|
�ukurova�niversitesi (��) Su �r�nleri Fak�ltesi ��retim �yesi Prof. Dr. Fatih �zo�ul, Akdeniz'de g�r�lmeye ba�lanan tehlikeli balon bal�klar�ndan elde edilen ve ila� sanayisinde kullan�lan 'Tetrodotoksin' adl� zehirin 1 gram�n�n 1 milyon Euro'ya ithal edildi�ini, yerli �retim i�in proje haz�rland���n� s�yledi.
�� Su �r�nleri Fak�ltesi Su �r�nleri Avlama ve ��leme Teknolojisi B�l�m�'nde g�revli Prof. Dr. Fatih �zo�ul, biyolog ve doktora ��rencisi Ali R�za K��ker, ara�t�rma g�revlisi Y�lmaz U�ar, Dr. Mustafa Durmu� ve Mersin �niversitesi'nde g�revli Do�. Dr. Deniz Ayas ile birlikte, 'Mersin K�rfezi'ndeki Balon Bal��� T�rlerinin Tetrodotoksin (TTX) D�zeylerindeki E�eye ve Mevsime Ba�l� De�i�imlerin Belirlenmesi' adl� proje haz�rlad�. T�B�TAK'�n destek verdi�i ara�t�rma projesiyle ilgili konu�an Prof. Dr. Fatih �zo�ul, son d�nemde T�rkiye'de �zellikle Akdeniz'de g�r�lmeye ba�lanan balon bal�klar�ndaki zehrin siyan�rden bin 200, morfinden de 3 bin kat daha etkili oldu�unu anlatt�.
'SAKIN T�KETMEY�N, �LD�R�R'
Akdeniz'de zehirli balon bal�klar�yla art�k daha s�k kar��la��ld���n� anlatan �zo�ul, ��yle devam etti:
"Son y�llarda bu zehirli bal�k, Akdeniz'in yan� s�ra Ege Denizi'ne kadar ula�t�. Asl�nda Hint Okyanusu k�kenli. S�vey� Kanal� arac�l���yla Akdeniz'e geliyor. �imdi Akdeniz'de bizim bal�k��lar�m�z�n ba� belas� haline geldi. ��nk� bu bal���n oldu�u yerde di�er bal�klar� bulamazs�n�z. Bu bal��� t�keten bir canl� yok, avc� bal�k olmas� nedeniyle di�er bal�klar� ve yumurtalar�n� t�ketiyor. Yani denizi kurutuyor. Bu bal���n oldu�u yerde kefal, �ipura, levrek gibi bal�klar bulunmaz. Oltayla avlananlar bu bal��� yakalayabiliyor ama �ld�r�c� etkide zehirli oldu�u i�in t�ketilmemesi gerekiyor. Yakalanan bal�klar�n kedi ve k�peklere de verilmemesi laz�m, ��nk� onlar� da �ld�r�r."
UZAKDO�U'DA T�KET�L�YOR
T�rkiye'de avlanmas� ve k�y�ya ��kar�lmas� yasak olan balon bal�klar�yla ilgili yapt�klar� projenin �ok �nemli oldu�unu aktaran �zo�ul, �unlar� kaydetti:
"Akdeniz'de 4 farkl� balon bal��� t�r� saptad�k. Balon bal�klar�n�n derisinde, kas yap�s�nda, i� organlar�nda, karaci�erlerinde, �reme organlar�ndaki tetrodotoksin (TTX) denilen zehir var. Amac�m�z bu zehiri ila� sanayisine ve avlanmas� yasak olan bal���n etini de ekonomiye kazand�rmak. Bu bal���n zehiri ila� sanayisinde kullan�l�yor. T�rkiye olarak, bu zehiri biz �zel izinle Avrupa'dan getirtiyoruz. Zehirin 1 gram� 1 milyon Euro. S�z konusu zehir, kanser tedavisinde kullan�l�yor. A�r� kesici �zelli�i var. Bir de ba��ml�l�k tedavisinde �ok �nemli yeri var. Herkesin korktu�u bu bal���n zehiri avantaja d�n��t�r�lebilir. Etinden �ok i�erisindeki TTX seviyesi tespit edilerek ekonomiye kazand�r�labilir. Bu bal���n eti, Uzakdo�u'da �zellikle Japonya, Tayland gibi �lkelerde t�ketiliyor. �ok �zel yeti�mi� ustalar taraf�ndan haz�rlan�yor bu bal�klar. Orada cesaret g�stergesi olarak da t�ketiliyor. Bu bal�k yendi�inde kan ak���n� yava�lat�yor, kalp at���n� yava�lat�yor ve v�cuda rahatl�k veriyor. Bundan dolay� insanlar kendini rahat hissediyor. Ama �lkemizde bu bal���n karaya ��kart�lmas� yasak. Bu bal�k zehirli, insanlar bilin�sizce t�ketmemeli. Biz bu projeyle milyonlarca Euro para harcanarak ila� sanayisinde kullan�lan zehirin �lkemiz ekonomisine kazand�r�lmas�n� ama�l�yoruz ama bilin� yaratarak bu bal���n etinin t�ketimini de sa�layabiliriz. Akdeniz'de g�r�len bal�klardaki zehir durumlar� ve bunlar�n laboratuvar ortamlar�nda al�nmas�yla ilgili s�re� proje sonunda belli olacak."
15.7.2016 - 21621
|