Pandemi d�neminde uyku sorunlar� artt� MU�LA Uyku saatlerinin esnek hale gelmesi, fiziksel hareketin azalmas� ve ekran kar��s�nda ge�irilen s�renin uzamas� pandemi d�nemine has bir uykusuzluk sorununa yol a�mas�na neden oldu�u ortaya ��kt�. N�roloji Uzman� Prof. Dr. Hakan Kaynak, koronasomnia olarak adland�rd��� bu durum nedeniyle ya�anan uyku sorunlar�n�n toplumun y�zde 70'inde ortaya ��kt���n� s�yledi. Pandemi d�neminde uzun s�re evde kalmak, g�ne� �����ndan yararlanamamak, fiziksel aktivitenin azalmas� ve bilgisayar, telefon ve tablet �����na maruz kalmak, uyku sorunlar�n�n da artmas�na yol a�t��� ��renildi. Ac�badem Bodrum Hastanesi N�roloji Uzman� Prof. Dr. Hakan Kaynak, Covid-19 salg�n� d�neminde uyku kalitesinin bozuldu�undan �ikayet edenlerin oran�n�n y�zde 70'ler d�zeyinde oldu�unu belirterek "Pandemi d�neminde istedi�imiz saatte yat�p kalkma saatlerindeki esneklik ve g�nl�k ritmin bozulmas� uyku kalitesini olumsuz etkiliyor. Koronasomnia olarak adland�rabilece�imiz bu durum �zellikle ge� yat�p ge� kalkanlar� etkiliyor. Derin uykunun azalmas� da ya� ve �eker metabolizmas�n�n bozulmas�na, v�cutta ya�lanmaya neden oluyor" dedi. Prof. Dr. Kaynak, sa�l�kl� bir uyku yap�lmas� gerekenleri anlatt�. Beyaz ���k, melatonini engelliyor V�cudumuzun 24 saatlik g�nl�k ritme g�ne� ����� ile uyum sa�lad���na dikkat �eken Prof. Dr. Kaynak, "G�ne� ����� sabahlar� uyanmam�z� ve g�ne adapte olmam�z� sa�lar. Ak�am havan�n kararmas� ile birlikte uygu i�in gereken melatonin hormonunu salg�lanmaya ba�lar. Melatonin hormonu, uyku saatinin geldi�ini beyindeki uyku merkezine bildirir. Beyaz ���k ise bu hormonun salg�lanmas�n� engelledi�i i�in uyku saati sinyalinin olu�mas�n� da �nler" diye konu�tu. G�nl�k rutinler i�inde �nemli bir yere sahip olan uyku s�resinin pandemi d�neminde ortadan kalkan i� ve sosyal zorunluluklar nedeniyle �ok de�i�ti�ini kaydeden Prof. Dr. Kaynak, "Gece ge� yat�p ge� kalmak al��kanl��� �ok g�r�l�yor. Hen�z tam olarak normal hayata d�n�lmedi�i i�in bu durum rahats�zl�k vermese de mesainin ve sosyal zorunluluklar�n ba�lamas� ile birlikte ge� yat�p kalmaya al��t�rd���m�z bedenimiz yeni duruma uyum sa�lamakta zorlanabilir" uyar�s�nda bulundu. Uyan�kl�k s�resi iki kat fazla alg�lan�yor Sabah ge� kalman�n ruh halini de olumsuz etkiledi�ini ifade eden Prof. Dr. Kaynak, g�n i�inde yatakta ge�irilen s�renin de artt���n� belirterek bu durumun yol a�t��� sonu�lar hakk�nda �unlar� s�yledi: "Pandemi �ncesi uyku i�in zaman�m�z�n yetmedi�inden yak�nanlar fazlayd�. Covid-19 d�neminde ise yatakta ge�irilen s�re artt�. G�n i�erisinde de yatar pozisyonda daha fazla zaman ge�irilir oldu. Ancak ki�inin uyku s�resi genetik olarak belirlenmi�tir ve her birimiz i�in farkl�d�r, de�i�tirilemez. Bu da kendi iste�imizle uyku s�remizi uzatamay�z anlam�na gelir. Bir ba�ka �nemli nokta da yataktaki uyku ve uykusuzluk s�resini �ok farkl� olarak alg�lamam�z. �rne�in, 9 saat yatakta kal�p 7 saat uyuyan ki�i, 2 saatlik uyan�kl�k s�resini 4 saat olarak, uykudaki 7 saati de 3-4 saat olarak alg�lar. Bu durumda insanlar, ge�mi�le ayn� s�re uyumas�na kar��n uyku s�relerinin daha az oldu�unu hisseder ve uykusuzluk yak�nmalar� artar." Kaliteli uyku kriterleri Yatt�ktan 5-10 dakika sonra uykuya dalman�n, gece boyunca rahat uyman�n, sabah dinlenmi� kalkman�n ve g�nl�k aktiviteleri rahat s�rd�rmenin kaliteli uyku g�stergesi oldu�unu anlatan Prof. Dr. Kaynak, s�zlerine ��yle devam etti: "Baz� uyku hastal�klar� uyku s�resince ortaya ��kar ve hastan�n sabah yorgun uyanmak d���nda hi�bir �ikayet yoktur. �rne�in huzursuz baca�� olan hastalar�n bir�o�u uyurken uykuda periyodik bacak hareketleri nedeniyle gece i�inde mikro uyan�kl�klar ya�ar ve sabahleyin yorgun kalk�p g�n i�inde yorgun ve uykulu olurlar. Bu nedenle herhangi bir uyku �ikayetiniz olmasa bile sabahlar� yorgun kalkman�n ve g�n i�inde yorgun olman�n uyku hastal���n�n belirtisi oldu�unu fark edip bir uzmana ba�vurmak �nemli." Uykunun ba����kl�k sisteminin g��lendirmede �nemli bir etkisi oldu�unu ve uzun s�reli uykusuzluk d�nemlerinin ki�iyi hastal�klara daha a��k hale getirdi�ini vurgulayan Prof. Dr. Kaynak, "Korona d�neminde de yeterli ve kaliteli uyku al�nmamas�, koronaya yakalanma riskini de dolayl� olarak art�rabilir" dedi.
12.1.2022 - 59094
|