|
Bilim insanlar�, beyne zarars�z elektrik dalgalar�n�n g�nderilmesinin bir ay boyunca haf�zan�n g��lendirilmesine yard�mc� olabilece�ini ke�fetti. Yap�lan bilimsel ara�t�rma kapsam�nda, g�n�ll� kat�l�mc�lar�n hem daha k�sa s�reli haf�zay� g�steren "�al��ma " belle�i hem de uzun s�reli haf�zalar�na y�nelik testler yap�ld�. Bunun sonucu ara�t�rmaya kat�lanlar�n kelime ezberleme oyunlar�nda daha y�ksek performans g�sterdi�i tespit edildi. Bu sonu�lar�n insanlar�n g�ndelik hayat� konusunda tam olarak ne anlama geldi�i hen�z net olmasa da bu tarz y�ntemlerin ya�� ileri olanlar�n haf�zalar�ndaki zay�flaman�n hafifletilmesi, baz� hastal�klar�n tedavisi ve s�navlara daha rahat haz�rlan�lmas� gibi alanlarda kullan�labilece�i belirtiliyor. Boston �niversitesi'nden Dr. Robert Reinhart, beyne uyar�c� g�nderme tekni�ini "beynin baz� b�l�mlerini izole etme ya da de�i�tirmekten tamamen farkl� bir yakla��m ve potansiyel tedavi y�ntemlerinin do�mas�na neden olan yepyeni bir alan " olarak tan�mlad�. Ara�t�rmaya kat�lanlar�n ba�lar�na �zerinde elektrotlar bulunan bir ba�l�k tak�ld�. Daha sonra kontroll� bir �ekilde insana hafif bir ka��nt� veya kar�ncalanma gibi bir his veren elektrik ak�mlar� verildi. B�ylece beynin hedeflenen b�lgelerinde beyin dalgalar�n�n istenilen �ekilde de�i�tirilmesi sa�land�. Ara�t�rmaya kat�lanlara �st �ste d�rt g�n 20'�er dakika uyar�c� verildi. �al��malar boyunca kat�l�mc�lardan kelime listeleri ezberlemeleri ve bir ay sonra listeleri ezbere s�ylemeleri istendi. Dr. Reinhart, bu tarz bir tedavinin "en az bir ay boyunca belirli haf�za iyile�tirmelerine yol a�abilece�ini aktard�. Sonu�lar� Nature Neuroscience dergisinde yay�mlanan bu ara�t�rman�n sonu�lar�, �al��man�n ba��nda haf�za oyunlar�nda en �ok zorlanan kat�l�mc�lar�n �al��malar�n tamamlanmas�n�n ard�ndan en y�ksek performans g�sterenler oldu�unu ortaya koydu. Haf�za nas�l �al���r?G�nderilen elektrik sinyalleri, g�nderildi�i b�lgelerde beyin dalgas� olarak bilinen beynin �al��ma ritmini de�i�tirdi. Bilim insanlar�, d�rt doz olarak verilen uyar�c�lar�n bu �al��ma d�zenini g��lendirdi�ini ve bunun sonucunda da beynin bu duruma uyum sa�layarak kendini yeniden d�zenlemesiyle haf�zada iyile�meler g�r�ld���n� d���n�yor. Dr. Reinhart, �Bu asl�nda, kendi kendiyle konu�an ve elektriksel uyar�c�larla kendisiyle ileti�im kuran beyninin kulland��� dile ba�lanmak gibi bir durum� dedi. Ancak, farkl� haf�za b�l�mlerini g��lendirmek i�in farkl� uyar�c�lar�n kullan�lmas� gerekiyor: �al��maya kat�lan 150 ki�inin de a�l�k durumunun iyi oldu�u, herhangi bir bili�sel sorunlar�n�n olmad��� ve ya�lar�n�n da 65 ile 88 aras�nda oldu�u belirtildi. Ya�la birlikte insanlar daha unutkan hale gelebiliyor. Bununla birlikte bu tarz bir uyar�c� tedavinin uygulanmas�n�n kelime oyunlar�n�n �tesinde, ger�ek hayatta beynin ya�lanmas� kar��s�nda ne kadar etkili olaca�� hen�z bilinmiyor. Alzheimer's gibi haf�za kayb�na yol a�an rahats�zl�klar, beyin h�crelerinin �lmesinden kaynaklan�yor. Bilim insanlar�n�n, bu teknolojinin halen canl� olan beyin h�crelerinin uyar�lmas�yla Alzheimer's, �izofreni ve obsesif komp�lsif ki�ilik bozuklu�u gibi rahats�zl�klar�n tedavisinde kullan�l�p kullan�lamayaca��nda dair �al��malar� devam ediyor. �ngiltere'de bulunan Alzheimer's ara�t�rma kurulu�u Alzheimer's Research UK'in Ara�t�rma Direkt�r� Dr. Susan Kohlhaas, "Beyne uyar�c� yollama tekniklerinin haf�za kayb� ya�ayan ki�ilere yard�mc� olma potansiyeli olup olmad���n� bilmiyoruz. Ancak bu konuyla ilgili �al��malar s�r�yor " dedi. �u a�amada belli hastal�klar i�in kullan�lan farkl� bir uyar�c� g�nderme tekni�i ancak ara�t�rma laboratuvarlar�nda yap�labiliyor. Bilim insanlar� bu tekni�in yayg�n olarak kullan�lmas� i�in daha vakit oldu�u g�r���nde. Ancak ara�t�rmac� Shrey Grover, ileride bu y�ntemin bulmaca ��zmek ya da Sudoku oynamak i�in gibi daha geleneksel yakla��mlarla birlikte kullan�labilece�i konusunda iyimser. Grover, "�nsanlar� bili�sel olarak besleyen her t�rl� �aban�n olumlu sonu�lar� var. Ara�t�rmaya konu olan bu y�ntem belki bir g�n halihaz�rda yap�lmakta olanlara eklemlenebilir " dedi.
23.8.2022 - 62413
|