1-2 Ya� �ocu�unun Beslenmesi Nas�l Olmal�?

Bir �ocu�un sa�l�kl� yeti�mesi i�in dengeli beslenmesi olduk�a �nemlidir. Hangi g�da grubunun ne kadar t�ketilmesi gerekti�i �o�u anne i�in bir soru i�aretidir. Kad�k�y�ifa Kad�k�y Hastanesi �ocuk Sa�l��� ve Hastal�klar� Uzman� Dr. Arzu Ya�aro�lu Erkum 1 � 2 ya� grubu �ocuklar�n�n beslenmesi konusunda bilgi veriyor.

Bu ya� grubundaki g�nl�k dengeli olarak et, s�t, tah�l, meyve, sebze, ya� ve �eker grubu g�dalar� t�ketmeleri gerekir. Bu d�nemde g�nl�k 350 mg kalsiyum ihtiyac� vard�r. 250 - 300 gr. s�t, yo�urt ve bir kibrit kutusu beyaz peynir bu ihtiyac� kar��lar. Kemik geli�imi i�in bu d�nemde de D vitaminine ihtiya� vard�r. D vitamini i�eren g�dalar yetersiz say�da oldu�u ve k���n g�ne�ten yararlanma �ans� az oldu�u i�in bu ya� grubunda da 400 �nite D vitaminine devam etmek gerekir. Demir ihtiyac� bu d�nemde de devam etmektedir. Demirden zengin g�dalar�n C vitamini ile verilmesine dikkat edilmelidir. C vitamini v�cutta depolanmad��� i�in g�nl�k al�nmas�nda fayda vard�r. �lk bir y�ldan farkl� olarak art�k inek s�t� i�ilmesine izin vard�r. Bu d�nemde 1 - 2 su barda�� yeterli olmaktad�r. Fakat baz� bebekler �srarla daha fazla inek s�t� i�mek isterler. Bu yakla��m �ocuklar� tek y�nl� beslenmeye itti�i gibi, kans�zl�k, kab�zl�k gibi rahats�zl�klara da neden olabilir. Bu d�nemde yumurta beyaz� ve bal da yava� yava� diyete eklenebilir. Hala anne s�t� olan anneler, 2 ya�a kadar emzirmeye devam edebilirler. E�er anne s�t� iste�i �ok yo�unsa ve di�er g�dalar�n al�m�n� engelliyorsa kesilmelidir. Kesme d�neminde bebe�in sa�l�k durumunun yerinde olmas� gerekmektedir. Aksi taktirde aile ve bebek b�y�k s�k�nt�lar ya�ayabilir.

V�cudumuzun bir miktar tuza gereksinimi vard�r. Ancak bu gereksinim ilk y�llarda fazla de�ildir. G�nl�k ihtiyac�m�z olan tuz miktar�n� tuz d��� besinlerden de kar��layabiliriz. Bu y�zden �ocuklar ilk 1 ya�ta tuz ile tan��t�r�lmamal� ve 1 ya� sonras� beslenmede de sofrada tuzluk bulunmamal�d�r. �ocu�u tuzlu ve �ekerli damak tad�na al��t�rmamak, ileri ya�larda tuza ve �ekere ba�l� hastal�klardan korumak i�in yap�lacak en �nemli yat�r�md�r.

1 ya� sonras� d�nemde en s�k kar��la��lan sorun i�tahs�zl�kt�r. Bebe�inizin 1 ya��ndan sonra b�y�me h�z� azald���ndan, fizyolojik i�tahs�zl�k d�nemi ba�lar. 6 - 9 ay aras� 400 gr. alan bebe�inizin, 1 ya� sonras� ayda 200 gr. civar� almas� normaldir. Aileye bu bilgi 1 ya��na girmeden �nce verilmelidir. Aileler taraf�ndan "i�tahs�zl�k" olarak alg�lanan bu d�nemin �o�u �ocuk i�in normal oldu�u belirtilmelidir. Ayda 200 gr. Civar� kilo alabilen, fizik muayenesi do�al bir �ocuk, fazla beslenmek i�in zorlanmamal�d�r. Her �ocuk i�in, aileler ile porsiyonlar, besin kalite ve i�eri�i konu�ularak belirtilmelidir.

Her �ocu�un geli�im h�z�n�n kendine �zg� oldu�u, genetik potansiyeli ile s�n�rl� oldu�u belirtilmelidir. Ailelerin i�tahs�zl�k �ikayeti durumunda, �ncelikle �ocu�un muayenesi yap�lmal�, muayene bulgular� normal, ya��na uygun persentilde b�y�me h�z� g�steren bir �ocukta �ncelikle aileler ile besin i�eri�i ve porsiyonlar�n miktar� konu�ulmal�d�r. �ocu�un t�ketti�i besin, aileyi tatmin edecek miktarda de�il, �ocu�un gereksinimine g�re ayarlanmal�d�r. �ocu�un normal b�y�me s�n�rlar�nda oldu�u,verilen besinin yeterli oldu�u konusunda aile ikna edilmelidir. ��tahs�zl�k, b�y�me h�z�nda yava�lama, persentil e�rilerinde (b�y�me e�rileri) d��me ile birlikte,oluyorsa, tam kan say�m�, tam idrar tahlili ve hekimin gerekli g�rd��� di�er testler ile hasta organik nedenler a��s�ndan ara�t�r�lmal�d�r.

