|
D�nyada en s�k rastlanan hastal�klar aras�nda 6. s�raya y�kselen alerjinin t�rleri de g�n ge�tik�e art�yor. Ast�m hastalar�n�n ya�ad�klar� evden, tatil planlar�na, i� ortamlar�ndan, kulland�klar� e�yalara kadar �ok dikkatli davranmas� hayati �nem ta��yor. Memorial Hizmet Hastanesi G���s Hastal�klar� B�l�m�'nden Uz. Dr. Yelda Turgut �elen, alerji ve tedavisi hakk�nda bilgi verdi.
ALERJ� TOPLUMUN % 25'�N� ETK�L�YOR
Alerji, solunum ya da temas yoluyla ki�inin maruz kald��� normalde zarars�z olan �e�itli maddelere kar�� ba����kl�k sisteminin verdi�i a��r� ve anormal reaksiyon olarak tan�mlanabilmektedir. V�cudumuzda allerjik reaksiyonlar�n olu�mas�na neden olan maddelere "alerjen " denir. G�revi insanlar� baz� zararl� organizmalara kar�� korumak olan ba����kl�k sistemi, genetik yatk�nl��� olan baz� insanlarda asl�nda zararl� olmayan allerjenlere kar�� a��r� bir reaksiyon geli�tirmektedir. Alerjenle temas sonucu bu ki�ilerin v�cudunda onlarca zararl� madde ortaya ��kmaktad�r. Bu salg�lanan maddeler ise; g�z, burun, solunum yollar� ve cilt gibi organlar�n bir veya daha fazlas�nda alerjik reaksiyonlar ortaya ��kmas�na neden olmaktad�r.
BEL�RT�LER K���DEN K���YE FARKLILIK G�STER�R
Alerjik reaksiyonlar her bireyde farkl� �ekilde, farkl� b�lgelerde, farkl� �iddette ortaya ��kmaktad�r. Bunlar mikrobik olmayan bir iltihap sonucu (inflamasyon)hedef organlarda ortaya ��kan �ikayet ve bulgulard�r.
Burunda ise; hap��rma, burun ak�nt�s�, burun ve geniz ka��nt�s�, burun t�kan�kl���, g�zlerde yanma sulanma ile karakterli olan saman nezlesine (alerjik rinit),
Akci�erde bron�larda ise; h�r�lt�l� nefes al�p verme, nefes darl���, �ks�r�k ile ortaya ��kan allerjik bron� ast�m�na,
Deride ise ka��nt�, k�zar�kl�k ve kurulu�a neden olan alerjik egzamaya,
Ba��rsakta ise kar�n a�r�s�, ishal, kusma ve ba��rsaklar d���nda bir�ok bulguya neden olan besin allerjisine neden olur.
Alerjinin t�rlerine g�re ortaya ��kma ya�lar� de�i�kenlik g�sterir
Alerji s�kl��� g�n�m�zde geli�mi� �lkelerde, �evre kirlili�i gibi fakt�rlerin artmas� ile giderek artmaktad�r. Alerjiler hayat�n herhangi bir an�nda ortaya ��kabilmekle beraber, daha �ok �ocukluk ve gen� eri�kin d�nemde bulgu verir. Alerjinin t�rlerine g�re ortaya ��kma ya�lar� de�i�iklik g�stermektedir. Be� ya��ndan k���k �ocuklarda en s�k g�r�len allerji t�r� "besin alerjisi "dir. Yumurta ve s�t alerjisine s�k rastlan�lmaktad�r. Bebeklik �a��nda ��kan bu alerjiler ya��n ilerlemesi ile kaybolmaktad�r. Besin alerjisi ile birlikte ast�mla ilgili yak�nmalar da g�r�lebilir ancak bu �a�da g�r�len alerjik ast�m ergenlik d�nemi ile beraber ge�ebilmektedir. Allerjik rinit ise sonraki ya�larda (7-10 ya�) belirti vermeye ba�lamaktad�r.
BURUN TIKANIKLI�I, HAP�IRIK KR�ZLER� VE G�ZLERDE YANMAYA D�KKAT
En s�k rastlanan �e�itleri alerjik bron� ast�m�, alerjik burun ve g�z nezlesi (saman nezlesi, bahar nezlesi ve t�bbi ad�yla alerjik rinit), besin alerjisi, ila� alerjisi, deri alerjisi ( egzama ve t�bbi ad�yla atopik dermatit), hayvan ve b�cek alerjisi, �al���lan ortamdaki maddelere kar�� olan mesleki alerjilerdir.
EVDE HALI, K�L�M VE T�YL� E�YALAR ALERJ�N�Z� TET�KLEYEB�L�R
Alerjik hastal�klar genetik ve �evresel fakt�rlere ba�l� geli�en kronik hastal�klard�r. Genetik ge�i� �zelli�i vard�r. Anne veya babadan herhangi birinde olmas� �ocukta alerji olas�l���n� art�rmaktad�r. Alerjik hastal�klar her mevsim g�r�lebilmesine kar��n neden olan alerjene ba�l� olarak de�i�kenlik g�stermektedir. Alerjik rinit, artan polenlere ba�l� olarak en s�k bahar aylar�nda g�r�l�rken; alerjik ast�m�n en s�k nedeni evde hal�, kilim ve t�yl� e�yalarda �reyen akarlar�n (mite) ��kart�lar�d�r ve bunlar ev tozuna kar��arak nefes alma esnas�nda bron�lara gider. Akar alerjisi en s�k k�� aylar�nda g�r�l�r dolay�s� ile ast�m ataklar� y�l boyu ve �zellikle k�� aylar�nda artmaktad�r. �ncelikle alerji testleri ile ki�inin alerji t�r� ve ka��nmas� gerekenler listesi belirlenir. Gerekti�i takdirde ya�am tarz�nda de�i�ikli�e gidilmeli ve en uygun tedavi se�enekleri belirlenip buna g�re hareket edilmelidir.
27.3.2014 - 14101
|