Bale ve profesyonel y�zmede skolyoz riskine dikkat �ekti

F�nd�kzade Medipol �niversitesi Hastanesi Fiziksel T�p ve Rehabilitasyon Uzman� Dr. �adiye Sarata�, genellikle okul �a��ndaki �ocuklarda kendini g�steren ve t�m v�cudu etkileyen skolyoza kar�� aileleri uyard�. Dr. Sarata�, normal ve sa�l�kl� bir insan omurgas�na arkadan bak�ld���nda omurlar�n d�z bir hatta yerle�mesi gerekti�ini belirterek "Omurgan�n sa�a veya sola do�ru 10 derece �zerindeki e�rili�i skolyoz olarak tan�mlan�r. Skolyoz sadece tek boyutlu bir a��sal deformasyon olmay�p omurga ayn� zamanda kendi eksenleri etraf�nda d�ner yani v�cudu �� boyutta etkileyen bir kemiksel ve yap�sal bozulmad�r" dedi.

�OMURGA KONTROL� �ART

Skolyozun erken d�nemde sa�l�k problemi olu�turmad���na i�aret eden Dr. Sarata�, ��yle devam etti: Skolyozun belirtileri, omuzlardan birinin di�erine g�re y�ksek olmas�, kal�an�n sa�a/sola do�ru kaymas� veya bir tarafta kal�an�n y�ksek durmas�, k�rek kemiklerinin duru�unda e�itsizlik, bacaklara g�re g�vdenin orant�s�z k�sal���, denge bozukluklar�d�r. Skolyoz, erken d�nemde hi�bir sa�l�k problemi olu�turmaz, nadiren s�rt ve bel a�r�s� g�r�lebilir. �o�unlukla okul taramalar� sonucu ya da herhangi bir nedenle �ekilen r�ntgen grafilerinde tesad�fen tespit edilir. Bu nedenle, erken tan� i�in a�r�dan �ok di�er belirtilere dikkat edilmeli s�k omurga kontrol� yap�lmal�d�r. K�zlarda 10 ve 12 ya�lar�nda olmak �zere iki kez, erkeklerde 12 veya 13 ya�lar�nda olmak �zere 1 kez tarama �nerilir.

ENFEKS�YONLAR DA TET�KLEYEB�L�R

Dr. Sarata�, 3 skolyoz t�r� bulundu�una de�inerek �u de�erlendirmeyi yapt�: "Patoloji nedeninin bilinmedi�i yap�sal olanlara '�diyoapatik skolyoz' denir. T�m skolyozlar�n y�zde 70 ila 90'� bu gruptad�r. �diyoaptik skolyozlu bireylerin b�y�k k�sm� sa�l�kl�d�r ve genellikle a�r�dan yak�nmazlar. Yeterli kas g�c� ve esnekli�ine sahip olmayan baz� gen�ler, yo�un aktivitelerde bel a�r�s�ndan yak�nabilirler. �kinci en s�k g�r�len tip n�romuskuler skolyozdur. N�romusk�ler skolyozun temel nedenleri aras�nda kas veya sinir hastal�klar� yer al�r. S�kl�kla serebral palsi, myotoni ve m�sk�lerdistrofi gibi kas hastal�klar� olan �ocuklarda geli�en skolyozdur. �diyopatikten fark� daha h�zl� ilerler. Genellikle tek bir e�rilik vard�r, e�rilik k���k bile olsa eri�kin d�nemde b�y�k bir e�rilik halini al�r. ���nc� s�kl�kla ise konjenital skolyoz g�r�l�r. Anne karn�ndaki �ocu�un geli�imi s�ras�nda ortaya ��kan omurga anomalilerine ba�l� bir skolyoz t�r�d�r. Bunlar�n d���nda N�rofibramatozis, ba� dokusu hastal�klar�, metabolik hastal�lar, t�m�rler, enfeksiyonlar, romatizmal hastal�klar ve omurga k�r�klar� da skolyoza neden olabilir"

