Ayn� K�yden Evlenmek Bile Riskli

SELMA BIYIKLI ADABA� - T�rk N�roloji Derne�i N�rogenetik �al��ma Grubu �yesi Prof. Dr. Esra Battalo�lu, genetik hastal�klar�n �nlenmesinde akraba evliliklerine dikkati �ekti.


Prof. Dr. Battalo�lu, T�rkiye'de akraba evliliklerinin fazla olmas�n�n genetik hastal�klarla �ok s�k kar��la��lmas�na neden oldu�unu belirterek, "Ayn� k�yden evlilikler �ok riskli. Hatta ayn� kasaba ve il�eden evlenenlerde de mutasyona (bozulma) rastlayabiliyoruz " dedi.

Bo�azi�i �niversitesi Molek�ler Biyoloji ve Genetik B�l�m� ��retim �yesi Prof. Dr. Esra Battalo�lu, T�rkiye'nin genetik ger�e�inin, bireylerin de devletin de �zel �nlem almas�n� gerektirecek kadar rahats�z edici oldu�unu dile getirdi.

Kal�tsal kas hastal�klar�n�n sinir ve kas siteminin farkl� kesimlerini etkileyebildi�ini, sadece kaslar etkilendi�inde g��s�zl�k, yorgunluk, merdiven ��kamama ve kas erimesi, beynin belli b�lgeleri etkilendi�inde ise unutkanl�k g�r�ld���n� hatta bunun y�llar i�erisinde artarak ilerleyebildi�ini anlatan Battalo�lu, akraba evliliklerinin, genetik hastal�klar� ortaya ��karan en �nemli etken oldu�una dikkati �ekti.

Hastal���n ve genlerinin s�k g�r�ld��� bir b�lgeden evlenmelerde dahi riskin artt���n� vurgulayan Battalo�lu,   "Her toplumda g�r�len genetik hastal�klar, �ansa ba�l� ortaya ��kan mutasyonlar (bozulmalar) sonucu meydana gelir. Anne ve/veya babada hastal�k ta��yan gen kopyas� �ans eseri ortaya ��km��sa �ocu�un bunu kal�tma riski vard�r. Bu y�zden bu t�r hastal�klara kal�tsal hastal�k diyoruz " diye konu�tu.

Akraba Evliliklerine Dikkat 

Bu t�r hastal�klar�n ku�aktan ku�a�a aktar�ld���n� ancak "�ekinik " diye tan�mlanan hastal�klar i�in akraba evliliklerinin �nem ta��d���n� vurgulayan Battalo�lu, �u bilgileri verdi: 

"�ekinik hastal�klarda, tek bir kopya gende hastal�k varsa rahats�zl�k ortaya ��kmaz. Ama bir �ocuk hem anneden hem babadan hastal�kl� kopyay� al�rsa o zaman genin iki kopyas� da hastal�kl� oldu�u i�in rahats�zl�k riski �ok artar ve genellikle hastal��a neden olur. Atalardan �ekinik gen kopyas�n� kal�t�labilir ama ki�i normal olur. E�er e� ayn� aileden geliyorsa  onun da bu kopyay� kal�tlama ihtimali vard�r. B�ylece �ocu�a o hastal�kl� gen ge�irilmi� olur. T�rkiye'nin problemi �ekinik seyreden hastal�klar�n �ok s�k g�r�lmesi. Bu tip hastal�klar Avrupa ve ABD'de de g�r�l�r ama �ok seyrektir. T�rkiye'de ise akraba evliliklerinin fazla olmas�, bu t�r genetik hastal�klarla �ok s�k kar��la��lmas�na neden oluyor. �rne�in ayn� k�yden evlilikler �ok riskli. Hatta ayn� kasaba ve il�eden evlenenlerde de ayn� mutasyona rastlayabiliyoruz. �zellikle akrabalar aras� evliliklerde kesinlikle dan��manl�k al�nmal�. "

Genetik Dan��man Yeti�tiren �niversite Olmal�

Battalo�lu, bu sorunlara kar��n genetik dan��man yeti�tiren �niversite birimlerinin �ok az say�da olmas� nedeniyle T�rkiye'de genetik dan��manl���n geli�medi�ini s�yledi.

Genetikle ilgili �zel laboratuvarlar�n kuruldu�unu ancak bunlar�n hem ihtiyac� kar��layamayacak kadar az hem de "�zel " olduklar� i�in halk�n ula��m�n�n zorla�t���n� anlatan Battalo�lu, "T�rkiye'nin ihtiyac� olan, genetik tan� merkezlerinin b�lgesel olarak geli�tirilebilmesi, T�rkiye'nin genetik haritas�n�n ortaya ��kar�lmas� da bu �al��malara kolayl�k sa�lamas� a��s�ndan son derece �nemli " �eklinde konu�tu. - Ankara

5.7.2013 0 - 12939