"A�� �al��malar� umut verici ama zaman gerekli"

Enfeksiyon Hastal�klar� Uzman� Dr. ��r. �yesi Esra Erg�n Al��, a�� �al��malar�n�n koronavir�s i�in umut verici oldu�unu, ancak biraz daha zamana ihtiya� oldu�unu s�yledi.

Koronavir�s i�in �e�itli �lkelerde ger�ekle�tirilen a�� �al��malar�n� de�erlendiren �stanbul Ayd�n �niversitesi VM Medical Park Florya Hastanesi'nden Enfeksiyon Hastal�klar� ve Klinik Mikrobiyoloji Uzman� Dr. ��r. �yesi Esra Erg�n Al��, �al��malar�n umut verici oldu�unu, ancak hastal���n hen�z yeni yeni tan�nmaya ba�land��� i�in a��lar hakk�nda de�erlendirmede bulunmak i�in zamana ihtiya� oldu�unu s�yledi.

"�LK G�NLERE NAZARAN KORONAV�R�S� B�R NEBZE DE OLSA TANIDIK"

Koronavir�s salg�n�n�n ilk g�r�lmeye ba�land��� d�nemlerden bu yana �nemli bir yol kat edildi�ini kaydeden Dr. ��r. �yesi Al��, "�lk g�nlere nazaran koronavir�s� bir nebze de olsa tan�d���m�z� s�yleyebiliriz. Hastal���n ilk g�r�ld��� g�nlere nazaran elimizde art�k daha �ok akademik ve bilimsel �al��ma, daha �ok bulgu var. Ancak bu bulgular, hastal���n seyri ve semptomlar da de�i�kenlik g�steriyor. S�z gelimi ilk d�nemlerde ishal �ikayetiyle ba�vuran hastalar�n say�s� daha fazlayken, bug�n ishal bulgusuyla gelen hasta say�s� daha az. Tam ters istikamette ilk d�nemlerde ate� bulgusu daha azd�, �imdi daha fazla. Yine ilk d�nemlerde balgam g�rd���m�zde koronavir�s te�hisinden uzakla�abiliyorduk. �imdiyse �ikayetlerin �o�unun aras�nda kanl� balgam var. Halsizlik, bel ve s�rt a�r�lar� ise halen en �ok g�rd���m�z �ikayetler" diye konu�tu.

"BEN DE��L B�Z OLMA ZAMANI"

Koronavir�s s�recinde, hastal���n T�rkiye'de g�r�ld��� ilk d�nemler olan Mart-Nisan 2020'ye g�re bug�n yeni bir d�neme girildi�ini ifade eden Dr. ��r. �yesi Al��, "�lk g�nlerde �nlemler daha s�k�yd�. �zellikle yaz aylar�nda, vaka say�lar�nda ya�anan d��meyle de birlikte san�yorum bir rehavete girildi. Biraz da baz� tedbirler, bir zaman sonra vatanda�ta y�lg�nl��a neden oldu. Ancak �n�m�zde bizi daha zorlu g�nler bekliyor. Bu k�� biraz zor ge�ecek. Bu nedenle 'ben' de�il 'biz' d���ncesiyle hareket etmemiz gerek. ��nk� tam da mevsimsel grip ve so�uk alg�nl�klar�n�n ba�lama d�nemindeyiz. Bu sorunlar� ya�ayan insanlar�n 'Korona oldum' pani�i de s�z konusu olacak" �eklinde konu�tu.

"HASTALI�IN KA�INCI G�NDE TESP�T ED�LD��� DE �NEML�"

Hastal���n tedavisinde bilhassa bulgular�n �iddetine ve altta yatan kronik hastal�k olup olmad���na dikkat edildi�ini kaydeden Dr. ��r. �yesi Al��, "Temel tedaviler asl�nda her hastaya benzer �ekilde uygulan�yor. Ancak hastan�n semptomlar� �iddetliyse, ya�� belli bir seviyenin �st�ndeyse ve kronik rahats�zl��� varsa, bu hastalara yat�� prosed�r� uygulan�yor. Bunun d���ndaki hastalara evde izolasyon uygulan�yor. Bundan ba�ka hastal���n ka��nc� g�nde tespit edildi�i de �nemli bir kriter. Kan suland�r�c� ila�lar �nemli bir ara�. Kortizol t�revi ila�lar art�k daha aktif uygulan�yor" dedi.

"OBEZ�TE VE D�YABET EN B�Y�K R�SK"

Altta yatan kronik hastal��� bulunan vakalar�n �koronavir�s hastal��� i�in daha riskli vakalar oldu�unun art�k herkes�e bilindi�ini hat�rlatan Dr. ��r. �yesi Al��, "Ancak bunlar�n aras�nda �yle bir grup var ki, kronik hastal��� bulunanlar aras�nda da en risklisi diyebiliriz. Ki�isel g�zlemime dayanarak, obezite ve diyabet sorunu ya�ayan hastalar, koronavir�s i�in en b�y�k risk grubunu olu�turuyor ve bu vakalar hastal��� daha a��r ge�iriyorlar. Nitekim bu iki hastal�k, yani obezite ve diyabet de birbirini tetikleyebilen hastal�klar. Bu nedenle bu gruba girenlerin ekstra dikkatli olmas�nda yarar var" ifadelerini kulland�.

