|
SA�LIK Bakanl��� Koronavir�s Bilim Kurulu �yesi Prof. Dr. Ak�n Kaya, pandeminin ba��ndan beri Kovid'e kar�� etkinli�i ilk kez klinik �al��malarla ispatlanan ila� i�in uyar�larda bulundu. Kaya, T�rkiye'de 65 ya� �st� ve risk grubu hastalara da��t�m�na ba�lanan molnupiravir etken maddeli ilac�n, hastaneye yat�� ve a��r hastal��� �nlemede etkili oldu�unu belirtti. �lac�n semptomlar�n g�r�ld��� ilk 4-5 g�n i�inde ba�lan�rsa etkili oldu�u vurgulayan Kaya, �zellikle risk grubundakilerin zaman�nda test yapt�r�p PCR pozitifli�i g�r�l�rse hemen ilaca ba�lamas� �ok �nemli. �imdiye dek hastalar�m�zda �nemli bir yan etkiyle de kar��la�mad�k dedi. Ankara �niversitesi T�p Fak�ltesi G���s Hastal�klar� ve Yo�un Bak�m Uzman� ve Sa�l�k Bakanl��� Koronavir�s Bilim Kurulu �yesi Prof. Dr. Ak�n Kaya, Akci�er Sa�l��� ve Yo�un Bak�m Derne�i'nin (ASYOD) 16-19 Mart tarihleri aras�nda Antalya'da ger�ekle�tirdi�i Ulusal Akci�er Sa�l��� Kongresi'nde Demir�ren Haber Ajans�'na �nemli a��klamalarda bulundu. Prof. Dr. Kaya, Kovid-19'un art�k a��r bir akci�er hastal��� olmaktan ��k�p �zellikle Omicron varyant�yla beraber daha �ok �st solunum yolu enfeksiyonu formuna d�n��t���n� s�ylese de a��s�zlarda, risk grubu ve 65 ya� �zeri vatanda�larda halen a��r tablolara yol a�abildi�ine i�aret etti. Prof. Dr. Kaya, Kovid'de ba�larda �ok fazla, viral enfeksiyonlarda g�rmedi�imiz kadar akci�er tutulumu g�rd�k. Ondan sonra anlad�k ki Kovid-19 akci�erleri �ok seviyor, yap�s� nedeniyle. Sonra da solunum yetmezli�ine ve nihayetinde maalesef �l�me g�t�r�yordu. Ama zaman i�erisinde, a��lar�n ��km�� olmas�, yeni Omicron varyant�n�n daha �ok �st solunum yolu enfeksiyonu bulgular�yla seyretmesiyle birlikte, bizde de �ok vaka g�r�lmesine ra�men hastaneye yatma oranlar�, yo�un bak�m oranlar�, hatta Kovid-19 pn�monisi ge�irme oranlar� �ok d��t�. Ama ba����kl�k yetmezli�i ya da altta yatan kronik hastal��� olanlar, ileri ya�takiler, bir de a��s�zlarda Omicron yine de �l�mc�l seyredebiliyor dedi. 'ARTIK TEDAV�DE ETK�NL��� �SPATLANMI� B�R �LA� VAR �u anda yo�un bak�mda tedavi edilen a��r hastalar�n �o�unun bu gruptan oldu�unu s�yleyen Prof. Dr. Kaya, 'A��s�z ya da hat�rlatma dozunu yapt�rmayanlar da var. Genelde bo�az a�r�s�, burun ka��nt�s�, ak�nt�s� gibi, �st solunum yolu bulgular�yla seyrediyor ve hasta k�sa s�rede, 2-3 g�nde toparl�yorlar. A��l� olup da hastaneye yat�rd�klar�m�z ise yine ileri ya�ta ya da altta yatan bir hastal��� olan grup. Kovid-19 ba�lad���nda, tedavide kullanabilece�imiz ila�larla ilgili elimizde �ok az veri vard�. �in'deki verileri biliyorduk, birtak�m ila�lar�n etkili olabilece�ine dair �al��malar oldu. Rehberler s�rekli g�ncellendi. Ger�ekten de hem T�rkiye'de, hem d�nyada �ok dinamik bir s�re� ya�and�. Bir tak�m ila�lar kullan�ld�, faydal� olaca�� d���n�ld�. Ama takiplerde, �zellikle hastaneye yat��, a��r hastal��� ya da �l�m� �nlemede bir faydas� olmad���na karar verildi. Ama g�n�m�zde art�k hastalar�n Kovid pn�monisi olmas�n�n �n�ne ge�ebilecek bir se�ene�imiz var diye konu�tu. '�LA�, ERKEN EVREDE BA�LANIRSA FAYDALI Ge�en �ubat ay� ba��nda T�rkiye'de de �zellikle 65 ya� �st� ve risk grubundaki Kovid pozitif hastalara �cretsiz da��t�lmaya ba�lanan molnupiravir etken maddeli ilac�n, pandeminin ba��ndan beri Kovid'e kar�� etkili oldu�u b�y�k klinik �al��malarla ortaya konan ilk ila� oldu�unu hat�rlatan Prof. Dr. Kaya ilac�n, semptomlar