Anne ya da babas�nda alerji olan �ocuklar risk alt�nda

Her ge�en g�n s�kl��� artan alerji t�rlerinden biri de�besin�alerjisi. �ocuk Sa�l��� Hastal�klar� ve �ocuk Alerji Uzman� Prof. Dr. H�lya Ercan Sar��oban, g�n�m�zde her 17 bebekten 1'inde besin alerjisi g�r�ld���n� belirtti.

Alerjik y�r�y���n ilk ortaya ��k�� �ekli olarak kabul edilen�besin�alerjisinde genetik fakt�r son derece �nem ta��yor. Yatk�nl��� olan ki�iler alerji yapacak bir besinle kar��la�t���nda�besin�alerjisi belirti vermeye ba�l�yor. Ebeveynleri alerjik olan �ocuklarda alerji ortaya ��kma ihtimali ise y�zde 60'lara kadar y�kseldi�i g�r�l�yor. Prof. Dr. H�lya Ercan Sar��oban, ancak g�n�m�zde annesi veya babas� alerjik olmayan bebeklerde de alerji g�r�ld���ne i�aret etti. Bu noktada alerjiye yatk�nl��� en �ok end�striyel geli�mi�lik, �evre kirlili�i, haz�r g�dalar, katk� maddeleri ve deterjanlar�n i�indeki kimyasallar�n ilk duyarlanmada etkili oldu�unun d���n�ld���n� s�yledi.

�LK BEL�RT�LER BEBEK 2-3 AYLIKKEN �IKIYOR

Besin�alerjisi i�in anne ya da babada herhangi bir alerjik hastal�k olmas� yeterli bir risk fakt�r�. Yani anne veya baba�besin�alerjisi olmasa bile ba�ka bir �ekilde ast�m, alerjik nezle, atopik dermatit gibi her hangi bir alerji hastal��� ta��mas� �ocukta�besin�alerjisi geli�mesi i�in risk olu�turuyor.�Besin�alerjisi geli�ebilmesi i�in bebe�in alerji geli�tirece�i besinle bir s�re kar��la��p, bir hassasla�ma s�reci ge�irmesi gerekti�ini s�yleyen Yeditepe �niversitesi Kozyata�� Hastanesi �ocuk Sa�l��� Hastal�klar� ve �ocuk Alerji Uzman� Prof. Dr. H�lya Ercan Sar��oban ilk belirtilerle ilgili �unlar� anlatt�:

"�lk kez yenilen bir besine hemen reaksiyon geli�mez. Bebek alerjik oldu�u besini ya haz�r form�la mamalar yolu ile veya annenin yedikleri besinlerin�alerjenlerinin anne s�t� ile al�nmas� yolu ile duyarlan�r. Bu nedenle bebek do�ar do�maz besin�alerjisi olmas�n� beklenmez. Genellikle 2-3 ayl�ktan sonra besin�alerjisi belirtilerini g�r�lmeye ba�lar. Daha sonraki zamanlarda hayat�n herhangi bir zaman�nda besin�alerjisi geli�ebilir."

EN �OK HANG� BES�NLER ALERJ� YAPIYOR?

Bebekler en �ok anne s�t� veya mama ile beslendikleri i�in en �ok anne s�t�ndeki veya mamadaki inek s�t� proteinlerine kar�� alerji geli�ti�ini s�yleyen Prof. Dr. H�lya Ercan Sar��oban alerji yapan di�er�besinler�konusunda �u bilgileri verdi:

"Bir ya��ndan �nce geli�en bir di�er alerji ise yumurta proteine kar��d�r. Bunlar�n d���nda az da olsa bu�day, soya, bal�k, kuruyemi�lere de reaksiyon verebilirler. Bebek b�y�d�k�e f�nd�k, yer f�st���, susam, ceviz gibi kuruyemi�lere tepki vermeye ba�larlar. Daha b�y�k �ocuklar �zellikle polen alerjisi olanlarda polenle �apraz reaksiyon yapabilen sebze, meyveler ile duyarlanma g�r�lebilir. Sonu�ta her ya��n �ne ��kan bir alerjik besini vard�r. Ancak bazen bu genellemelerin d���nda da alerjiler g�r�lebilir. Her besinin bebe�e tatt�r�lma zaman� de�i�ik oldu�u i�in alerjinin de ortaya ��kmas� o zamana g�re de�i�iklik g�sterebilir."

