Bebeklikteki idrar yolu enfeksiyonuna dikkat

Medipol Mega �niversite Hastanesi �ocuk Nefrolojisi B�l�m�nden Prof. Dr. �nder Yava�can, 12 Mart D�nya B�brek G�n� kapsam�nda aileleri uyard�. Prof. Dr. Yava�can, �ocuklarda �zellikle bebeklerde idrar yolu enfeksiyonlar�n�n belirtilerine ili�kin "San�lan�n aksine �ok s�k g�r�l�yor. Kendini ifade edemeyen 0-3 ya� aras� idrar kontrol� olmad��� i�in daha riskli. Bu grupta idrar enfeksiyonu genellikle ate�, kusma, huzursuzluk gibi belirtilerle ortaya ��k�yor. Daha k���k ya� grubunda, hatta ilk bir ayda, v�cut �s�s�n�n d��mesi, emmede zorlanma, etrafla ilgisinin azalmas� gibi belirtiler de ya�anabilir" dedi.

B�BRE�E ZARAR VEREB�L�R

Bu gibi durumlarda hem ailelerin hem de hekimlerin idrar yolu enfeksiyonundan ��phelenmesi gerekti�ine dikkati �eken Prof. Dr. Yava�can, �unlar� s�yledi: "Bazen a�layan ya da kusan bir �ocu�un bo�az� ya da kulak zar� fizik muayenede bir miktar k�zarm�� bulunabilir. Bu bulgular hekimin kulak ya da bo�az enfeksiyonlar�na y�nelmesine idrar tahlili istememeye neden olabilir. Dolay�s�yla idrar yolu enfeksiyonu tan�s� konmas� zor, her zaman akla gelmeyen bir durumdur. �ocukluk ya� grubunda solunum yolu enfeksiyonlar�ndan sonra ate�in en s�k ikinci sebebi idrar yolu enfeksiyonudur. Ate�li idrar yolu enfeksiyonlar� tekrarl�yorsa, altta yatan �nemli �riner sistem problemlerinin tek belirtisi olabilir. Bunun da en s�k sebebi idrar kesesine dolan idrar�n tekrar b�bre�e ka�mas� olarak bilinen veziko�reteral refl� hastal���d�r. Di�er sebepler ise idrar yollar�n�n ya da b�bre�in t�kay�c� hastal�klar� olup, bazen �riner sistem ta�lar� da tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlar�na sebep olabilir. E�er tan� koyulmazsa tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu b�bre�in zedelenmesine yol a�abilir. ��nk� bu ya� grubunda b�brekler kolayl�kla zedelenebilir ve incinebilir."

ORGAN NAKL�NE KADAR G�T�R�YOR

Prof. Dr. Yava�can, �ocukluk �a��ndaki idrar yolu enfeksiyonlar�n�n tan� almaz, tekrarlar ile seyreder ve altta yatan nedenler ortaya ��kar�lmaz ise kronik b�brek hastal���, hipertansiyon ve buna ba�l� kalp damar hastal�klar�na hatta b�brek yetmezli�ine yol a�abildi�ine de�inerek, �u bilgileri payla�t�: ��yle bir �rnek verelim; hala �lkemizde 18 ya� alt�nda diyalize giren �ocuk ya� grubunda b�brek yetmezli�inin en �nemli nedeni �riner sistem problemleridir. Bunlar�n bir b�l�m� �nlenebilir nedenlerdir ve b�y�k olas�l�kla bu hastalar �ocukluk ya�lar�nda tekrarlayan ate� kusma huzursuzluk gibi bulgular ile idrar yolu enfeksiyonu ge�irmi� olmalar� olduk�a y�ksek ihtimaldir.

�DRAR KA�IRIYORSA DOKTORA DANI�ILMALI

T�rk Nefroloji Derne�i'nin verilerine g�re g�n�m�zde 18 ya� alt� diyaliz grubunun yakla��k 1000 civar�nda oldu�unu ve bunlar�n y�zde 35 ila 40'n�n �riner sistem problemine ba�l� oldu�unu dile getiren Prof. Dr. Yava�can, �u de�erlendirmede bulundu: Bunlar�n �nemli bir b�l�m� erken tan�yla �nlenebilir. Mesela �skandinav �lkelerinde bu oran son derece d���k. Her 10 hastada bir veya 0,5 olarak tahmin ediliyor. ��nk� bu ya� grubu bu �lkelerde daha erken idrar yolu enfeksiyonu tan�s� al�yor. Yakla��k 3 ya��ndan sonra �ocuk a�r�yan yerini g�sterebilir. S�k�nt�s�n� anlatabilir anlatmasa bile bez takmad��� i�in idrar yolu �ikayetlerini anne ya da baba g�zlemleyebilir. �ocuk normalin aksine idrara s�k��arak, tela�l� gitmeye, ka��rmaya ba�lad�ysa doktora ba�vurulmal�. Biz diyoruz ki �zellikle 0-3 ya� aras� �ocuklarda ate�, kusma ve huzursuzluk bir aradaysa ve grip gibi �ks�r�k gibi solunum yollar�n� d���nd�ren bulgular� yoksa ate�in sebebi olarak ilk s�rada idrar yolu enfeksiyonunu d���nmeliyiz.