hen�z hafifken, Kovid'i evde ge�iren hastalara da��t�ld���n�, yat���n�n �n�ne ge�ilmesi oldu�unu s�yledi ve ekledi Hastan�n pn�moni olmas�n�, dolay�s�yla hastaneye, yo�un bak�ma yat���n� belki de Kovid'den �l�m�n� de �nleyecek ila�lar�m�z var art�k. Bunlardan biri de �u an �lkemizde kullan�yor. Molnupiravir ile ilgili, T�rkiye'de de veriler takip ediliyor. Ama t�m d�nyada yap�lan �al��malar, �stelik olduk�a y�ksek vaka say�lar�yla yap�lm�� �al��malarda g�r�ld� ki, �zellikle hastal���n ba��nda, yani ilk 3-5 g�n i�erisinde kullan�lmaya ba�land���nda faydal� oluyor. Hastan�n semptomu olur olmaz (65 ya� �st�nde olan ya da kronik hastal��� vs bulunan risk grubu ki�ilerde) bu ilaca erken d�nemde ba�lanmas� gerekiyor. Hastaneye yat�nca de�il, yo�un bak�ma yat�nca de�il. O zaman hi�bir faydas� yok. 'BEL�RT�S� OLAN R�SK GRUBU HASTALAR HEMEN TEST YAPTIRMALI Kendi kliniklerinde de ilac� kullanan hastalar� takip ettiklerini anlatan Prof. Dr. Kaya, 'Herhangi ciddi bir yan etki g�rmedik. Ama hastaneye ya da yo�un bak�ma yat���, pn�moniyi �nledi�ini biliyoruz. Bakanl���m�z da ilac� organize etti, bu gruptaki pozitif hastalar�m�z sistemden g�ren hekim arkada�lar�m�z da ekipleri y�nlendiriyor, ila�lar� b�rak�yorlar. �u ana kadar �nemli bir yan etki g�rmedik ama T�rkiye'de de d�nyada da bu veriler aktif olarak toplan�yor. Bu ilac�n belirtti�imiz endikasyonlarda kullan�m�n� kesinlikle �neriyorum. Hele a��s�z ki�ilerin mutlaka kullanmas�n�, a��l�larda da 65 ya� �st� ve risk grubundakilerin almas�n� �neriyorum. Ama semptom ba�lar ba�lamaz ya da test pozitif ��kar ��kmaz ba�lanmas� �nemli. Bu nedenle belirtisi olanlar�n hi� vakit kaybetmeden test yapt�rmas� gerekti�ini de vurgulayan Prof. Dr. Kaya, s�zlerini ��yle noktalad� 'E�er burun ka��nt�s�, bo�az a�r�s�, �st solunum yolu bulgular� varsa mutlaka bir Kovid testine gidip pozitif ��karsa ilaca erkenden ba�lamak gerekiyor. Pozitiflik g�r�lmeden ilac� veremiyoruz. ��nk� o 5-6 g�nden sonra verilmesinin �ok etkili olmad���n� biliyoruz dedi. 'TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLU�U YA�AYAN HASTALAR DA VAR Yava� yava� d�nyadaki t�m �lkeler, uzmanl�k derneklerlerinin Kovid'in uzun d�nem etkilerine dair rehberler yay�nlamaya ba�lad���na da i�aret eden Prof. Dr. Ak�n Kaya, bu konuda da �u uyar�larda bulunarak s�zlerini noktalad� 'Yani bu hastalar nas�l izlenecek, takiplerde hangi testler yap�lacak vs. Kabaca bu hastal��� de�erlendirirken, akci�er fonksiyonlar�, kalp fonksiyonlar� ve n�rolojik fonksiyonlar �zerinde duruluyor. Bunlarla ilgili bulgular, �ikayetler ya da hastal�klar� takip etmeye �al���yoruz. �rne�in hasta geldi, herhangi bir �ekilde a��klanamayan bir �arp�nt�s� var. Bu acaba Kovid'in uzun d�nem etkisi mi, ona g�re testlerini yap�p uygun tedavilerini vermeye �al���yoruz. Hasta takiplerde geldi, ani ba�layan g���s a�r�s� var. Nefes al�rken bat�� tarz� a�r�s� var. Acaba akci�erdeki damarlara p�ht� m� att�, o y�nden hemen spesifik uzmana, g���s hastal�klar� uzman�na hastan�n kons�lte edilmesi ve tedavisinin planlanmas�n� �neriyoruz. �ok ciddi travma sonras� stres bozuklu�u var Kovid hastalar�nda. �ok ciddi i�te �l�m korkusu, ciddi kayg�lar var. Bunlar i�in de gerekirse psikiyatri, psikoloji destekleri, hastalar�n kendilerini sosyal ortamlarda daha rahatlatacak, spor faaliyetleri gibi, sosyal aktiviteler gibi �neriler ve takiplerde bulunuluyor.
22.3.2022 - 60390
|