|
Kanser t�rlerini ara�t�r�rken kansere yakaland� 1993 y�l�ndan beri kanserle i� i�e olan, kanserleri ara�t�r�rken kendisi de kansere yakalan�p, yenen Do�. Dr. Ahmet Ata �z�imen, bu hastal���n en b�y�k nedeninin "stres" oldu�unu s�yledi �z�imen: "Kanser i�in sigara ve benzeri etkenler de var ama �ncelikle stresten uzak kalmak gerekiyor" "�nsanlar kanseri g�zle g�r�l�r, ellerine gelen kitlelerden anlayabilir" "Kanser, ya�am ve �l�m genleri aras�ndaki bir dengedir" MERS�N - Mersin'e, 1993 y�l�ndan beri kanserlerle i� i�e olan, kanserleri ara�t�r�rken kendisi de kansere yakalan�p, yenen Do�. Dr. Ahmet Ata �z�imen, bu hastal���n en b�y�k nedeninin "stres" oldu�unu s�yledi. �z�imen, "Kanser i�in sigara ve benzeri etkenler de var ama �ncelikle stresten uzak kalmak gerekiyor. �nsanlar kanseri g�zle g�r�l�r, ellerine gelen kitlelerden anlayabilir. Kanser, ya�am ve �l�m genleri aras�ndaki bir dengedir" dedi. Mersin �niversitesi Biyoloji Anabilim Dal� ��retim �yesi Do�. Dr. Ahmet Ata �z�imen, gerek yurt i�i gerekse yurt d���nda bug�ne kadar bir�ok kanserde ara�t�rmalarda bulundu. 1993 y�l�nda Hacettepe �niversitesi Biyoloji B�l�m�'nden mezun olan �z�imen, ilk olarak Ankara T�p Fak�ltesi'nde uzman olarak g�reve ba�lad�. Ancak uzmanl��a ba�lamas�n�n �zerinden 2 ay sonra a��lan yurt d��� s�navlar�na giren �z�imen, s�nav� kazarak �ngiltere University of Sheffield Kanser Enstit�s�'nde 'Klinik Onkoloji ve Molek�ler Onkoloji'de t�p bilimleri uzmanl��� e�itimini ald�. Ard�ndan T�rkiye'ye d�nerek doktoras�n� tamamlayan �z�imen, o g�nden beri kanser hastal���, tipleri ve Akdeniz b�lgesine �zg� 'orak h�cre' �zerine ara�t�rmalarda bulunuyor. Kanserleri ara�t�r�rken kansere yakaland� Kanserler ve kansere yakalanma �yk�s�yle ilgili �HA muhabirine a��klamalarda bulunan �z�imen, 1993 y�l�ndan bu yana kanserlerle i� i�e oldu�unu s�yledi. �ngiltere'den d�nd�kten sonra Hacettepe �niversitesi'nde doktoras�n� tamamlad���n� kaydeden �z�imen, "Hacettepe'de, T�bbi Biyoloji Anabilim Dal�'nda Pediatrik Hematoloji ile ortakla�a, '�ocuklarda Akut Akut Miyeloblastik L�semiler' �zerine �al��t�m. Tam doktoram�n sonuna do�ru kendimde testis kanserine yakaland�m. Onun tedavi s�re�leri s�rd�. 8 ay bir tedavi g�rd�m. Bu s�re�te radyoterapilerimi ald�m. Tabi bu s�re�te sa� testiyi kaybettik. O zamandan bu yana y�lda bir kontrollerimi yapt�r�yorum" diye konu�tu. "Kanseri asl�nda hissediyorsunuz" Kanseri insanlar�n hissetti�ini vurgulayan �z�imen, "��nk� v�cudunuzla ilgili bir tak�m makroskopik muayenelerde, yani g�zle g�r�l�r, ellerine gelen kitlelerden anlayabiliyorsunuz. Benim de bu �ekilde elime bir tak�m kitleler gelmi�ti. Kad�nlarda meme erkekler de testis de ayn�d�r. �zellikle 2 organ �eklindeyse zaten bir organa nazaran de�i�im hissediyorsunuz. Ben de b�yle bir �eyi hissedince �rolog arkada�a dan��t�m. Oda kanser te�hisini koydu ve hemen ertesi g�n ameliyata al�nd�m. Tabi bu s�re� i�erinde yakaland���m kanserle ilgili ara�t�rma yapt�m. Evre 2 de oldu�u i�in rahatlad�m. Zaten ald���m radyoterapi ile atlatm��t�k olduk. Niye ba��ma geldi, neden b�yle oldu diye d���nemiyorsunuz. Tamamen bunun ��z�m� nedir diye bunun �zerinde durmaya ba�l�yorsunuz. �z�ld���m tek nokta, tedavinin ne kadar s�rece�i ve doktora tez �al��mam�n ne olaca��yd�. Onun kayg�s�n� �ok ta��d�m. ��nk� doktoram zaten �ok uzam��t� ve onu bitirmenin tela�� i�indeydim. Tabi ara�t�rmalar�m s�ras�nda ya�ad���m yo�un stresin de bu hastal��a yol a�t���n� d���n�yorum" �eklinde konu�tu. "Kolay kolay kanser olmuyoruz" Kanserin bir t�m�ral bir olu�um oldu�unu alt�n� �izen �z�imen, "T�m�r her zaman olu�an bir olay. Benlerimiz bile birer t�m�ral yap�lard�r. Ancak her t�m�r kanser de�il. Tabi iyi t�m�r vard�r, k�t� t�m�r vard�r. K�t� huylular�na biz 'malign' diyoruz ve i�te bu malign