|
Ge�ti�imiz aylarda ilk y�l�n� geride b�rakt���m�z COVID-19 pandemisi t�m d�nyada ya�am�n hemen her alan�n� etkiledi. �zellikle bebek ve k���k �ocuklarda geli�im takibinin de yap�ld��� rutin doktor kontrolleri �nemli olup, kimi zaman aksat�ld�. Geli�im ile ilgili sorunlar�n erken tespiti, gerekli �nlemelerin al�nmas�, baz� durumlarda tedavinin geciktirilmeden yap�lmas� �ocu�un sonraki hayat�ndaki kar��la�abilece�i sa�l�k problemlerini de �nlemi� olur. Bu a��dan �ocuklar�n hem bebeklik d�neminde hem de hayat�n di�er safhalar�nda sa�l��� i�in ebeveynlerin baz� bilgileri bilmesi ve hekimler ile i�birli�i i�erisinde bebeklerinin d�zenli takiplerini yapt�rmalar� gerekir. Bebe�imin boyu k�sa m�? Kilosu normal mi? Bebe�im �evremde g�rd���m ayn� ya�taki bebeklere g�re daha zay�f g�r�n�mde, acaba geli�im gerili�i mi var? Ebeveynlerin merak etti�i benzer sorular�n cevaplar�n� ve bebek geli�iminde bilinmesi gereken baz� �nemli noktalar� aileler i�in haz�rlad�k. Her bebek kendine �zeldir, kendince de�erlendirilmelidir Uzm. Dr. Serkan At�c�, ''�ncelikli bilinmesi gereken nokta her bebek kendine �zel ve di�er bebeklerden farkl�d�r. Ba�ta genetik yap�s� olmak �zere, cinsiyet, do�um kilo ve boylar�, do�um haftalar�, anne-baba boylar�, beslenme �zellikleri, uyku d�zenleri,ge�irdi�i hastal�klar, egzersizler ve bir tak�m �evresel fakt�rler gibi b�y�me geli�meyi etkileyen fakt�rler her bebek i�in farkl�d�r. Yani b�y�me geli�me multifakt�riyel olup, �ocuklardaki bu de�i�ikliklere g�re takvim ya�� ayn� olsa da boy, kilo gibi geli�im parametreleri farkl� olabilir. Bu a��dan bebek ya da �ocuklar� benzer ay veya ya�taki bebek ve �ocuklar ile k�yaslamak do�ru de�ildir. Do�ru olan ise bilimsel parametre ve �nerilere g�re de�erlendirme yapmakt�r'' ifadesini kulland�. Bebeklerin geli�imi anne karn�nda ba�lar. G�n�nde do�an bir bebek yakla��k 3200-3300 gr olarak do�ar. Do�umdan sonraki g�nlerde v�cuttaki s�v�n�n at�lmas�na ba�l� olarak belli miktarda kilo kayb� ya�anabilir. Yakla��k 10 g�n sonra kaybetti�i a��rl��� tekrar kazan�r. �lk �� ayda ise haftada 150-250 gram, 3-6 ay aras�nda ise 100-120 gram al�r. �lk aylarda g�nde ortalama 20-30 gram almas� normaldir. 9-12 aylar aras�nda ise g�nde yakla��k 10-12 gram almaya ba�lar. Bir ya��na geldi�inde bebe�in do�um kilosunun ortalama 3 kat�na, 2 ya��na geldi�inde ise yakla��k 4 kat�na ��kmas� beklenir. 