|
Ka� saat de�il hangi saat aral���nda uyudu�unuz �nemli D�zenli uyku a�� koruyuculu�unu uzat�yor Tam ba����kl�k i�in uyku d�zeni �art �STANBUL - Ba����kl�k sistemi i�in hangi saatlerde uyku d�zeninin olu�turulmas� gerekti�ine dair bilgilendirmelerde bulunan Prof. Dr. Asiye Nurten, "Ka� saat uyudu�unuzdan daha �ok hangi saatler aras�nda uyudu�unuz daha da �nemli. Gece yerine g�nd�z uyudu�unuz 7-8 saatin �ok fayda sa�lad���n� s�yleyemeyiz" dedi. Uzmanlar �zellikle ba����kl�k sistemi i�in her g�n 7-8 saat uyunmas� gerekti�inin yan� s�ra bu uykunun hangi saat aral���nda olmas� gerekti�ine dair de uyar�larda bulunuyor. Sadece belli bir saat aral���ndaki uykudan ba����kl�k sistemi i�in maksimum verim al�nabildi�i ise bilimsel verilerle kan�tlanm�� durumda. Bu anlamda gece saat 23.00'dan sonraki 7-8 saatlik uykunun metabolizma i�in en iyi saat dilimi oldu�unu vurgulayan �stanbul Yeni Y�zy�l �niversitesi T�p Fak�ltesi Dekan Yrd. Fizyoloji Ana Bilim Dal� ��r. �yesi Prof. Dr. Asiye Nurten iyi bir ba����kl�k sistemi i�in d�zenli uykunun �art oldu�unu vurgulad�. "Uyku s�ras�nda ba����kl�k sistemi de kendini d�zenliyor, yeniliyor ve daha fazla h�cre �retiyor. G�n i�erisinde ald���m�z mikroplara, yabanc� maddelere kar�� savunma sistemimiz g��leniyor. D�zensiz bir uyku oldu�unda da ba����kl�k sistemimiz zay�fl�yor ve hastal�klara a��k bir hale geliyoruz" diyerek konunun �nemine de�inen Prof. Dr. Asiye Nurten a��klamalar�na �u �ekilde devam etti; "Toplamda 8 saat de�il kesintisiz 8 saat uyku olmal�" "Uyku, ba����kl�k sistemini d�zenledi�i gibi ba����kl�k sistemi de uykunun d�zenlenmesinde rol oynuyor. �yi bir ba����kl�k sistemine sahip olabilmek i�in d�zenli bir uykuya sahip olmam�z gerekiyor. D�zenli bir uykudan kast�m�z ise her g�n ayn� saatte yat�p ayn� saatte kalkmak. G�nd�z 12.00'da yat�p ak�am 20.00'da kalkmak olmaz. Uyku sadece ba����kl�k sistemi ile de�il endokrin sistemli hormonlar�m�zla da ili�ki halinde. V�cudumuz gece uykuda olmal� ki di�er hormonlar da, endokrin sistemimiz de buna uyumlu olarak �al��s�n. Gece 23.00 en ideal uyku saatidir. Bu saatten sonra uyudu�umuz 7-8 saatlik s�re zarf�nda hem b�y�me hormonlar�m�z�n hem de di�er hormonlar�m�z�n salg�lanmas� i�in uyku, metabolizmam�za yard�mc� oluyor. Yine ayn� �ekilde her g�n ayn� saatte yat�p ayn� saatlerde kalkarak g�nl�k bir uyku rutini olu�turmal�y�z. Ayr�ca uykuyu g�n i�erisine b�lmememiz gerekiyor. 2 saat �imdi uyuyay�m 2 saat de �urada uyuyay�m 24 saat i�erisinde 8 saati tamamlar�m demekle de olmaz. �nsanlar bu 8 saati kesintisiz olarak uyumal� ki ba����kl�k sistemimiz, haf�zam�z ve di�er endokrin sistemlerdeki d�zenlemeler ger�ekle�sin. Ki�iden ki�iye 8 saat mi yoksa 6 saat mi oldu�u de�i�ir. Fakat daha az� veya fazlas� ba����kl�k sistemimiz i�in ve v�cudumuzun di�er i�levlerini yerine getirebilmesi i�in iyi de�il" dedi. Uyku d�zensizli�i nelere sebep oluyor? Uyku d�zensizli�i ile birlikte sa�l���m�zda olu�an olumsuz durumlar�n yan� s�ra stres hormonlar�n�n da devreye girdi�ini hat�rlatan Prof. Dr. Nurten, "Uyku d�zeni ile melatonin ve stres hormonlar�n�n salg�lanmas� da de�i�iyor. Uyku �ok hassas ve nazik bir �ey asl�nda. Gen�ler �ok kolay uyuduklar�ndan dolay� �yle alg�lam�yor olabilirler ama uyku d�zeni bozuldu�unda bunu daha �ok anlayacaklard�r. Vardiyal� �al��anlarda ve n�bet tutanlarda stres hormonlar�, v�cudun kendini yenilemesi, haf�za bozukluklar�, kalp damar hastal�klar�, ba����kl�k sistemi ile ilgili hastal�klar, otoimm�n dedi�imiz hastal�klar, n�rodejeneratif hastal�klar (beynin i�levlerini bozan hastal�klar) daha fazla g�z�k�yor" diyerek olas� tehlikelerden bahsetti. Uyku �ncesi haz�rl�k gerekiyor D�zenli uyku saatlerine uymakta zorluk ya�ayanlar i�in de �nerilerde bulunan Nurten, "Beynimizin uykuya veya uyan�kl��a ge�mek i�in bir dengesi var. O denge de�i�meli ki uykuya veya uyan�kl��a ge�ebilsin. Beyin uykuya ge�mek i�in bask� alt�na girmeli. G�n �����, bilgisayar, telefon ve televizyon gibi uyaranlar� azaltmak, g�nl�k k�yafetler ��kart�p gecelikler giymek uykuya ge�meden �nce bir haz�rl�kt�r" dedi. D�zenli uyuyanlar� a�� daha �ok koruyor �ocukluktan itibaren ki�ileri bir�ok hastal�ktan korumak amac�yla yap�lan a�� �al��malar�nda da d�zenli uykunun �nemli bir yere sahip oldu�unun alt�n� �izen Nurten s�zlerini �u �ekilde son verdi; "�nsanlar ve hayvanlarda yap�lan Hepatit B a�� �al��malar�nda, d�zensiz uyuyanlar ve d�zenli uyuyanlara yap�lan a��n�n v�cuda verdi�i tepki aras�nda fark oldu�u ortaya konulmu�tur. A�� olup iyi bir uyku uyursan�z a��n�n �ok daha uzun ve g��l� bir koruyuculu�u oluyor. D�zensiz bir uykunuz var ise maalesef a��n�n koruyuculu�u �ok daha k�sa oluyor. 4 saatten az ve d�zensiz uyutuldu�u zaman ki�ilerin ba����kl�k yan�t� �ok daha k�sa s�r�yor. B�ylelikle koruyuculuk �ok daha �nceden bitiyor ve v�cudumuz �ok daha az antikor �retiyor."
13.7.2021 - 54908
|