4 Kad�ndan 3'� Adet Tipine G�re Farkl�l�k G�steriyor

�la�lar, t�bbi bak�m masraflar�, i� kayb� ve �retim azalmas� da d���n�ld���nde b�y�k bir ekonomik zarara neden olabiliyor" a��klamas�nda bulundu.

A�r�l� adet g�rmenin, 20 ya��ndan k���k k�zlarda g�r�len tipi, toplum genelinde olduk�a s�k kar��la��lan bir durum. ��rencilere, gen�lere ve annelerine soruldu�unda a�r� s�kl���n�n ortalama y�zde 75, yani 4 kad�ndan 3'� oldu�u g�r�l�yor. Karn�n alt k�sm�nda kramp hissiyle birlikte ba�layan a�r�l� adet g�rme, ayr�ca bu duruma e�lik eden ya da �ncesinde ortaya ��kan ba� a�r�s�, �arp�nt�, mide bulant�s�, kusma ve ishal gibi belirtilerle kad�nlar i�in "sanc�l�" bir s�rece d�n��t���n� vurgulayan Kad�n Hastal�klar� ve Do�um Uzman� Op. Dr. Nuri Ceydeli, a�r�l� adetin iki tipinin oldu�una dikkat �ekti. Op. Dr. Ceydeli, "Sorunun birincil olan primer tipi, ilk adetle ba�l�yor ve buna genellikle herhangi bir hastal�k e�lik etmiyor. Sekonder denilen ikincil tip a�r�l� adet ise ilerleyen zamanlarda ortaya ��k�yor ve bu kez genellikle altta yatan ba�ka sorunlar da g�ndeme geliyor" dedi.

KANAMA S�RES� �LE A�RILI ADET G�RME ARASINDA �L��K� VAR

Bilimsel �al��malara g�re kanaman�n s�resi, miktar� ve erken menopoz ile a�r�l� adet g�rme aras�nda bir ili�kinin oldu�unu vurgulayan Anadolu Sa�l�k Merkezi Kad�n Hastal�klar� ve Do�um Uzman� Op. Dr. Nuri Ceydeli, "Sadece bu de�il, aile hikayesi de sorunun g�r�lme olas�l���n� art�r�yor. �yle ki, anne ve k�z karde�te a�r�l� �det kanamas� olmu�sa, bu di�er k�z karde�lerde de riski art�ran bir fakt�r olarak de�erlendiriliyor. Uzmanlar, bunun etkisiyle rahimde a��r� kas�lma ve ciddi kramplar olu�tu�unu tahmin ediyor. Adet d�neminde kas�lmalar kan ak�m�n� azalt�rken, a�r� liflerinin uyar�lmas�n� sa�l�yor ve ayn� zamanda ba��rsak gibi ba�ka organlar� da etkileyip bulant�, kusma ve ishale neden oluyor" �eklinde konu�tu.

REGL D�NEM� DI�INDA A�RI OLMAZ

Birincil tipte a�r�n�n orta hatta, yani karn�n alt k�sm�nda ve adetle birlikte ba�lad���n� s�yleyen Op. Dr. Ceydeli, "Yo�undur, arka taraf ve bacaklara da vurabilir. Ortalama 12-72 saat i�inde azal�r. Adet d�neminin d���nda a�r� olmaz. Te�his genellikle detayl� hik�ye ve muayene sonras� konmal�. Tedavide, standart olarak NSAID grubu ila�lar adetten bir g�n �nce kullan�lmaya ba�lan�yor. E�er bir ila� etkisiz kal�rsa ba�ka bir ilaca ge�mek faydal� olabilir. Bu ila�lara a��r� duyarl�l�k s�z konusu ise kullan�rken dikkat etmek gerekiyor. ��nk� �rne�in, kronik �lseri veya ba��rsak hastal�klar�, kronik b�brek hastal�klar� olanlarda kullan�lmamal�. Bu ila�lar kullan�ld���nda otoimm�n hemolitik anemi, d�k�nt�, v�cutta �dem ve �i�lik, ba� a�r�s�, sinirlilik ve g�rme s�k�nt�lar� ya�anabilir. Hastalar�n y�zde 15'inin karaci�er enzimlerinde hafif y�kselmeler g�r�lebilir" dedi.

Tedavi plan�n�n a�r�l� adet g�rme tipine g�re farkl�l�k g�sterdi�ine dikkat �eken Anadolu Sa�l�k Merkezi Kad�n Hastal�klar� ve Do�um Uzman� Dr. Meltem �am "Birincil tipte tedavi a�r�n�n dindirilmesine y�nelikken, ikincil tipte ise a�r�ya neden olan sebeplerin tespitine ve giderilmesine y�nelik bir s�re� s�z konusudur. Birincil tip a�r�l� �det kanamas�n�n tedavisinde, NSAID grubu ila�lar d���nda do�um kontrol haplar� da yayg�n olarak kullan�l�yor. Rakamlar, hastalar�n y�zde 90'�n�n bu tedaviden fayda g�rd���n� ortaya koyuyor. Do�um kontrol haplar�; yumurtlamay�, endomertial geli�imi ve prostaglandin �nc�lerinin �retimini engelliyor" dedi. Op. Dr. Ceydeli ise bir di�er tedavi se�ene�inin ise hormonlu spiral oldu�unu belirterek "Analjezikler kadar etkili olmasa da TENS (cilt alt� elektriksel sinir uyar�m�) de bir y�ntemdir ama a�r� giderici ila�lar kadar etkili de�ildir. �e�itli diyet ve vitamin terapileri de g�ndemde. �rne�in, d���k ya�l� vejetaryen diyet, adet a�r�s�n� azalt�yor. Vitamin E ve egzersizden de hastalar�n faydaland���n� g�r�yoruz. Rahim a�z� kanal� ileri derecede darald���nda adet kan ak�m� zorla��yor ve adet d�neminde rahim i�i bas�nc� art�yor. B�ylece t�plerden geriye do�ru kan ak�m� oluyor. Bu darl�k do�u�tan olabilece�i gibi daha sonradan elektrokoter, krioterapi, konizasyon sonras� da geli�ebilir. Tedavide ise bu kanal geni�letiliyor. Gonore, klamidya veya di�er bakterilere ba�l� enfeksiyonlar sonras� geli�en pelvik enfeksiyon; pelvik inflamasyon, abse, yap���kl�k, tubal hasarlar pelvik a�r�ya sebep oluyor" a��klamas�nda bulundu.

DAHA RAHAT B�R REGL D�NEM� ���N�

- Hastal���n�z konusunda bilgilenin.
- Adetten bir g�n �nce a�r� kesici kullanabilirsiniz ancak mutlaka doktorunuza dan���n.
- Adet s�resi boyunca hafif g�dalarla beslenmeye �zen g�sterin.
- Ayaklar�n�z� s�cak tutun ve �l�k du� al�n.
- Hafif spor aktivitelerinden �ekinmeyin.
- Stresten ve sigaradan uzak durun. Bu konuda gerekirse profesyonel destek al�n.

13.7.2017 - 27991