��tahs�z �ocuklarda ba�ta s�t olmak �zere, kola, meyve suyu, �ay, su gibi i�eceklerin yemekten hemen �nce veya yemek s�ras�nda t�ketimi s�n�rland�r�lmal�d�r. Sunulacak besin porsiyonlar� annenin iste�ine g�re de�il, �ocu�un gereksinimine g�re ayarlanmal�d�r. Bir ���ndeki besin reddedildiyse, farkl� bir besin denenmeli, o da reddedilirse, yemesi i�in �ocuk zorlanmamal�d�r. Reddedilen besin aral�klarla �ocu�a tekrar sunulmal�d�r. Yemek saatleri d�zenli olmal�, �d�l olarak �ikolata veya �eker gibi tatl� besinler verilmemelidir. Yemek, gerekirse, �ocu�un ilgisini �ekecek �ekilde s�slenmeli, �ocu�a, besinlerin yararlar� oyunlarla anlat�lmal� ve onun se�im yapmas�na izin verilmelidir. Az miktarda yiyen �ocuklarda s�k ���nler olu�turulmal�d�r. Belirgin sa�l�k sorunu bulunmayan �ocuklarda i�tahs�zl���n psikolojik nedenlere ba�l� olabilece�i d���n�lmeli ve bu konuyla ilgili uzmandan yard�m al�nmal�d�r.

�ncelikle ebeveynlerin bilgilendirilmesi �ok �nemlidir. M�mk�n oldu�unca 1 ya� alt� tuzlu, �ekerli besinlerle �ocu�u tan��t�rmamak, 1 - 2 ya� aras� �d�l olarak �eker, �ikolata gibi �r�nleri kullanmamak, t�m ailenin bu konuda ayn� �zeni g�stermesi gerekir. Ayr�ca ailelerin model olu�turmas�, cips, kola, basit �ekerleri m�mk�n oldu�unca t�ketmemesi, �ocuklara bunlar�n zararlar�n�n anlat�lmas� en faydal� yakla��md�r. �ocuklara kola yerine ayran, kefir, patates k�zartmas� yerine f�r�nda patates veya p�re, �ikolata yerine dondurma sevdirilmeye �al���lmal�d�r. Anaokulu, kre� ve okul kantinlerinin de bu do�rultuda denetlenmesi gerekir.

1 - 2 Ya� D�nemi �ocuklar� ��in G�nl�k Men�

Kahvalt�

2/3 su barda�� s�t (120 ml)

1 yumurta veya 1 kibrit kutusu kadar peynir

1 tatl� ka���� tereya��

1-2 tatl� ka���� re�el / bal / pekmez / f�nd�k ezmesi (sadece 1 tanesi)

2-3 adet zeytin (�ekirde�i ��kart�lm��)

1 ince dilim ekmek

Birka� dilim domates veya mandalina

��le

2-3 yemek ka���� k�ymal� sebze

1-2 yemek ka���� pilav

2 yemek ka���� yo�urt

�kindi

1 kase yo�urt (150 ml)

1 k���k meyve ya da 2-3 adet bisk�vi

Ak�am

1 adet �zgara k�fte

1 kase yayla �orbas� ya da yar�m dilim ekmek

Gece

Anne s�t� ya da mama, inek s�t�

Beslenme bir al��kanl�kt�r. Bu y�zden do�ru beslenme al��kanl�klar�n� olu�turmak �ok �nemlidir. Bu ya�larda sa�layaca��m�z sa�l�kl� beslenme al��kanl���, ileri ya�larda olu�abilecek bir �ok hastal��� �nleyebilir. Do�ru beslenme al��kanl�klar� verebilmek i�in biz ebeveynlerin de model olu�turmas� �ok �nemlidir. Son zamanlarda obezite s�kl���ndaki art�� beslenme al��kanl�klar�m�za daha dikkatli bakmam�z gerekti�ini g�sterir. �lkemizde yap�lan bir �al��mada Edirne'de k�z ve erkek ad�lesanlarda obezite s�kl��� s�ras�yla, % 2.1 / 1.6, �stanbul'da % 14.7 / 18.7, Ankara'da % 3.7 / 1.9 olarak tesbit edilmi�tir. Obezite, kalp-damar, metabolik, ortopedik ve psikiyatrik hastal�klara zemin haz�rlamaktad�r. Obeziteyi olu�madan �nlemek amac�m�z olmal�d�r. �ocu�umuzun b�ya g�re uygun kilosunu bilerek diyetini d�zenlemeliyiz. �ocuklar� fast � food ve abur cuburdan uzak tutmal�y�z. Bilgisayar ve televizyon oyunlar� 1 saat ile s�n�rland�r�l�p, fiziksel aktiviteyi art�rmal�y�z. D�zenli olarak boy ve kilo �l��mleri yaparak kontrolleri s�rd�rmeliyiz.

27.4.2013 - 12527