Dr. ��r. �yesi Al��, 20 ya� alt� ve 65 ya� �st� gruplar�n risklerini de ��yle s�ralad�: "20 ya� alt� vatanda�lar�n en b�y�k riski ta��y�c�l�k. Kendisi belki hasta olmuyor ama hastal��� al�p eve g�t�rebiliyor. 65 ya� �st� vatanda�larda ise ya� nedeniyle kronik hastal�k riski s�z konusu."

"EN YAKINLARIMZDAN BULA�IYOR"

Hastal���n insanlara en yak�nlar�ndan ve en sevdiklerinden ge�me riskinin �ok daha y�ksek oldu�unun alt�n� �izen Dr. Al��, "En �ok duydu�umuz �yk�, 'Ben asl�nda �ok dikkat ediyorum. Evden d��ar� ��km�yorum. Ama ge�enlerde o�lum geldi, torunum geldi' �eklinde oluyor. Dolay�s�yla koronavir�se yakalanan hastalara bu vir�s en yak�nlar�ndan ve en sevdiklerinden geliyor" �eklinde konu�tu.

Dr. ��r. �yesi Al��, ��yle devam etti: "Bu a��dan hastal���n h�z�n� kesebilecek her t�rl� k�s�tlama ve uygulamaya muhta� durumday�z. ��nk� sa�l�k �al��anlar�, kap�daki g�venli�inden ba�hekimine kadar inan�lmaz bir �zveriyle m�cadele ediyor. Bu bir 100 metre ko�usu de�il. En erken Mart-Nisan 2021 tarihlerine kadar devam edecek olan bir maraton. Bu nedenle t�m �nlemlere hassasiyet g�stermeliyiz."

"SEMPTOMU OLANLAR �LA�LARI KULLANMALI"

koronavir�s tedavisinde kullan�lan ila�larla ilgili tart��malara da de�inen Dr. ��r. �yesi Al��, "Bug�n semptom g�stermeyen ve kendini iyi hisseden hastan�n 4 g�n sonra nas�l olabilece�inin bir garantisi bulunmuyor. Bu nedenle koronavir�s tan�s� konan hasta, e�er semptom g�steriyorsa, verilen ila�lar� kesinlikle kullanmal�. Tabii ki kendi �zel durumlar�n� ila�lar� getiren filyasyon ekibiyle de�erlendirmelerinde yarar var. Tekrar s�ylemek gerekirse, koronavir�s'�n seyrini altta yatan kronik hastal�k ve hangi g�n m�dahale edildi�i gibi etmenler de belirliyor. Dolay�s�yla, zaman zaman ne yaparsak yapal�m hastal�k a��rla��yor. '�la� kullanmadan �nce iyiydi, ilaca ba�lad�ktan sonra a��rla�t�' iddialar� ancak istisnai durumlarda ge�erlilik kazanabilir. Belki ila� hastal���n a��rla�mas�n� o kadar durdurabildi, bilemeyiz" �eklinde konu�tu.

"SEMPTOM VARSA HEMEN TEST YAPTIRIN"

PCR testlerinde ya�anan kimi hatalar� da de�erlendiren Dr. ��r. Esra Al��, "Bu �o�unlukla yanl�� zamanda test yapt�rmaktan kaynaklan�yor. Temasta oldu�umuz bir �ahs�n pozitif ��kmas� �zerine, semptom yoksa hemen test yapt�rmak �ok hatal� bir davran��. Semptom varsa hemen test yapt�rmak do�ru tabii. Ancak T�rkiye i�in ortalama bula� s�resi 5 ila 7 g�n aras�nda de�i�iyor. Dolay�s�yla, e�er semptom yoksa, temastan en az 7 g�n sonra test yapt�r�ld��� takdirde daha sa�l�kl� bir sonuca ula�abilir. ��nk� hemen ertesi g�n test yapt�r�ld���nda vir�s hen�z testle tespit edilecek yo�unlu�a ula�mam�� olabiliyor. Vatanda� da 'Ben test yapt�rd�m, negatif ��kt�' diye rehavete kap�labiliyor. Dolay�s�yla birka� g�n bekleyip sonra test yapt�rmak hem testin isabeti a��s�ndan hem de sa�l�k sistemine fuzuli y�k bindirmemek a��s�ndan daha do�ru bir hareket. ��nk� gereksiz yapt�r�lan her test fazladan bir k�lfet oluyor" diye konu�tu.

8.12.2020 - 49700