|
Depresyonun bir �ok nedeni var. Bunlardan bir tanesi arkada�lar�n�zla ili�kili. Uzman Psikolog Zaza Yurtsever, arkada� ihanetinin yani halk dilinde "dost kaz��� "n�n depresyona neden oldu�unu s�yledi. Yurtsever, arkada�lar� taraf�ndan ihanete u�ram�� birinde, de�ersizlik duygular�, kendini sorgulama, yeni arkada�l�klar kurma korkusu, �fke, su�luluk ve depresyon olu�tu�una dikkat �ekiyor. Yurtsever'e g�re arkada�l�k derecesi ne kadar yak�nsa ya�anan ac� da o kadar b�y�k oluyor.
En yak�n arkada� taraf�ndan ihanete u�ramak d�nyada neredeyse t�m insanlar�n ya�ad��� bir olay. Uzman Psikolog Zaza Yurtsever bu olguyu, ki�inin kendine �ok yak�n hissetti�i bir arkada�� taraf�ndan maddi ya da manevi zarar g�rmesi ve bu zarar�n hayal k�r�kl��� ve psikolojik problem olarak ki�iye geri d�nmesi olarak yorumluyor.
Yurtsever, “Dolay�s�yla da bir arkada� taraf�ndan ihanete u�ramak ki�iyi aile i�i ya�ad��� bir ‘ihanetten’ daha fazla etkiliyor. Konunun uzmanlar�ndan Amerikal� Jan Yager yapt��� ara�t�rmalar sonucunda arkada� ihanetine maruz kalm�� insanlarda de�ersizlik duygular�, kendini sorgulama, yeni arkada�l�klar kurma korkusu, �fke, su�luluk ve depresyon olu�tu�unu belirtiyor. Yap�lan ara�t�rmalar arkada�l�klar�n �ok h�zl� ba�lamas�, ki�ilerin daha birbirlerini tan�madan �ok yak�n bir ili�kiye girmeleri bir risk fakt�r� �zelli�i ta��yor. Ayn� �ekilde stat� ve ki�isel de�erlerdeki farkl�l�klar ve almak-vermek konusundaki dengesizlikler de bir arkada�l�kta er ya da ge� ciddi sorunlar olu�mas�na yol a��yor.
B�t�n di�er konularda oldu�u gibi arkada� ihanetinde de en b�y�k rol� duygular oynuyor. Arkada� ihanetine yol a�an duygular�n ba��nda haset geliyor. Belirli bir �l��ye kadar haset insanlar�n motivasyonunu ve performans�n� y�kseltirken, s�z konusu olan y�k�c� haset oldu�unda ortaya son derece olumsuz sonu�lar ��kabiliyor. En yak�n arkada��n ba�ar�s�n�n yaratt��� ve i�inde k�t�l�k, g��s�zl�k, �aresizlik ve �fke bar�nd�ran y�k�c� haset duygusunun kayna��nda ki�inin ya�ad��� yo�un a�a��l�k komplexi yatar. Y�k�c� haset ya�ayan ki�i ba�ar�l� arkada��n� devaml� ele�tirir, onu hi�bir zaman ba�ar�s�ndan dolay� kutlamaz ve en zay�f d�nemlerinde onu ezmek i�in f�rsat kollar.
Bir arkada�l���n bitmesine yol a�an duygusal nedenler s�ralamas�nda bast�r�lm�� �fke ikinci s�rada gelir. Ki�i zaman i�erisinde bir�ok nedenden dolay� arkada��na �fkelenir, bu �fkeyi konu edip bir ��z�m �retmek yerine, arkada�l��� tehlikeye atmamak i�in �fkesini i�ine atar. Ama tam da bu davran�� finalde arkada�l���n bitmesine yol a�ar. Zira y�llarca biriktirilmi� �fkenin bir anda yanarda� gibi patlamas�n� bir�ok arkada�l�k kald�ramaz.
Yukar�da s�z konusu olan duygular daha �ok stat�, e�itim ve fiziksel �zellikler bak�m�ndan e�it olmayan arkada�l�klarda g�zlemlenirken, nispeten e�it olan arkada�l�klarda da partnerlara y�nelik rekabet arkada�l���n bitmesine yol a�ar. Konunun uzmanlar�ndan April Bleske’ye g�re nispeten e�it bir arkada�la sevgilinin aras�nda zaman i�erisinde bir �ekim olu�mas� olduk�a olas� bir durumdur. Zira bize be�enen sevgilinin bize olduk�a benzeyen arkada��m�z� da be�enmesi olas�d�r. Ayr�ca yak�n arkada��m�z bizimle ge�irdi�i zamandan dolay� sevgilimizle de �ok zaman ge�irir ve onun hakk�nda bir y���n �zel bilgiye sahiptir.”
K�skan�l�k Dostlu�u Bitiriyor
"�ki arkada��n saatlerce konu�malar�, aradaki yak�n ba� ve ortak ge�mi� partnerlerin k�skanmas�na ve ki�iyi bir tercih yapma zorunda b�rakmalar�na yol a�ar. Bir�ok insan bu durumda a�k ili�kilerini riske atmaktansa arkada�l�k ili�kilerini sonland�r�rlar. Ama ayn� �ekilde arkada��n da sevgiliyi k�skanmas� ve bunun sonucunda arkada�l�k ili�kinin bitmesi m�mk�nd�r.
Bir arkada�l�k hangi nedenden biterse bitsin, ki�ilerin kendilerini yarg� enerjisinden uzak tutmalar�nda fayda vard�r. Yani kendini ‘kurban’, �tekini ise ‘fail’ olarak alg�lay�p, sonradan da zaman zaman �tekini ‘bencillik ve k�t�l�k’ s�fatlar�yla, zaman zaman da kendini ‘aptall�k’ s�fat�yla yarg�lamak, ancak ki�inin bu deneyimden gereken sonu�lar� ��karmamas�na yol a�ar. Mesela baz� insanlar birka� defa ‘dost kaz���’ yedikten sonra bu deneyimlerinden ‘insano�luna g�venilmez’ kanaatine vararak yak�n arkada�l�k ili�kilerinden uzak kal�rlar. Dolay�s�yla da yapm�� olduklar� deneyimi ‘k�t�ye kullan�rlar’ ve onu bir �ans olarak g�remezler.
Oysa bir insan�n benzeri deneyimler yapmas� onun kendisiyle ilgili bir ger�e�i g�rmesine y�neliktir. �nsan�n defalarca arkada�l�klarda g�ven sars�nt�s� ya�amas� belki de onun ‘bu t�r’ insanlar� �ekti�i anlam�na gelebilir. Belki de ki�i kendi kendisiyle girmi� oldu�u negatif ili�kiden dolay� bilin�alt� daha iyi arkada�lar hak etmedi�ini d���n�yordur. Ya da kendini di�er insanlar�n sorunlar� ��zmek zorunda hissediyor ve b�ylelikle de kullan�lmaya kendisi zemin haz�rl�yordur. Yani ki�iye arkada�� taraf�ndan ya�at�lan ‘hayal k�r�kl���’ kendisiyle ilgili ger�ekleri g�rmesi i�indir.”
19.4.2013 - 12475
|