|
A�ustos 2010 itibar�yla ka� il Aile Hekimli�i Uygulamas�'na ge�mi� durumda? Uygulama �stanbul'da ne zaman ba�layacak ve ne gibi sorunlar�n ortaya ��kmas�n� bekliyorsunuz?
�stanbul’un sisteme kat�lmas� tabi� ki her y�nden �ok �nemli, �lkemizin en b�y�k yerle�im merkezi durumdaki �stanbul’da da mutlaka ge�i� s�recinde belli sorunlar, sanc�lar ya�anacakt�r.
Ama burada �stanbul’un �ok b�y�k �ans� bu g�ne kadar �zmir, Ankara gibi b�y�k kentlerin sisteme dahil olma s�recindeki tecr�beler nedeniyle s�k�nt�lar�n daha az ya�anaca�� ve daha �abuk ��z�me ula��labilecek olmas�d�r.
�u anda 58 ilde aile hekimli�i uygulanmaktad�r. Metropol olmas�ndan dolay� �stanbul da ge�i� a�amas�nda s�k�nt�lar ya�anabilir. Ama vatanda��m�z bir an �nce aile hekimlerini ��renir ve ilk ba�vurusunu uygulama ba�lar ba�lamaz yaparsa s�k�nt�lar di�er illerde ya�anan tecr�belerinde �����nda kolayl�kla a��lacakt�r.
Hangi aile hekimine ba�l� oldu�umuzu nas�l ��renebiliriz?
Ba�lang��ta aile hekimlerine co�rafi tabana dayal� bir n�fus sa�l�k m�d�rl�klerince da��lt�lmaktad�r. Aile hekiminizi ��renmek i�in bulundu�unuz ilin sa�l�k m�d�rl��� ya da il aile hekimli�i derne�i sitelerindeki ilgili b�l�mlerine girmeniz yeterlidir. 'ailehekimini bul' linklerinden ula�abilirler.
Sa�l�k bakanl���n�n da http://sbu.saglik.gov.tr/sbahbs/ adresinden aile hekimlerine ula�abilirler.
B�lgemiz i�in atanan aile hekimininden memnun de�ilsek nereye ba�vurabiliriz?
Yeni ba�layan sistemde ilk 3 ay aile hekiminizi �zel durumlar haricinde de�i�tirmek m�mk�n de�ildir, sonras�nda tercih etti�iniz aile hekimine giderek gerekli formu doldurman�z yeterlidir.
Aile Hekimi'nin muayene ve test �cretleri nas�l belirlenecek?
Aile hekimli�inde �cretlendirme s�z konusu de�ildir, hi�bir sosyal g�venceniz olmasa bile aile hekimli�inin verdi�i hizmetlerden �cretsiz yararlan�rs�n�z. Aile sa�l��� merkezlerinde mevcut ya da kurulacak laboratuarlarda yap�lan ya da merkezi laboratuarlara yollanan tetkiklerden �cret �denmesi s�z konusu de�ildir.
Aile Hekimi'ne muayene olmadan hastanelere sevk yap�lamayacak m�?
Bu g�nk� ko�ullarda sevk zorunlulu�u (sevk zinciri) uygulamas� y�r�rl�kte olmad��� i�in istedi�iniz sa�l�k kurulu�una do�rudan ba�vurabilirsiniz.
Bu sistemin �zel hastaneler i�in dezavantaj olaca��n� s�yleyebilir miyiz?
Bu sistem birinci basamakta yap�lan hizmetlerle ikinci basamakta ki hizmeti net olarak ay�rd��� i�in birinci basamak i�levindeki sa�l�k birimleri ger�ek konumlar�na g�re hizmet vermeye ba�l�yacaklar. �o�u �zel hastaneninde SGK anla�mas� oldu�undan �zel hastaneler i�in bir dezavantaj olmayacakt�r. Aile hekimli�i ile birinci basamak sa�l�k hizmetlerinin tamam� sunulaca��ndan hastanelere ileri tetkik ve tedavi ama�l� ba�vuru olacakt�r. Yani hastaneler ger�ek misyonuna kavu�acakt�r.
Birinci basamak sa�l�k hizmeti ne anlama geliyor?
Aile Hekimi; ki�iye y�nelik koruyucu sa�l�k hizmetleri ile basamak, te�his, tedavi ve rehabilite edici sa�l�k hizmetlerini ya�, cinsiyet ve hastal�k ayr�m� yapmaks�z�n veren hekimdir. Bak�n burada alt�n�n �nemle �izilmesi gereken bir durum var. Aile Hekimi ailenizden biridir. Hastal���n geli�mesine neden olan ortamdan haberdar olan ki�idir. Nelerin yap�l�p nelerin yapalamayaca��n� ilgili ailenin sosyo ekonomik yap�s� �er�evesinde bilen ki�idir.
