UZMANINDAN 'KARBONH�DRATLI GIDALARDAN UZAK DURUN' UYARISI

14 Kas�m D�nya Diyabet G�n� vesilesiyle hem diyabet hastas� hem de adaylar�na �e�itli �nerilerde bulunan Medicana International �stanbul Hastanesi Endokrinoloji Uzman� Dr. Nujen Bozkurt, T�rkiye'de diyabet g�r�lme oran�n�n her ge�en g�n daha da artt���n� belirterek 'Beslenme ile diyabet aras�nda da do�rudan ili�ki vard�r. Bu y�zden �ekerden korunmak i�in dengeli ve sa�l�kl� beslenme �ekli �nemlidir. Hastalar�m�za; protein ve lif a��s�ndan zengin, sebze a��rl�kl� beslenme, karbonhidrat ve glisemik indeksi d���k �ekilde beslenmelerini �neriyoruz' dedi.

Medicana International �stanbul Hastanesi'nde 14 Kas�m D�nya Diyabet G�n�'ne �zel konferans d�zenlendi. Herkesin kabul edildi�i konferansla diyabete olan bilincin art�r�lmas� hedeflenirken ki�ilerden al�nan kan ile kan �ekeri �l��mleri yap�ld�. Fark�ndal�k yarat�ld�. Beslenmenin diyabette �nemli oldu�unu belirten Endokrinoloji Uzman� Dr. Nujen Bozkurt, 'Herhangi bir g�da t�r� tek y�nl� t�ketilmemelidir. Kuru baklagiller �rne�in; ye�il mercimek, nohut, b�t�n et t�rleri, ye�il ve koyu ye�il yaprakl� sebzeler bunlar�n hepsi t�ketilmelidir. Ancak beyaz ekmek, pirin�, makarna, simit, po�a�a, gazl� i�ecek, diyet bisk�vi ve diyet galeta gibi yiyeceklerden uzak durulmal�d�r. Bunlar �eker hastas� i�in uygun olmayan g�dalard�r. Ayr�ca �zellikle ailesinde diyabet, obezite, gebelik, �ekeri olanlar yani risk fakt�r� olan ki�iler, d�zenli aral�klarla sa�l�k kontrollerini yapt�rmal�d�r' a��klamas�n� yapt�.

'T�P 1 GENELDE �OCUKLARDA VE GEN� ER��K�NLERDE G�R�L�R'

�eker hastal���n�n genellikle kendini su i�me, a��z kurulu�u, s�k idrara ��kma, �ok yemek yemek ama istem d��� kilo kaybetmek gibi bulgularla a���a ��kt���n� vurgulayan Dr. Bozkurt, 'Ana belirtileri bunlard�r. Ancak halsizlik, yorgunluk gibi �ikayetler de belirti olabilir. Diyabet, 'tip 1 ve tip2 olmak �zere ikiye ayr�l�r. Tip2 diyabette ins�lin ihtiyac� olmaz. Ancak ilerleyen d�nemlerde ins�lin gerektirebilmektedir. Tip1 diyabet, genellikle �ocuk ya da gen� eri�kinlerde g�r�lebilmektedir. Tip 2 diyabet de daha �ok ileri ya�larda g�r�len ve obeziteyle daha �ok ili�kisi olan diyabet formudur diyebiliriz. Bu iki diyabetin de belirtileri ayn�d�r, de�i�mez' dedi.

'HER 3 K���DEN 1'� D�YABET'

Dr. Bozkurt, 'Fakat tip 1 diyabet biraz daha h�zl� ba�lang��l�d�r. K�sa bir s�rede geli�ir. Dolay�s�yla ani bir kilo kayb�, kas kayb�, y�k�m, a��z kurulu�u, su i�me s�k idrara ��kma ile k�sa bir s�rede ortaya ��kar. Tip 2 diyabet biraz daha sinsidir. Kiloyla daha �ok ili�kilidir. Daha yava� yava� seyreder. Tip 2 diyabet hastalar�nda hi�bir bulgu ileri evrelere gelinceye kadar fark edilmeyebilir. T�m d�nyayla paralel olarak �lkemizde de diyabet s�kl���nda �ok belirgin bir art�� var. Yak�n zamanda yap�lan �al��malarda eri�kin pop�lasyonunda tan� konmu� veya konmam�� hasta y�zdesi yakla��k y�zde 30. Eri�kin �a��ndaki 3-4 ki�iden biri diyabet. Hatta biraz daha geni� alacak olursak gizli �eker, diyabet �ncesi d�nemi de kapsarsak neredeyse her 3 ki�iden birinde bu bozuklu�u saptamak m�mk�n' �eklinde konu�tu.