1-3 ya� aral���nda ise kilonun ayda 250 gram olacak �ekilde artmas� normaldir. Bu durumda y�lda 2-2,5 kilo alabilirler. Yeni do�mu� bir bebe�in boyu ise yakla��k 50 santimetre kadard�r. �lk �� ayda 8 cm, ikinci �� ayda da yine 8 cm daha bir uzama beklenir. Sonraki �� ayl�k d�nemde yakla��k 4 cm, di�er �� ayl�k d�nemde de 4 cm daha uzama olur. Bir ya��na gelindi�inde do�um boyunun yakla��k 1.5 kat� olarak 75 cm boya ula�mas� gerekir. Boy uzunlu�u 1-2 ya� aras�nda toplam 10-12 cm, 2 ya�tan 3 ya� sonuna kadar da y�lda yakla��k 7 cm kadar uzar. Bebe�imin kilosu d���k(alt s�n�r�n alt�nda) Kilo i�in en �nemli fakt�rlerden biri beslenmedir. �lk 6 ay bebekler anne s�t� ile beslenmelidir. Bu d�nemde �e�itli nedenlerden dolay� anne s�t� alamayan bebeklerde form�l mamalar ile beslenme sa�lanabilir. Alt�nc� ayda ise ek besinler ba�lanmal�, m�mk�nse 2 ya��na kadarda emzirilmelidir. �zellikle 6 aydan k���k bebeklerde emzirme ile ilgili problemler g�zden ge�irilmelidir. Bunun yan�nda �zellikle idrar yolu enfeksiyonu ba�ta olmak �zere e�lik eden hastal�k varl��� de�erlendirilmelidir. �shal ya da kakada kan varl��� gibi sindirim ile ilgili parametreler g�zden ge�irilmelidir. Daha b�y�k bebekler i�tahs�zl�k problemi ya�ayabilir, yemeklerde se�ici davranabilirler. Bebekle inatla�madan yemek yemeyi e�lenceli hale d�n��t�rmek gerekmektedir. Yeme�i e�lenceli hale d�n��t�rmek i�in, e�lenceli tabaklar haz�rlanabilir. Tablet veya telefon e�li�inde yemek yedirmeye �al��mak en b�y�k yanl��lardand�r. ��tahs�z bebeklere miktar olarak az olsa da kalori ve besin i�eri�i olarak zengin besleyici g�dalar vermek gerekir. Vitamin, mineral i�eren �uruplar doktor �nerisi olmadan ba�lan�lmamal�d�r. Bebe�im kilolu (�st s�n�r�n �st�nde) Bilimsel ara�t�rmalar eri�kinlerde g�r�len ins�lin direnci, diyabet, hipertansiyon, kalp hastal�klar�, �e�itli kanser tipleri gibi baz� hastal�klar�n �ocukluk d�nemindeki yanl�� beslenme al��kanl�klar� ile ilgili oldu�unu g�stermi�tir. Ebeveynlerin en b�y�k sorumluluklar�ndan bir tanesi de �ocuklar�na sa�l�kl� beslenme al��kanl�klar�n� kazand�rmakt�r. �ocuklar �o�u konuda oldu�u gibi bu konuda da aile �yelerini �rnek ald��� i�in aile �yeleri �ocuk i�in iyi bir rehber olmal�d�rlar. Aile olarak tuzlu yemeklerden, fazla �eker t�ketiminden, fastfood tarz� beslenmeden uzak durmak gerekir. Bebe�in ay�na g�re �nerilen g�dalar� t�ketmesine dikkat etmek gerekir. �izelgelerde ay�na g�re bebe�inizin kilosu �st s�n�r�n �st�nde ise g�zlemleyerek sorunun nerede oldu�unu ��zmeye �al���n. Mama alan bebeklerde mama miktar�, mama verme s�kl��� ve suland�rma i�lemi g�zden ge�irilmelidir. Daha b�y�k �ocuklarda yanl�� g�da t�ketimi, fazla g�da t�ketimi vb. sebepler de�erlendirilmelidir. Herhangi bir bulunam�yorsa uzman deste�i alman�z yerinde olacakt�r. Baz� tetkikler yap�lmas� gerekebilir. Bulunacak sebebe g�re yakla��mlarda da de�i�iklikler olabilir.
21.6.2021 - 54380
|