Gerekirse �nlemlerini al�r, devlete ait ilgili birimler ile irtibata ge�er ve bilgilendirir. Yani hastal���n tedavi edilebilmesi veya hi� ortaya ��kmamas� i�in gereken �nlemi almak g�rev tan�m� i�indedir. �ok ilgin� �rneklerden birini anlatay�m. Yakla��k 6 - 7 ayl�k bir s�re i�inde t�m aile fertlerine bak�lan bir aile i�in evin erkek �ocu�unun madde ba��ml�s� oldu�unu sadece ve sadece itiraf etti�i ki�i aile hekimidir.
�ocu�un evdeki davran�� bozukluklar� baban�n ayn� bi�imde nedenini bilmeden verdi�i kar��l�klar, birbirini tetikleyen sarmal ve s�rekli ayn� senaryo ile maddeye y�nelen gen�. Bu �rnekte �ocuk kurtuldu. Aile bilin�lendirildi. Bu da takip ile oluyor. ��nk� b�t�n aile sizin senelerdir hastan�z. Koruman�z, kollaman�z, takip etmeniz ve en �nemlisi hastal���n ortaya ��kma sebebini ortadan kald�rmak i�in g�sterdi�iniz �aba. Birinci basamak derken i�te bunu kastediyoruz. �ncelikle te�his, tedavi, rehabilite ve belki en �nemlisi takip.
Eskiden varolan Sa�l�k Ocaklar� ile �imdiki Aile Sa�l��� Merkezleri aras�ndaki fark nedir?
Sa�l�k oca�� sisteminde co�rafi tabana dayal� hizmet t�m hekimlerce t�m ba�l� b�lgeye verilmekte idi. �imdi ise her hekim belli n�fusa hizmet verecek yani ki�i sa�l�k birimine her geli�inde ayn� hekime ba�vuracak hekim hastas�n� hasta hekimini bilip tan�yacak ba�l� n�fusuna koruyucu ve tedavi edici birinci basamak sa�l�k hizmeti tek hekim taraf�ndan verilecek.
Aile hekimli�i Uygulamas� ile birlikte T�rkiye'nin kazanc� ne olacak? Ekonomik a��dan de�elendirir misiniz?
Sa�l�k Bakanl��� verilerine g�re aile hekimli�ine ge�ilen yerlerdeki memnuniyet oranlar� dolay�s� ile birinci basama�a ba�vuru oranlar� artm��t�r. Bu durumda hem ila� hem zaman hem ula��labilirlik maliyetlerinde ciddi kazan�lar sa�lanm��t�r. Bu verilerin ayr�nt�lar�na istenirse Sa�l�k Bakanl���'m�z ar�ivlerinde ula��labilir.
�stanbul Aile Hekimli�i Uygulamas�'na haz�r m�?
�stanbul b�y�k bir metropolitan kent bunu hepimiz gayet net biliyoruz. Aile Hekimli�ine ge�en illerimizden edindi�imiz deneyim var. Bug�n �zmir ve Ankara ile bu deneyimleri ya�ad�k, ya��yoruz. En �nemlisi A�ustos sonu itibar�yla ge�i� yapm�� 58 ilde �u ana kadar ya�anan sorunlarla ilgili ciddi bir birikim var. Temmuz ay�nda Ankara'n�n Aile Hekimli�i'ne ge�i�i ile ba�layan s�re�te
Federasyonumuz bu bilgi, g�rg� ve deneyimini Ankara'da bir panel yaparak oradaki hekimler ile payla�t�. Bunun d���nda, e�itim ve workshop'lar ile bu bilgi al��veri�i hep s�r�yor. 21 A�ustos 2010, Hali� Kongre Merkezi'nde Sa�l�k Bakanl���, �stanbul �l Sa�l�k M�d�rl��� ve �stanbul Aile Hekimleri Derne�i'nin kat�l�m� ile ger�ekle�en 2. 'Aile Hekimli�i G�ncel Uygulama Paneli'nde uygulamadaki Aile Hekimli�i Sistemi tart���larak, Aile Hekimli�i Sistemi'ne ge�en illerin tecr�beleri ve kar��la�t�klar� sorunlar�, �stanbul i�in payla��ld�.
