|
Uluslararas� Diyabet Federasyonu (IDF) taraf�ndan bu y�lki temas� "Aile ve Diyabet" olarak belirlenen D�nya Diyabet G�n�'nde Sabri �lker Vakf� da fark�ndal�k i�in tavsiyelerde bulunuyor. D�NYADA HER 11 YET��K�NDEN B�R� D�YABETL� Uluslararas� Diyabet Federasyonu 2015 y�l� verilerine g�re,415 milyon bireyde yani 11 yeti�kinden 1'inde diyabet hastal��� g�r�l�yor. Bu rakam�n 2040 y�l�nda ise 642 milyona ula�abilece�i tahmin ediliyor. T�rkiye Diyabet, Hipertansiyon, Obezite ve Endokrinolojik Hastal�klar Prevalans �al��mas�-II (TURDEP-II) sonu�lar�na g�re, �lkemizde diyabet g�r�lme s�kl��� ise y�zde 13.7 oran�nda. K�resel sa�l�k harcamalar�n�n y�zde 12'sinden sorumlu olan bu �nemli hastal�k di�er bir�ok sa�l�k sorununu da beraberinde getiriyor. Diyabetin ortaya ��kmas� ile birlikte s�rekli normal de�erlerin �zerinde seyreden kan �ekeri, sinir sistemi, g�z, kalp ve b�brek gibi organlarda akut ve kronik komplikasyonlara neden oluyor, bunun bir sonucu olarak da bu organlar�n i�levlerinde �nemli sorunlara yol a�abiliyor. EN YAYGIN G�R�LEN D�YABET T�RLER� HANG�LER�? Kan �ekerini d�zenleyen ins�lin hormonunun �retilememesi veya h�crelerdeki etkinli�inin azalmas�na ba�l� olarak ortaya ��kan ve artm�� kan �ekeri d�zeyleriyle tespit edilen kronik bir hastal�k olan diyabetin en yayg�n g�r�len t�rleri aras�nda Tip 1, Tip 2 Diyabet ve gebelikte ortaya ��kan gestasyonel diyabet yer al�yor. Tip 1 diyabetli �ocuklar ve yeti�kinler, doktor ve diyetisyen kontrol�nde uygulanan ins�lin tedavisi, beslenme tedavisi ve d�zenli fiziksel aktivite ile sa�l�kl� bir ya�am s�rd�rebiliyor. T�m diyabet vakalar�n�n y�zde 90'�ndan sorumlu Tip 2 diyabette ise Tip 1 'den farkl� olarak pankreastan ins�lin sal�n�m� ger�ekle�iyor, ancak ins�linin karaci�er, kas ve adipoz dokudaki etkinli�i azal�yor. Tip 2 diyabet, genetik yatk�nl���n yan� s�ra �i�manl�k, hareketsizlik gibi ya�am tarz�na ba�l� olarak da ortaya ��kabiliyor. Gestasyonel diyabet ise ilk kez gebelik d�neminde ortaya ��kan, genellikle beslenme tedavisi ve ya�am tarz� de�i�ikli�i ile kontrol alt�na al�nabilen, gerekli durumlarda ins�lin tedavisinin uyguland��� diyabet t�r� olarak �ne ��k�yor. Tedavi, izlem ve ya�am tarz� de�i�ikli�iyle kontrol alt�na al�nabiliyor. Ancak ihmal edilirse annenin ve bebe�in ileri ya�amda diyabete yakalanma riskinin y�zde 70-80 oldu�u bildiriliyor. D�YABETTEN KORUNMAK ���N NE YAPILMALI? V�cut a��rl���n�z� kontrol edin: Son y�llarda yap�lan bir�ok ara�t�rma, �i�manl���n Tip 2 diyabete yakalanma riskiyle do�rudan ili�kili oldu�unu ortaya koyuyor. Risk �i�manl�k ile 7 kat, obezite ile 20 ile 40 kata ula�abiliyor. �i�man bireylerin v�cut a��rl���nda sa�lanan y�zde 7-10 kay�p ile Tip 2 diyabete yakalanma riski yar� yar�ya azal�yor. Aktif olun: Fiziksel aktiviteyi artt�rarak kaslar� �al��t�rmak, h�crelerin ins�lin duyarl�l���n� artt�rarak kan �ekerinin d�zenlenmesine yard�mc� oluyor. Hastal�k Kontrol ve Koruma Merkezi (CDC), haftada 5 g�n, en az yar�m saat orta tempolu y�r�y���n Tip 2 diyabetin �nlenmesinde etkili oldu�unu belirtiyor. Tam tah�llar� tercih edin: Tam tah�llar, posa/lif i�eri�i ile mideyi daha yava� terk etti�i ve besinlerin ba��rsaktan ge�i� zaman�n� uzatt��� i�in kan �ekerinin daha yava� y�kselmesini sa�l�yor. Ya� t�ketimine dikkat edin: Zeytinya�� ba�ta olmak �zere, omega-3 ya� asitlerinin en iyi kayna�� olan bal�k ve di�er deniz �r�nleri t�ketiminin Tip 2 diyabet riskini azaltabilece�i belirtiliyor. Akdeniz Diyeti: Akdeniz diyeti, sebze, meyve, tam tah�llar, kuru baklagiller, ya�l� tohumlar, bitkisel s�v� ya�lar ve bal�k t�ketiminin y�ksek oldu�u beslenme modelidir. Akdeniz diyeti ile posa, sa�l�kl� diyet ya�lar� ve antioksidan al�m�, Tip 2 diyabet riskinin azalmas�nda etkili oldu�u belirtiliyor.
12.11.2018 - 36479
|