|
Zaman zaman bu durumun gere�inden fazla abart�ld��� iddia edilse de, tiroid bezi fonksiyonlar� v�cudumuz a��s�ndan b�y�k �nem ta��yor. Boynumuzun �n b�l�m�nde yer alan, yakla��k 20 gram a��rl���ndaki tiroid bezi, k���k ama v�cuttaki rol� b�y�k bir organd�r.
Ac�badem Maslak Hastanesi Tiroid Klini�inden Endokrinoloji ve Metabolizma Hastal�klar� Uzman� Do�. Dr. Neslihan Kurtulmu�, tiroid bezinde yap�lan tiroid hormonlar�n�n v�cuttaki di�er b�t�n sistemler �zerine etkili oldu�unu, tiroid hormonlar�ndaki en ufak dengesizli�in di�er organ ve sistemlerin de �al��mas�n� olumsuz etkiledi�ini belirtiyor. �stelik tiroid hormonlar�n�n bu etkileri hayat�m�z�n sadece bir b�l�m�nde de�il, anne karn�ndaki hayatla beraber ba�lamakta ve �lene kadar s�rmektedir.
Tiroid fonksiyonlar� bebeklik, �ocukluk, ergenlik, gebelik, lohusal�k, ya�l�l�k gibi fizyolojik d�nemlerde bu d�nemlerin gere�ine uygun de�i�imler g�stermektedir. Tiroid d��� hastal�k durumlar�nda ise kimi zaman v�cudu koruyucu pozisyon almakta, kimi zamansa problem haline d�n��mektedir. G�r�l�yor ki tiroidi �nemsemek pop�larite de�il gereklilik olmaktad�r.
Tiroid bezi anne karn�ndaki d�nemden ba�layarak hayat boyunca tiroid hormonu (T3, T4) salg�lar. Bu d�zenin sa�lanmas�nda hipofizden salg�lanan TSH’�n da varl��� gerekir. Bu nedenle bu hormonlar�n yap�m a�amas�n�n herhangi bir b�l�m�ndeki bozukluk tiroid hastal���na yol a�ar.
Tiroid Hastal�klar� Nelerdir?
Tiroidin b�y�mesine ‘Guatr’ denir. Guatr basit guatr, nod�ll� guatr, nod�ls�z guatr gibi de�i�ik gruplara ayr�l�r. Bir de tiroid bezindeki b�y�menin de�i�kenlik g�sterdi�i, ‘immun sistem’ deki problemlerden kaynaklanan otoimmun (v�cudun tiroide kar�� g�sterdi�i reaksiyon sonucu olu�an) tiroid hastal�klar� (Hashimoto hastal���, Basedow-Graves Hastal��� vard�r. T�m bu tablolar tiroidin �al��mas�n� bozarak hipertiroidi (�ok �al��mas�) ya da hipotiroidiye (az �al��mas�) yol a�abilir.
Hipertiroidi Ve Hipotiroidi Nas�l Anla��l�r?
- Halsizlik
- G��s�zl�k
- Sa� d�k�lmesi
- Cilt kurulu�u
- Kab�zl�k
- �steksizlik
- Mutsuzluk
- Kilo art���, �i�kinlik
- Adet d�zensizli�i, adet olamama
- Tesad�fen yap�lan kan testlerinde ciddi kolesterol y�ksekli�i saptand���nda hipotiroidi akla getirilmelidir.
Tiroid �ok �al��t���nda (hipertiroidi) ise �unlar oluyor;
- �arp�nt�
- Terleme
- Sinirlilik
- Huzursuzluk
- Kilo kayb�
- Ellerde titreme
- Sa� d�k�lmesi, sa�da incelme
- Ge�meyen ishal
- G�zlerde b�y�me
- Adet d�zensizli�i, adet olamama
Tiroid Hastal���n�n Tan�s� ��in Ne Yap�lmal�?
Hastalar bazen boyunlar�nda �i�lik fark ederek bazen de yukar�daki yak�nmalarla hekime giderler. Tan� amac�yla �nce tiroid hekim taraf�nda elle muayene edilir. Daha sonra kan tetkiki istenerek T3, T4, TSH, gerekirse tiroid otoantikorlar� istenir. Ayr�ca sintigrafi ve ultrasonografi de hekimin gerekli g�rmesi durumunda istenebilir.
Kimler Tiroid Hastal��� A��s�ndan Risk Alt�ndad�r?
Tiroid hastal�klar� �lkemizde s�k g�r�lmektedir. �zellikle daha �nceleri iyot eksikli�inin yayg�n olmas� nedeniyle guatr olduk�a s�k g�r�lmektedir. Ailesinde tiroid problemi olanlar, ba�ka bir otoimmun hastal��� olanlar, baz� ila�lar� kullananlar (lityum, amiodarone, interferon, kortikosteroidler gibi), boyun b�lgesine radyoterapi uygulanm�� olanlar, n�kleer kazalara maruz kalm�� olanlar, yo�un bak�mda yatan hastalar di�er insanlara g�re daha fazla risk alt�ndad�r. Gebelik ve lohusal�kda da tiroid hastal��� olas�l��� artar.
Tiroid Nod�l� Tehlikeli midir?
Nod�ler guatr s�k g�r�lmektedir. Nod�l tiroid i�inde b�y�m�� alanlard�r. Boyut ve say�lar� de�i�ik olabilir. Nod�ller b�y�yebilir, �ok �al���r hale ge�ebilir ve y�zde 5 oran�nda da kanserle�ebilir. Bu nedenle takibi gerekir. Hekim gerekli g�rd���nde nod�lden i�ne biyopsisi ister ve tedaviyi biyopsi sonucuna g�re y�nlendirir.
Tiroid Tedavisinde Farkl� Se�enekler Var?
Tiroid hastal�klar�n�n tedavi �ekilleri de�i�iktir. Bir k�sm� sadece ila�la tedavi edilirken, bir k�sm�nda cerrahi y�ntem uygulan�r. Hangi tedaviye karar verilece�i hastaya ve hastal���n�n tipine g�re karar verilir. �la� tedavisi karar� verilen hastalarda da bu tedavinin s�resi, ilac�n dozu, hastaya ve hastal���n seyrine g�re ayarlan�r.
Tiroid bezi tamamen al�nd�ysa hastan�n ameliyat sonras�nda ila�(tiroid hormonu) kullanmas� gerekir. Tiroidin baz� hastal�klar� tiroidin tamamen ��kar�lmas�n� gerektirdi�i i�in sonras�nda �m�r boyu tiroid hormonu al�nmas� hastay� tedirgin etmemelidir.
Tiroid hastal�klar�nda bir di�er tedavi se�ene�i de radyoaktif iyottur. Bu tedavinin karar� tiroid hastal���n�n tipine, hastan�n baz� �zelliklerine g�re verilir.
Tiroid hastas�nda ameliyat d���n�lm�yorsa, hekim taraf�ndan belirlenen aral�klarla hasta izlenir.
Bu izlem s�ras�nda tiroid hormonlar�, tiroid ultrasonografisi ile kontroller yap�l�r, gerekti�inde nod�llere y�nelik biyopsi yap�l�r. Tiroid nod�l� olan ya da b�y�k guatr� olan her hasta ameliyat edilecek anlam�na gelmez. Ancak nod�llerin takibi s�ras�nda ameliyat gereklili�i ortaya ��km��sa da ameliyattan �ekinilmemelidir.
20.1.2011 - 4387
|