|
Birinin ismini dilinizin ucuna geliyor da hat�rlayam�yor musunuz? ya da mutfa�a gidip ne yapmaya gitti�inizi unuttu�unuz oluyor mu?
S�k s�k ya�la birlikte haf�zan�n ve sebep sonu� ili�kisi kurma, tepki verme gibi di�er zihinsel fonksiyonlar�n zay�flad���n� duyar�z. Ama hala umut var. ��nk� beyin baz� y�ntemlerle yeniden yap�land�r�labiliyor.
Beyninizi g��lendirmek istiyorsan�z i�te bir dizi tavsiye ve egzersiz teknikleri:
1. Fiziksel egzersiz beynin b�y�mesini sa�lar
 Fiziksel egzersiz yapman�n beynimizi b�y�tt��� do�ru.
Egzersiz sinir kav�aklar�n�n say�s�n� art�r�r, b�ylece beyinde daha fazla irtibat noktas� yarat�r ve yeni h�creler olu�mas�na katk�da bulunur.
Kalp-damar sa�l���n�n iyi olmas� ayn� zamanda beyninize daha fazla oksijen gitmesi ve zararl� toksinlerin daha h�zl� at�lmas� anlam�na da gelir.
Egzersizinizi d��arda yapmak daha da faydal� ��nk� b�ylelikle bir de g�ne�ten ek D vitamini alma gibi bir avantaj sa�l�yorsunuz.
Tavsiye: Egzersizi yeni bir yeri g�rmek tan�mak, yeni �eyler yapmak veya fikir al��veri�i ile bir araya getirmeye �al���n. B�ylelikle olu�an yeni h�crelerin sa�lam devreler kurmas� ihtimalini art�racaks�n�z.
Diyelim bah�e i�leri yapmay� seviyorsunuz. Bunu m�mk�nse kom�ular�n�zla, ailenizden birileri ya da arkada�lar�n�zla birlikte yapmay� deneyin. Y�r�y��e yaln�z ��kmak yerine m�mk�nse grup olarak ya da ikili ��k�n.
En �nemlisi egzersizi zevk alaca��n�z �ekilde yapmaya dikkat edin. Egzersizin ve sosyal ileti�imin beyin �zerindeki etkisi bu kat�l�m arzusuyla iyice g��leniyor.
2. Hareket halindeyken ezberleme tekni�i
Ara�t�rmalarla kan�tlanm�� ve akt�rlerin epeydir kulland��� bir teknik bu. Bir metni hareket halindeyken ezberlemeye �al���rsan�z, bilgi zihninizde �ok daha kal�c� olabiliyor.
Tavsiye: Diyelim bir sunum yapman�z, bir s�nava haz�rlanman�z ya da yapaca��n�z i�i zihninizde iyice yerine oturtman�z gerekiyor. D���ncelerinizi kafan�zda y�r�rken ya da dans ederken �evirmeyi deneyin.
3. Do�ru beslenmenin hayati �nemi
Yediklerimizin ortalama be�te birini �eker olu�turuyor ve enerjinin do�rudan beyne gitmesi, beynin i�leyi�ini tamamen glikoz d�zeyine ba�l� k�l�yor.
E�er �eker t�ketiminizi kontrol edemezseniz, zihniniz �ok daha kar���k olacakt�r.
Sevdi�iniz �eyleri yedi�inizde beynin �d�l b�lgesi zevk almam�z� sa�layan dopamin adl� bir kimyasal madde salg�l�yor.
Ama bir yandan beynin �d�l b�lgelerini memnun edecek �eyleri yerken, bir yandan da ba��rsaklar�n�z� sa�l�kl� tutacak g�dalar almal�s�n�z.
�nsan�n ba��rsaklar�nda beyinle ba�lant�l� ortalama y�z trilyonu a�k�n mikrop bulunuyor. Bunlar�n dengesi beynin sa�l��� i�in hayati �nem ta��yor.
Ba��rsaklara bu y�zden s�k s�k "ikinci beyin " denir. �e�itli ve sa�l�kl� yiyeceklerle beslendi�inizde bu mikroplar dengelenir ve beyniniz de sa�l�kl� olur.
Tavsiye: Beyin h�crelerinin yap� maddesi ya�d�r. O y�zden yediklerinizin bir miktar ya� da i�ermesi beslenme i�in hayati �nem ta��r. �zellikle de f�nd�k, f�st�k, �ekirdekler, avokado ve bal�ktaki ya� sa�l�kl� ya�lard�r. Ayr�ca biberiye ve zerde�al�n da beyin sa�l��� i�in faydal� oldu�u biliniyor.
Yemekten zevk almak, sosyal ortamlarda yemek zevkini payla�mak da yedi�iniz �eylerin beyne faydas�n� g��lendirir.
4. �alteri indirip her �eyden uzakla�man�n s�rr�
Biraz stres, insan�n acil durumlara tepki g�sterme refleksini korumas� a��s�ndan gerekli. Kortizol adl� hormonun salg�lanmas�na yol a�ar. Bu da fazla olmamak kayd�yla bize enerji verir dikkatimizi toplamam�z� sa�lar.
Fakat uzun s�ren endi�e ve y�ksek d�zeyde stres beyinde tam tersine, zehir etkisi yap�yor.
