalbe ba�l� g���s a�r�s� (angina pektoris)
- Herhangi bir ciddi ve bula��c� hastal�k.
- Kanama, travma ve enfeksiyondan dolay� artan kafa i�i bas�n�.
- Sin�zit veya di�er kulak burun bo�az enfeksiyonlar� (�zellikle de �staki borusu t�kanm��sa).
- Son zamanlarda ge�irilmi� olan miyokard enfarkt�s� ve kalp krizi.
- Ciddi kronik solunum hastal���, dinlenme halinde nefes darl��� veya nedeni belirlenmemi� pn�motoraks.
- Orak h�cre anemisi.
- 200 mmHg'dan fazla sistolik bas�nca sahip, kontrols�z y�ksek tansiyon.
- Havan�n veya gaz�n i�eride kald���, son zamanlarda ger�ekle�en bir cerrahi giri�im ya da hasar durumu (�zellikle kar�n travmas�, mide-ba��rsak ameliyatlar�, laparoskopik ameliyatlar, ba�-y�z-g�z hasarlar�, beyin ameliyatlar� ve g�z yuvarla��n�n i�ine girildi�i g�z ameliyatlar�).
- Skuba dal�c�lar� dal�� yapt�ktan sonra k�sa d�nemde hava yolculu�una ��kmamal�d�rlar: birden fazla g�n s�n�rs�z dal�� yapt�ktan sonra en az 24 saat, 2 saat dal�� yapt�ktan sonra en az 12 saat.
5.12.2010 - 3230
|