KIZ �OCUKLARI R�SK ALTINDA

Skolyozun daha �ok k�z �ocuklar�nda g�r�ld���ne dikkati �eken Dr. Sarata�, �u bilgileri payla�t�: "Skolyoz ile ilgili bilimsel ara�t�rmalar genetik ge�i�i sorumlu tutmaktad�r. Skolyozlu bireylerin birinci derece akrabalar�n�n y�zde 30'unda, ikinci derece akrabalar�n�n ise y�zde 12.5'inde skolyoz oldu�u ve baz� �rklarda bunun daha belirgin oldu�u g�sterilmi�tir. K�z �ocuklar�nda skolyoz daha �ok g�r�l�r ve ilerleme daha fazlad�r. 10 derecenin alt�ndaki e�riliklerde k�z ve erkeklerde g�r�lme oran� e�it iken, 30 derecenin �st�ndeki e�rilikler k�zlarda 10 kat daha fazla g�r�lmektedir. Hen�z bilinmeyen nedenlerle k�zlarda erkeklere g�re ilerleme de 10 kat fazlad�r."

EGZERS�ZLE �NLENEB�L�R

Dr. Sarata�, skolyoz tedavisinde cerrahi m�dahalenin tedavi se�eneklerinden biri olmas�na ra�men her hasta i�in �art olmad���n� belirterek, ��yle konu�tu: Korse tedavisinin ba�ar�s�z oldu�u, ilerleme riski y�ksek bireylerde skolyoz a��s� 50 derece �zerinde ise cerrahi tedavi uygulanabilir. Tedavi se�eneklerinde; izlem ve s�rekli takip, korse uygulamalar�, skolyoz egzersizleri-�zel rehabilitasyon uygulamalar� ve cerrahi olmak �zere d�rt ana kategori mevcuttur. Skolyoz tedavisinde ana ama� e�rili�in ilerlemesinin �n�ne ge�mek, �ocu�un omurgas�n�n hareketlili�ini korumak ve kozmetik k�t�le�meyi kontrol alt�na almak ve cerrahiyi engellemektir. Egzersiz programlar� ile skolyozu durdurmak m�mk�n olabilir. �zellikle 7 ya��ndan itibaren, 15 derecenin �zerinde skolyozu bulunan �ocuklarda bu egzersiz programlar� �ok etkilidir. Skolyoz a��s� 20-30 derece olan geli�me �a��ndaki �ocuklarda korse ile veya d�nemine g�re korsesiz skolyoz rehabilitasyon programlar� uygulan�r. Eri�kinlerde 30-40 derece a��s� olanlar ve a�r�s� olanlar da bu programlardan yarar g�r�r.

PROFESYONEL REKABET�� Y�ZME VE KLAS�K BALE E��T�M�NE D�KKAT �EKT�

Son y�llardaki bilimsel ara�t�rmalarda y�zme ile ilgili �eli�kili sonu�lar bulundu�una da de�inen Dr. Sarata�, �unlar� s�yledi: "Profesyonel rekabet�i y�zme ve klasik bale e�itimi ile ilgilenen ergenlerde skolyoz riskinin artt���n� g�steren �al��malar mevcuttur. �te yandan skolyozun e�rilik a��s� artt�k�a, akci�erlerin ve kalbin g���s kafesinde s�k��mas� nedeniyle, nefes darl���, �i�kinlik, �abuk yorulma gibi �ikayetler ortaya ��kabilmektedir. Skolyoz hastalar�n�n uzun s�reli takip �al��malar�nda �l�m oran� genel pop�lasyonla ayn�d�r. Akci�er ve sa� kalp yetmezli�inden artan �l�m oran� sadece ciddi s�rt e�rilikleri olan (90 derecenin �zerinde) hastalarda g�r�l�r."

14.4.2020 - 44539