'KONTROL ED�LMEZSE ORGAN KAYBINA B�LE NEDEN OLAB�L�R'

Genellikle tip 2 diyabetin daha s�k g�r�ld���n� belirten Dr. Bozkurt �unlar� s�yledi:

'Hastalar�n y�zde 90-95'inde tip 2 diyabeti g�r�l�yor. Tip 2'nin en �nemli nedeni ise obezitedir. Ama tabii alt�nda genetik fakt�rler de vard�r. Diyabet, 10 y�lda 2,5 kat artt� T�rkiye'de. Y�zde 14'lerden, y�zde 33'lere y�kselmi�. Bunun ana nedenlerinden biri de end�striyel beslenmedir. Ekran kar��s�nda ge�irilen zaman�n spor yaparak ge�irilen zamandan fazla olmas�, hareketsizlik, hareketsizlik, kilo al�m� bunlar�n en ba��nda gelen tabii fakt�rler. �ocuk ya�larda da art�k obeziteyi daha s�k g�rmeye ba�lad�k. �ocukluk �a�� obezitesi de diyabet i�in �nemli bir risk fakt�r�. Diyabet uzun d�nemde g�z arkas�nda kanamalara, daha ileri boyutlarda g�rme kay�plar�na kadar gidebilir. Bunun haricinde b�brek zedelenmeleri, b�brek damarlar�nda hasarlar, b�brek yetmezli�i, kronik b�brek yetmezli�i, ayakta iyile�meyen derin yaralara neden olabilir. Organ kayb�na kadar i� ilerleyebilir.'

'�NS�L�N K�T� B�R TEDAV� Y�NTEM� DE��LD�R'

Tedavi y�ntemlerinde de de�inen Dr. Bozkurt, 'Diyabeti ila�larla veya ins�linle tedavi edebiliriz. Burada hastan�n ihtiyac�n� belirlemek �nemli. 'Hastan�n kendi ins�lin rezervleri yeterli mi, v�cudu kendi ins�linini �retebiliyor mu, bu hastalar ila�la tedavi edilebilir mi' gibi sorular �nemli. ��nk� ila�lar ins�lin sal�n�m�n� ayarlar, artt�r�r, dengeler. Ama hastan�n kendi ins�lin �reten h�crelerinde kay�p varsa ins�lin d��m��se o zaman tabii tedaviye mecbur ins�lin eklemek gerekir. Bu, k�t� bir tedavi �ekli de�ildir? diyerek s�zlerini sonland�rd�.

'KONFERANSLA FARKINDALI�IMIZ ARTTI'

Hastaneye konferans� dinlemek i�in gelen 16 ya��ndaki futbolcu Eren �zt�rk ise 'Diyabet, g�n�m�z�n en b�y�k hastal�klar�ndan biridir. Benim ya�lar�mda da g�r�lebiliyor. Bu ileride b�y�k sorunlar olu�turuyor. Bunun i�in arkada�lar�ma, insanlara beslenmelerine dikkat etmelerini s�yleyebilirim. Bu konferansla b�y�k fark�ndal�k olu�turuldu. Buraya gelirken diyabet hakk�nda belki hi�bir �ey bilmiyorduk. Belki baz�lar�n�z�n bilgisi azd�. Burada bilgilerimizi yenilemi� olduk. Ben genellikle sa�l�kl� beslenmeye ve �ekerli g�dalar t�ketmemeye �zen g�steriyorum. Ailemde de diyabet hastas� kimse yok. Ailecek beslenmemize dikkat ediyoruz. Herkesin de etmesini tavsiye ediyorum' dedi.

15.11.2022 - 63323