Bu nedenle zaman zaman, deyim yerindeyse �alteri indirip, beynin bu k�sm�n� dinlendirmek �ok �nemli ve bunu yapt���n�zda asl�nda beynin farkl� bir b�lgesini �al��t�rm�� oluyorsunuz.
Beynimizde "kendi halinde �al��ma a�lar� " diyebilece�imiz bir a� var. Bu fonksiyon sayesinde g�nd�z vakti hayallere dalabiliyoruz ve bu fonksiyon haf�zay� muhafaza bak�m�ndan �ok �nemli.
D�� d�nyayla zihinsel ili�kimizi kesti�imizde beynin bu fonksiyonunun i�leri devral�p y�r�tmesini sa�lam�� oluyoruz.
�yleyse bir daha i�yerinde hayallere dalm�� olarak yakalan�rsan�z, beyninizin �ok hayati baz� b�lgelerini �al��t�rd���n�z� s�yleyerek kendinizi savunabilirsiniz!
Tavsiye: E�er gev�emek ve �alteri indirmekte zorlan�yorsan�z, meditasyon veya fark�ndal�k temelli teknikler deneyerek stres d�zeyinizi daha sa�l�kl� �l��lere d���rmeyi deneyebilirsiniz.
5. Daha �nce hi� denemedi�iniz �eyler yapmak
Beyninizi geli�tirmekte kilit �nemde bir y�ntem, onu yeni �eyler yapmaya ya da ��renmeye y�nelterek s�namakt�r.
Bir sanat dal�nda kursa yaz�lmak ya da yeni bir dil ��renmek beyninizin esnekli�ini art�racakt�r.
Tavsiye: �nternette arkada�lar�n�z ya da ailenizle yar��aca��n�z bir oyun bulun.
Bu hem sizi s�nayacak, hem de ba�kalar�yla yar��mak bir sosyal ileti�im olarak beynin geli�imine ayr�ca katk� sa�layacakt�r.
6. M�zik beynin g�das�d�r
M�zi�in beyne �ok �zel bir etkisi oldu�una i�aret eden bulgular var.
M�zik dinleyen ya da m�zik yapan birinin beynine bakt���n�zda neredeyse beynin b�t�n�n�n aktif oldu�unu g�r�yorsunuz.
M�zik genel olarak kavray��� art�r�c� etki yapabiliyor ve m�zik haf�zas� da demans gibi beyin hastal�klar�nda genellikle en son kaybedilen bilgi oluyor.
Tavsiye: Bir koroya kat�l�n ya da en sevdi�iniz grubun konserine hemen bir bilet al�n.
7. Yatakta s�nava haz�rl�k
G�nd�z saatlerinde yeni bir �ey ��rendiyseniz, beyninizde bir sinir h�cresiyle bir di�eri aras�nda ba�lant� olu�uyor.
Uyudu�unuz zaman bu ba�lant� kuvvetlenip iyice yerle�iyor ve ��rendi�iniz �ey haf�zan�n bir par�as� haline geliyor.
Bu nedenle uyku haf�zan�n devam� bak�m�ndan ger�ekten �ok �nemli.
�rne�in bir ki�iye sabahtan, bir ki�iye de uyumadan hemen �nce ezberlemesi i�in birer liste verin. Ertesi g�n sordu�unuzda, uyumadan hemen �nce ezberleyen �ok daha iyi hat�rlayacakt�r.
Tavsiye: �mtihana haz�rlan�yorsan�z, muhtemel sorular�n cevaplar�n� uyumadan �nce bir daha �al���n, �zerine uyuyun.
E�er bir travma ge�irdiyseniz ya da k�t� bir an�n�z varsa bunu uyumadan hemen �nce d���nmemeye �al���n. D���n�rseniz bu k�t� an� ya da travmatik olay�n an�s� ve onun yol a�t��� olumsuz duygular, haf�zan�za daha derin bir �ekilde nak�olunacakt�r.
Ayn� sebeple geceleri korku filmi seyretmekten de ka��n�n!
Onun yerine o g�n ��rendi�iniz ya da ya�ad���n�z olumlu �eyleri d���nerek uyuyun.
8. Do�ru uyanma
Uyuman�n ne kadar �nemli oldu�unu hepimiz biliyoruz. 5 saatten az uyursan�z zihinsel yetileriniz zay�flar, 10 saatten fazla uyursan�z da sersemle�mi� hissedersiniz.
Fakat uykudan sonra g�n boyu zihinsel i�levlerinizi en iyi kullanman�z� sa�layacak bir �ey de nas�l uyand���n�z.
En ideali karanl�k bir odada uyuyup yava� yava� artan bir ���kla uyanmak.
Bu ���k giderek kapal� g�z kapaklar�n�zdan s�zarak beyni bir anlamda haz�rlar ve daha fazla kortizol salg�lar�z.
Uyand���n�z anda v�cudunuzdaki kortizol hormonu miktar�, beyninizin o g�n nas�l �al��aca�� �zerinde belirleyici olur.
Tavsiye: Do�al bir �ekilde uyanman�z� sa�layacak, g�ne�in do�u�u gibi parklakl��� yava� yava� artan bir ���k edinin.
Tabii uykusu a��r olanlar i�e ge� kalmamak i�in �����n yan�s�ra yine sesli alarm da kullanmak zorunda kalabilir!
25.8.2018 - 34780
|