Aile Hekimli�ine Afrika'daki birka� �lke d���nda t�m d�nya �lkeleri hemen hemen ge�ti ve t�m metropollerde ge�i� s�reci sanc�lar� ya�and�. T�rkiye geneline bakar ve bir kar��la�t�rma yapar isek bizde de �ng�r�len s�k�nt�lar�n �tesine ge�ilmiyor esasen. Bu y�zden �stanbul haz�r m� sorusuna cevab�m�z �ng�rd���m�z aksamalar d���na ��k�lmayaca�� y�n�nde.
T�rkiye genelinde t�m illerde aile hekimli�ine ge�ildi�inde ka� aile hekimi g�rev yap�yor olacak?
2010 sonu itibar�yla t�m T�rkiye genelinde Aile hekimli�ine ge�ildi�inde 23.000 civar�ndan bir aile hekimi hizmet veriyor olacakt�r.
�u anda Ankara'da ka� aile hekimi hizmet veriyor ve bu say� �stanbul i�in nas�l �ng�r�ld�? �stanbul'da ka� hekim hizmet verecek?
Ankara’da 1158 aile hekimi hizmet veriyor. �stanbulda 3500 civar�nda aile hekimi olacak.
Bug�ne kadar hizmet verilen illerde ne gibi tepkilerle kar��la�t�n�z?
Asl�nda �ok enterasan an�lar ve olaylar ya�an�yor. Sadece i�in sosyal y�n� ile ilgili �ok ciddi an�, hat�ra kitaplar� yaz�l�r. Bir kere ilk �ekince atlat�ld�ktan sonra emin olun kahveye u�ramak yerine doktora u�ray�p eve ge�iyorlar.
Yani nicedir g�rmedim nas�ls�n diye geliyor insanlar�m�z. �zellikle orta �l�ekli illerde ak�am �zeri veya sabah saatleri neredeyse bulu�ma g�r��me sosyalle�me mekan� haline geliyor Aile Sa�l�k Merkezleri. Binlerce an� var ama T�rkiye genelinde her ge�i� yapan ilde bir kere mutlaka rastlad�k anlam�nda verebilece�imiz �rnek:
“Ya doktor bey sen bilirsin filancan�n o�lunda veya k�z�nda bir hastal�k neyim var m�?”
Evlenmeden �nce kay�nvalide, kaynana, kay�nbaba gibi h�s�m olacak ailelerin kar��l�kl� birbirlerini sordurmalar�. “Ya doktor bey sen bilirsin filancan�n o�lunda veya k�z�nda bir hastal�k neyim var m�?”
�ok inan�lmaz �rnekler ya�ad�k zaman zaman f�kra gibi bu an�lar� payla��yoruz aram�zda. Ama emin olun hepsi en mahrem s�rlar�n� aile hekimi ile payla��yor. ��z�m bulundu�unu g�rd�k�e de bu katlan�yor. Bug�n aile fertlerinin birbirine s�yleyemedikleri pek �ok konu aile hekimlerinin bilgisi dahilindedir. Aile Hekimi'nin hizmet verdi�i b�lgede e�er bir e�lence, yemek, d���n, dernek var ise ba� konuk aile hekimidir. ��nk� tan�� olunmu�tur.
Bir de �ok s�k rastlad���m�z ba�ka bir olay daha var. Hasta Aile Sa�l��� Merkezi'ne geliyor. Aile Hekimi'ne muayene oluyor. ��karken varsa testini yapt�r�yor ve en sonunda borcum ne kadar, yok olmaz �demeden �urdan �uraya gitmem diyor. �lk ba�larda bunun �cretsiz bir hizmet oldu�unu anlatmam�z ger�ekten zaman ald�. Hastalar�n�z ile aran�zda maddi bir ili�ki yok. D���nsenize bu sadece aile i�inde ya�anabilecek bir deneyim.
Halk�m�z �ncelikle aile hekimlerini ��rensinler, aile hekimlerinin onlar�n ailelerinin bir bireyi konumunda oldu�unu unutmas�nlar her t�rl� sa�l�k sorunlar�nda ba�vurup yard�m almaktan �ekinmesinler. Bu art�k onlar�n en do�al hakk�. Vatanda� aile hekimine ne kadar sahip ��kar ve g�venirse bu ileti�im sayesinde pek �ok hastal�k olu�madan �nlenebilecek, zaman�nda tedavi edilebilecek, hem vatanda�, hem �lkemiz karl� ��kacakt�r.
30.10.2010 - 2853
|