olay� kanserdir. Yani t�m�r ile kanseri kesinlikle ay�rt etmek gerekiyor. T�m�rl� yap�lar nas�l olu�uyor. Tabi do�ada, bir tak�m fiziksel, kimyasal, biyolojik etmenler var. �ster vir�tik olsun, ister kimyasal k�t� bir ajan olsun, boya sanayinde kullan�lan baz� maddeler, sanayi sekt�r�nde kullan�lan kimyasallar, benzen t�revi ila�lar, asbest tozlar� gibi maddeler bir tak�m kanserlere neden oluyor. Bizim bile g�nde bir�ok h�cremizi bozuluyor. Asl�nda genetik yap�m�zdaki DNA'n�n ufak bozulmalar� �eklindeki buna mutasyon diyoruz. Bu, gen i�indeki bir nokta mutasyonu da olabilir, buradaki bozulmalar bile o h�crenin bozulmas�na neden olabilir. Yani buna kanserin belki de ilk 'klon h�cresi' diyebiliriz. Fakat DNA bozuluyor ama bir yandan da tamir ediliyor. Tamir etme kapasitesi, bozulma kapasitesinin gerisinde kal�rsa, o zaman h�creler bozuk �ekilde b�l�nmeye devam ediyor ve y���lmaya ba�l�yorlar. Zaman i�erisinde bozuk olarak b�l�nm�� bu h�creler, apopitoz dedi�imiz bir mekanizmayla da �l�yorlar. Apopitoz, programl� h�cre �l�m�d�r. Yani �yle kolay kolay kanser olmuyoruz. Ne zaman ki DNA tamir mekanizmas� bozuldu, ne zaman ki programl� h�cre �l�m mekanizmas� bozuldu, ��nk� �lmesi gereken h�cre, programl� bir �ekilde yok ediliyor. Bizim i�imizde bu sistem var. ya da ba����kl�k sistemi bozuldu�u zaman bu k�t� dedi�imiz kanserler ortaya ��k�yor. Yoksa dokular�m�zda, organlar�m�zda hali haz�rda o kadar �ok t�m�ral olu�umlar var ki Bunlar zaman i�erisinde yok oluyor, b�y�yor, ben gibi zarars�z olanlar� var ki ameliyatla al�nabiliyor. veya ba��rsaklardaki polipler Ama bu polipler de zaman i�inde k�t�le�irlerse ba��rsak kanserine yol a��yor. Tabi bunlar�n i�inde bir tak�m karma��k genetik fakt�rler de var" ifadelerini kulland�. "Kanserin en b�y�k sebebi stres" Her insan�n kansere yakalanabilece�ine dikkat �eken �z�imen, "Sigara ve benzeri etkenler de var ama �ncelikle stresten uzak kalmak gerekiyor. ��nk� g�n�m�zde kanser vakalar�n�n artmas�n�n alt�nda stresin etkili oldu�u biliniyor. Tabi stres derken her t�rl� stres. ��nk� stres b�t�n sistemimiz �zerinde bir etkiye sahip. Bu etkilerin sonucun da DNA tamir mekanizmam�z� bozuyor. Devaml� stres ko�ullar�nda oldu�umuz i�in en ufak bir kimyasal de�i�im veya biyolojik bir etmenle kar��la��p h�crelerimiz de�i�ti�inde tamir mekanizmalar�m�z bunu tamir edemez duruma geliyor. Tabi do�an�n kirletilmesi de var ama her hal�karda kansere a��k bireyleriz. Zira �ok h�creli organizmalara ge�i� a�amas�ndan itibaren bu kanser olay� var. Sanayi Devrimiyle veya �undan bundan dolay� kanser artt� demek do�ru de�il. Kanser, h�crenin genetik hastal���d�r. H�cresel bazda da bakt���m�z zaman o �ok h�creli organizmalar ortaya ��kt���ndan itibaren, do�adaki fiziksel, kimyasal, biyolojik b�t�n etmenlere a��k. Dolay�s�yla de�i�iyor ve d�n���yorlar. Kanserin o ilk h�cresinin olu�umu da o zamanlar ba�lam��t�r" dedi. "Kanser, ya�am ve �l�m genleri aras�ndaki bir dengedir" Kay�tl� ilk kanser vakalar�n�n dinozor fosillerine kadar gitti�ini belirten �z�imen, "Dinozorlarda 'osteosarkom' denilen kemik kanserleri tespit edildi. Nitekim dinozorlarda kemik kanseri varsa, di�er kanser tipleri de vard�r. Dolay�s�yla kanser i�in 'g�n�m�z�n hastal���' demek yanl��. Kanser, ya�am ile �l�m genleri aras�ndaki bir dengedir. Ya�am genleri �ok fazla �al��t��� zaman kansere e�lik eder. Ya�am genleri ne zaman �l�m genlerinin �n�ne ge�er? Bir yaralanma olur, bir dokunun yenilenmesi olur, o zaman evet ge�er. Ama ya�am genleri devaml� �al���r durumda oldu�u zaman ve �l�m genlerini bast�rd���nda, devaml� h�crenin �o�almas�, artmas� y�n�nde �al��maya ba�l�yorlar. Ya�am genlerinin �ok �al��mas� asl�nda aleyhimizedir. Ya�am genleri ile �l�m genlerinin terazide, dengede olmas� gerekiyor" diye konu�tu.
9.6.2017 1 - 27552
|