ANNE S�T� ENFEKS�YONU AZALTIYOR

Prof. Dr. Yava�can, s�rekli idrar yolu enfeksiyonu ge�iren �ocukta i�tahs�zl��a ba�l� kilo al�m� ve geli�iminde duraksama meydana gelebilece�ini i�aret ederek, �u ifadeleri kulland�: "Bir ayl�k bebeklerde bu belirtiler biraz daha belirsiz. Yani v�cut �s�s�nda d��me veya y�kselme, emmede azalma, tepkisizlik gibi �nemli belirtilere yol a�abiliyor. �drar tahlili akla gelmeli ve test sonucu enfeksiyon olas�l���n� g�rd�kten sonra hemen uygun �artlarda al�nan bir idrar k�lt�r� sonras� tedavi vakit kaybetmeden ba�lanmal�. Ebeveynler bez de�i�tirirken idrarda farkl� bir koku fark ettiklerinde enfeksiyon ak�llar�na gelmeli. Bezler uzun s�re de�i�tirilmeden bekletilmemeli. Ayr�ca �ocuklar�n alt temizli�i �nden arkaya olmal�, her seferinde tek bir �slak mendil kullanarak temizlenmeli. Bebekleri le�en tipi k�vetlerde banyo yapt�rmak da olduk�a sak�ncal� bir durum. Du� �eklinde banyo yapt�rmak daha uygun bir davran��. Bunun d���nda kab�zl���n �n�ne ge�ilmeli. Kaliteli beslenmek her t�rl� enfeksiyon riskinden insan� korur. E�er o ya� grubu anne s�t� al�yorsa idrar yolu enfeksiyonu daha az g�r�l�yor. Emziren anneler kesinlikle kaliteli beslenmeli. �zellikle s�cak havalarda ate�li �ocuklarda, a�lamas� uzun s�ren �ocuklarda ya�� ne olursa olsun mutlaka su ikram etmeliyiz."

BEBE��N�ZE SU �KRAM ED�N

�nsano�lu ve t�m canl�lar i�in suyu kaybetti�imizde susuyoruz ve su istiyoruz. �zellikle 6 aydan 3 ya��na kadarki s�rede su t�ketiminin �ok �nemli oldu�una de�inen Prof. Dr. Yava�can, ��yle konu�tu: "�lk bir ya��n ilk yar�s�nda zaten s�v� a��rl�kl� besleniliyor. Ama bu ya� grubu suyu istedi�ini yani susad���n� ifade edemeyen bir ya� grubu. Bu ya� grubunda bebekler, anne s�t� a��rl�kl� ya da anne s�t�n�n yetmedi�i durumlarda �ok raz� olmasak da mama ile takviye edilerek besleniyorlar. Bu beslenme t�r�nde zaten y�zde 70 ila 80 aras�nda su bulunur. Bu ya� grubunda bu beslenmeye ra�men su verilmez anlam� ��kmamal�. �zellikle s�cak mevsimler, �ocuklar�n a�lamas� yani g�z ya�� bile �ocuklar i�in �nemli su kayb� nedenleridir. Biz �ocuklara her ya�ta su verebiliriz, daha do�ru ifade ile su ikram edebiliriz, bunda hi�bir s�k�nt� yok. �zellikle yaz bebeklerine su mutlaka verilmeli, ikram edilmeli. Siz ona �ay ka����yla suyu ikram edersiniz o istedi�i kadar al�r. Miktar olarak v�cut a��rl��� 10 kilogram olan yani 1 ya��ndaki bir �ocu�un g�nde ortalama 1 litre su almas� laz�m. 20 kilogram i�in bu miktar� 1,5 litre olarak kabul edebilirsiniz. Susamak �nemli ve hayati bir istektir."

12.3.2020 - 43151