|
Sigaraya ba�larken ya da sigaray� b�rakt�ktan sonra d���ncesizce kurulan “Bir taneden bir �ey olmaz” c�mlesi asl�nda hi� de masum de�ildir ve sizi ciddi hastal�klara vize verecek sigara ba��ml�l��� ile y�z y�ze getirebilir. Memorial Ata�ehir Hastanesi G���s Hastal�klar� B�l�m�’nden Uz. Dr. �lkay Keskinel, sigara ba��ml�l��� ve etkileri hakk�nda bilgi verdi.
Nikotin, beynimizde h�creler aras� ileti�imi sa�layan maddelerden biri olan “asetilkolin”e yap�ca benzer. Nefes yoluyla al�nan nikotin, �ncelikle akci�erler ve kan dola��m�na ge�er. 7 saniye kadar k�sa bir s�re i�inde, al�nan nikotinin d�rtte birlik k�sm�, beyne ula��r ve “dopamin” ad� verilen mutluluk hissi veren bir kimyasal�n sal�nmas�na neden olur.
Dopamin, eroin ve kokain ba��ml�l���nda da rol oynamaktad�r. Sigara i�ildi�inde hissedilen sahte iyilik hissini bu madde sa�lamaktad�r. B�ylece, v�cut giderek daha �ok nikotin istemeye ba�lar ve k�sa s�rede ba��ml�l�k geli�ir. Nikotin al�nmad���nda, v�cut nikotini “�zler” ve uyku sorunlar�, huzursuzluk, sinirlilik, konsantrasyon g��l���, kab�zl�k gibi yoksunluk belirtileri geli�ir.
Nikotin, al�nd�ktan hemen sonra kalp at�� h�z� artar ve tansiyon y�kselir. Sigara duman�nda bulunan karbon monoksit, kandaki alyuvarlar�n oksijen ta��ma kabiliyetini bozar. B�ylece doku ve organlara yeterince oksijen ta��namaz. Sigara, ayn� zamanda atardamarlarda da daralma yapar.
Nikotin, t�t�n bitkisinin b�ceklerden korunmak i�in yararland��� bir maddedir. Y�zy�llarca b�cek ilac� olarak kullan�lm��t�r. Her ne kadar sigaran�n i�indeki binlerce di�er zararl� madde ile k�yasland���nda “masum” g�r�nse de, safla�t�r�lm�� nikotinin tek bir damlas�n� bile dilinizin �zerine damlat�rsan�z, �l�mc�l olabilir.
Sigara, sadece kalp ve akci�erlere de�il, v�cuttaki t�m doku ve organlara zarar verir. Sigaradaki zararl� maddeler kan dola��m�na kar��t���ndan kan dola��m�n�n oldu�u her yere, yani v�cudun t�m h�crelerine yay�l�r. Bunun sonucunda her organda farkl� hastal�klar�n geli�imi tetiklenebilir. Eskiden sigara ile ili�kisi oldu�u bilinmeyen pek �ok hastal���n ortaya ��kmas�nda sigaran�n rol� oldu�u art�k bilinmektedir.
Sigaray� b�rak�rken, �zellikle ilk g�nlerde zorlanman�z do�ald�r. Ancak, bunun ge�ici bir s�re oldu�unu, sigaras�z ge�irdi�iniz her g�n ile birlikte s�k�nt�lar�n�z�n azalaca��n�, kendinizi daha iyi hissedece�inizi, nefesinizin rahatlayaca��n�, efor kapasitenizin giderek artaca��n� unutmay�n. Sigaray� b�rak�r b�rakmaz, sa�l���n�zla ilgili olumlu geli�meler ortaya ��kmaya ba�layacakt�r.
En yayg�n sa�l�k zararl�s� olarak kabul edilebilecek sigaradan kurtulmak i�in hi�bir zaman ge� de�ildir. Sigaray� b�rakmak isteyen ki�i, daha �nceden b�rakmay� deneyip de b�rakamad�ysa, bu motivasyon k�r�c� olmamal�d�r.
Sigaray� b�rakm�� olanlar�n bir k�sm�, bunu 3-4 defada ba�arm�� olan ki�ilerden olu�ur. Sigaray� b�rak�rken, G���s hastal�klar� uzmanlar�nca y�r�t�len sigara polikliniklerinden yard�m alabilirsiniz. Bu polikliniklerde, �nce sigara ba��ml�l���n�z tipi ve derecesi de�erlendirilir. Daha sonra gere�ine g�re kan, akci�er filmi, solunum testi gibi tetkikleriniz istenebilir. Doktorunuz size uygun bir ila� ba�layacak ve sizi kontrole �a��racakt�r.
Size �nerilecek tedaviye ek olarak sigara b�rakma s�recinde bol su i�meniz, kendinizi me�gul edecek farkl� aktivitelere ya da hobilere y�nelmeniz, spor yapman�z, size sigaray� hat�rlatacak fakt�rlerden uzak durman�z yararl� olacakt�r. �rne�in, �ay, kahve ya da alkol size yan�nda sigara i�irtiyorsa, bu d�nemde bunlara ara vermeniz ya da azaltman�z, sigara iste�inizi azaltabilir. Sigaran�n elinizin alt�nda olmamas� da, otomatik olarak sigara yakma davran���n� engelleyebilir. S�kl�kla g�r��t���n�z dostlar�n�z�, yak�nlar�n�z� ve i� arkada�lar�n� sigaray� b�rakmaya �zendirmek, hem size destek olmalar� a��s�ndan iyi olur, hem de sevdiklerinize verebilece�iniz en anlaml� hediye olacakt�r.
25.5.2011 - 7558
|