��KAYETLER D�REN� G�STEREB�L�YOR

Besin�alerjisi belirtileri ilk olarak deri veya sindirim sisteminde belirti vererek kendini g�sterdi�ini s�yleyen �ocuk Sa�l��� Hastal�klar� ve �ocuk Alerji Uzman� Prof. Dr. H�lya Ercan Sar��oban, �ocuklarda ortaya ��kabilecek di�er belirtileri ��yle s�ralad�: �

"Deride ka��nt�, kuruma, d�k�nt� ile giden atopik dermatit (egzama) veya ani geli�en ciltte kabar�k ka��nt�l� k�zar�kl�klar (�rtiker, kurde�en) �eklinde ilk belirtilerini g�sterebilir. Baz� �ocuklarda huzursuzluk, s�rekli a�lama, kilo alamama, kanl�-mukuslu kaka yapma, kusma, inat�� pi�ik veya inat�� kab�zl�k gibi belirtilerin biri veya birka�� beraber olabilir. Daha k���k bir grupta ise tekrar eden h�r�lt�l� solunum, h���lt�, nefes darl���, inat�� �ks�r�k, bron�it, bron�iolit gibi ataklar izlenebilir. Baz� bebeklerde inat�� bir burun t�kan�kl��� e�lik edebilir. Hatta ani geli�en alerjik �ok ile de ilk belirtisi g�r�lebilir. �lk �ikayetleri aileler hemen alerjiye ba�lamazlar. Alerji besin�al�nd��� s�rece devam etti�i ve hatta bazen besin�kesildikten haftalar sonras�nda ancak d�zebilir. Bu nedenle alerjide �ikayetler inat��d�r ve tedaviye diren� g�sterir veya d�zelir k�sa bir s�re sonra tekrarlar. Bu �ekilde oldu�unda bir �eylerin ters gitti�i anla��l�r ve alerjiye y�nlendirilir."

TEDAV� SABIR GEREKT�R�YOR

�ocuklarda�besin�alerjisi tan�s�nda b�y�k oranda hasta �yk�s�nden yararlan�ld���n� belirten�Prof. Dr. Sar��oban,�"Bununla birlikte testlerle de tan� kesinle�tirilerek tedaviye ge�iliyor.�Besin�alerjisinde temel kural alerjik olunan besinin diyetten ��kar�lmas�d�r. Bir besinin v�cuttan at�lmas� yakla��k 3 hafta s�rer. Hastan�n alerji durumuna g�re diyet �ekli ayarlan�r. �rne�in bazen anne diyet yapmazken anne s�t�nde reaksiyon olmaz ancak o besini bebek yerse reaksiyon ��kabilir. Bu durumda anneye diyet yapt�rmaya gerek yoktur ve bebe�in diyet yapmas� yeterlidir. veya bazen bir besinin f�r�nlanm�� veya mayal� �ekli tolere edilirken daha az i�lemden ge�mi� veya �i� �ekli tolere edilemez bu durumda da diyet d�zenlenir. Bundan sonraki �ama besinin reaksiyon verdi�i sisteme ek destek tedavisidir. �rne�in atopik dermatitte yara yerlerine ve kuruyan cilde kremler d�zenlenir. Kurde�ende alerji �urup veya damlalar� eklenir. Ast�mda nefes a��c�lar kullan�labilir. Ayr�ca diyet yap�lan besinin olu�turaca�� vitamin, mineral veya di�er�besin�takviyeleri verilir" ifadelerini kulland�.�

DEDEKT�F G�B� ARA�TIRILMALI

Besin�alerjisinin uzun s�ren ama genellikle d�zelen bir durum oldu�unu ama �ncelikle sab�rl� olmak ve morali bozmamak gerekti�i konusunda ailelere �nerilerde bulunan Sar��oban, "Neden olan alerjen hemen saptanamayabilir. Bir dedektif gibi hangi besinin ne reaksiyon verdi�i ba�lant�s� ara�t�r�lmas� gerekir. Bazen ise�besin�alerjisi dermatoloji, �ocuk gastroenteroloji, diyetisyen, �ocuk doktoru, aile hekimi, ��retmen, okul ve ailenin birlikte y�r�tmesi gereken bir s�re� halini almal�d�r. Bu ekibin birlikte birbiri ile ileti�imde olmas� en etkili tedaviyi sa�lar" diye konu�tu.

HER BES�N�N KEND� �Y�LE�ME S�RES� VAR

Prof. Dr. H�lya Ercan Sar��oban'�n verdi�i bilgiye g�re, s�t, yumurta gibi bir�ok alerjilerin �o�u �ocuk b�y�d�k�e d�zeliyor. �rne�in s�t alerjisi 3 ya�, yumurta alerjisi 5 ya� gibi �ok y�ksek oranda ge�ti�i g�zleniyor. Ancak, kuruyemi�, bal�k ve kabuklu deniz �r�nlerine kar�� olan alerji kal�c� olma e�ilimi g�steriyor. "Yani her besinin kendi iyile�me s�reci ve hikayesi vard�r. Ama �o�unlukla d�zelir" diyen �ocuk Sa�l��� ve Hastal�klar� Uzman� Prof. Dr. H�lya Ercan Sar��oban, "Ayr�ca�besin�yetersizli�i diyeti tam ayarlanmaz ise kalsiyum, D vitamini, B vitamini eksikli�ine ba�l� sorunlara neden olabilir. veya iyi tedavi edilemeyen deri enfekte olabilir. Besine ba�l� ast�m kontrol edilemez ise tekrarlayan ast�m ataklar� ve bazen pnomonilere neden olabilir" diye konu�tu.

8.7.2020 1 - 46581