|
Bu hastal���n fark edilme oran� �ok d���k Yeti�kinlerin y�zde 6's�nda dikkat eksikli�i var Dikkat eksikli�i ve hiperaktivite bozuklu�u her yirmi ki�iden en az birinde g�r�l�yor �STANBUL - Kamuoyunda son on y�ld�r �ocuklar konusunda �ok fazla g�ndeme gelen dikkat eksikli�i ve hiperaktivite bozuklu�unun yeti�kinlerde g�r�lme oran�n�n da y�ksek oldu�unu kaydeden Dr. ��retim �yesi Ali�an Burak Ya�ar, yap�lan bir ara�t�rmayla elde edilen sonu�larda her yirmi ki�iden birinde bu hastal���n g�rd���n� belirterek, "Yeti�kinlerin y�zde 6's�nda dikkat eksikli�i ve hiperaktivite bozuklu�u var" dedi. Dikkat eksikli�i ve hiperaktivite bozuklu�unu bir nevi "gizli pandemi" olarak tan�mlayan �stanbul Geli�im �niversitesi Dr. ��retim �yesi Ali�an Burak Ya�ar, hayat boyu s�ren bu hastal���n yeti�kinlerde g�r�lme oran�n�n olduk�a y�ksek oldu�una dikkat �ekti. Yap�lan bir meta analiz makalesinde �zellikle yeti�kinlerde y�zde 6 ila 7 aras�nda dikkat eksikli�i ve hiperaktivite bozuklu�u saptand���n� belirten Dr. ��retim �yesi Ya�ar, "Her yirmi ki�iden en az 1'inde bu hastal�k belirtileri g�r�l�yor " dedi. Hastal�k bir bireyde e�er �ocukluk ya�lar�nda ba�lad�ysa, n�robiyolojik olarak belirti ve �ikayetlerinin hayat boyu devam edebilece�ini ifade eden Ya�ar, hastal���n �ocuklarda hiperaktivite yeti�kinlerde ise a��rl�kl� dikkat eksikli�i olarak fark edilebildi�ini kaydetti. Ya�ar, yap�lan ara�t�rmalar�n sonu�lar�na g�re bir �ocukta dikkat eksikli�i ve hiperaktivite varsa anne ya da babas�ndan birinde de olma ihtimalinin y�ksek oldu�unu vurgulad�. Fark edilme oran� �ok d���k Dikkat eksikli�i ve hiperaktivite bozuklu�unun fark edilme oran�n�n d���kl���ne de�inen Ya�ar, "Psikoloji ve psikiyatrinin geli�imi son y�z y�lda h�z kazand�. G�n�m�zde tan� kitaplar�nda kulland���m�z pek �ok tan� ve s�n�fland�rma asl�nda 1930'larda ba�layan ve yakla��k olarak 10-15 y�lda bir g�ncellenen �e�itli kategorilerden olu�uyor. Dolay�s�yla zaten ruhsal hastal�klarla ilgili kat edece�imiz yol �ok daha uzun gibi g�z�k�yor. Bunun yan� s�ra ruhsal hastal�klar� te�his etmek hala �ok zor. Hala �o�unlukla sendrom d�zeyindeki hasl�klar� tan�ml�yor ve tedavi ediyoruz. Bu bak�mdan dikkat eksikli�i ve hiperaktivite bozuklu�undaki geli�meleri son yirmi y�lda ki �al��malara ba�layabiliriz "dedi. Bireyde travmalara neden oluyor Hastal���n yeti�kinlerde ve �ocuklarda farkl� seyretti�ini belirten Ya�ar, " Dikkat eksikli�i ve hiperaktivite bozuklu�unun iki par�as� var. Bunlardan biri dikkat di�eri ise hareketlilik belirtileridir. �ocuklarda fark edilen daha �ok hiperaktivitedir. �ocuk yaramaz g�z�k�yor, yerinde duram�yor ve hareketlilik g�steriyorsa toplumda hiperatkif olarak ifade ediliyor. Ancak ya� ilerledik�e hareketlilik azal�yor ve dikkat eksikli�i bask�n kal�yor. Mesela bireye s�ral� bir g�rev verildi�i zaman verilen i�i bir d�zene sokam�yor ve �abuk s�k�l�yor. Bir i�e ba�lad�klar�nda ilk zamanlar y�ksek bir performans g�sterirken, yeni olma �zelli�i ge�ince o i�i s�rd�rmekte zorluk �ekiyor, s�k�l�yor ve performans� h�zla d���yor. Bu bireyler s�k s�k sakarl�k yap�yorlar. DEHB olarak k�saltt���m�z bu sendromda e�yalar�n� bir yerlerde unutur, kaybeder ve bulmakta �ok zorlan�rlar. Bulunduklar� ortama odaklanamazlar ve bir soru soruldu�unda soru daha bitmeden cevaplamaya �al���rlar ya da konu�may� tam ortas�nda b�lerler. Zaman y�netimleri k�t�d�r. Zaman� organize edemezler ve dolay�s�yla bulu�malara ya ge� kal�rlar ya da bunu telafi etmek i�in �ok erken gelirler. G�nl�k ya�am�m�zda bu t�r insanlar� �ok s�k g�r�yoruz ve onlar� maalesef tembel diye etiketliyoruz. �nsanlar da kendilerinde bu durumlar� ki�ilik �zelli�i olarak g�r�yor. B�ylece yapabileceklerinden �ok daha d���k bir performansa sahip olabiliyorlar. Ayr�ca dikkat eksikli�ini en �ok da kariyer odakl� ele al�yoruz ama sosyal ili�kileri daha �ok etkiliyor. Sosyal ili�kilerde d��lanmaya kadar giden sonu�lar� do�urabiliyor ve bu da ki�ide bir s�r� travmaya sebep olabiliyor" diye konu�tu. Olduk�a yayg�n Hatal���n tedavi y�ntemlerinden de bahseden Ya�ar, "Dikkat eksikli�i ve hiperaktivite bozuklu�unu kabaca ifade edersek, zihinde dikkati toparlayan ve s�rd�ren yerdeki bir filtre bozuklu�u diyebiliriz. Bu hastal�k gizli bir pandemi gibi ��nk� �ok yayg�n ve hayat kalitesini olduk�a etkiliyor. Bu bak�mdan profesyonel bir tedavi �ok �nemli. Tedavi y�ntemlerinden en �nemlisi ise farmakolojik tedavidir. Bunun yan� s�ra insanlar�n hayat kalitesini y�kseltecek ila�lar var. Ayr�ca �e�itli psikoterapi y�ntemleri ve sosyal m�dahaleler de var. Hastalar�m�z�n da hastal��� y�netmek ad�na baz� tedbirler ald�klar�n� g�rd�k. Aralar�nda g�nl�k notlar tutanlar, hayatlar�n� ve i� ya�amlar�n� planlayarak s�rd�ren ve gidece�i yere ge� kalmamak ad�na �e�itli taktikler geli�tiren hastalar�m�z oluyor. Bu gibi �e�itli stratejileri, psikososyal m�dahaleleri ve terapileri hastalar�m�z i�in kullan�yoruz. Ancak en �nemli tedavi y�ntemi kulland���m�z ila�lard�r" �eklinde konu�tu.
2.8.2021 1 - 55246
|