Kulak Burun Bo�az Uzman� Prof. Dr. �smail Ko�ak, Avrupa'dan gelen son �al��malara g�re aniden ortaya ��kan koku alma kayb�n�n koronavir�se i�aret edebilece�ini s�yledi.
Prof. Dr. Ko�ak, "Ancak koku alma kayb� mevsimsel alerji, ileri ya� veya ila� kullan�m� gibi etkenlerle de ortaya ��kabilir. Sa�l�k �al��anlar�, kuryeler, kasiyerler gibi temas a��s�ndan risk grubundaki ki�ilerde ba�ka hi�bir neden yokken ani koku alma kayb� ba�larsa mutlaka de�erlendirilmeli. Koronavir�s salg�n�n�n ba�lad��� �in'in Wuhan eyaletinden Ocak ay�nda yay�nlanan ilk ara�t�rmalarda tat veya koku bozuklu�undan bahsedilmedi�ine ancak �ubat ay�ndan sonra �zellikle Avrupa'dan yap�lan yay�nlarda bu belirtinin b�y�k oranda dikkat �ekmeye ba�land���na i�aret eden Prof. Dr. �smail Ko�ak, 'Bu durum mevsimsel de�i�imden de kaynaklan�yor olabilir. Biliyoruz ki bahar mevsiminin gelmesiyle beraber alerjik rinit gibi hastal�klarda da ani koku kay�plar� g�r�lebiliyor. Ancak pozitif hastalarla temas olas�l��� y�ksek ki�ilerde �nemli bir erken belirti olarak de�erlendirilebilir. Bu ki�iler hele ki ate� gibi belirtiler de eklenirse mutlaka doktora ba�vurmal�" dedi.
H��B�R R�SK FAKT�R� YOKKEN ORTAYA �IKARSA D�KKAT Koku bozuklu�unun ilk olarak �ran'dan bildirilen bir olgu ile g�ndeme geldi�ini anlatan Prof. Dr. Ko�ak, "�ubat'�n son haftalar�nda ise G�ney Kore, Kovid testi pozitif olan veya tedavi alt�ndaki hastalar�n y�zde 34'�nde koku veya tat alma bozuklu�u bulundu�unu bildirdi. Ard�ndan �talya, �ngiltere, son olarak da Almanya'dan benzer bulgular gelmeye ba�lad�. Toplumda �st solunum yolu enfeksiyonu, alerji, ileri ya�, depresyon, ila� kullan�m�, burun t�kan�kl��� gibi nedenlerden y�zde 3 ila 21 oran�nda bu bozukluk g�r�lebiliyor. Koronavir�s'e ba�l� koku ve tat bozuklu�u ile ilgili �al��malar halen devam ediyor. Tat ve koku kayb� asl�nda genel olarak �ok s�k rastlad���m�z bir �eydir. Bir �st solunum yolu enfeksiyonuyla kar��la�t���m�z zaman muhakkak tat ve koku kayb� olur. Neredeyse y�zde 40'a yak�n bu g�r�l�r. Ama aniden, herhangi bir enfeksiyon, alerji, ila� kullan�m�, ileri ya� gibi riskler yokken bir anda, tahmin etmedi�iniz bir �ekilde ortaya ��kt���nda bunu �nemsemek gerekir. Paniklemeden hekimle ileti�ime ge�ilmeli, izolasyon �nlemleri al�nmal�d�r" �eklinde konu�tu.
"KOKU S�N�R�NE DE��L �EVRES�NE BULA�IYOR" Koronavir�s hastal���n�n tat veya koku kayb�na yol a�ma mekanizmalar�n� da anlatan Prof. Dr. Ko�ak, �u bilgileri verdi "Burun i�erisinde koku respet�r� denilen ve 1-2 santimetrekare b�y�kl���nde bir n�roepitel var. Koku alma duyumuzu bu b�lge sa�l�yor. Ancak vir�s�n bu koku sinirine ba�lanmas� m�mk�n de�il ��nk� bu epitelde ACE2 resept�r� bulunmuyor. Ama �evresindeki solunum yolu epitelinde etkilenme oluyor. Dolay�s�yla nazofarenks k�lt�rleri (burun-bo�az s�r�nt�s�) al�nd��� zaman bu b�lgeden gelen verilerle tan� konuyor. Sonu�ta bu vir�s bir solunum yolu vir�s� ve tabii ki koku almay� da etkiler. Ama tabii ilk zamanlar koku bozuklu�u �n planda de�ilken niye Mart ay�ndan sonra �ne ��kt� ��te bu noktada alerjileri d���nmek laz�m. ��nk� Mart ay�nda alerji sezonu ba�l�yor. Hem bahar alerjisi, hem mevsimsel alerji hem de evlerde akar alerjisi koku alma kalitesini belirgin derecede bozuyor."
"POZ�T�F VAKALARDA �� KAT FAZLA" En son ��kan �al��malarda Kovid testi pozitif olanlarla negatif olanlar�n k�yasland���nda koku kayb�n�n pozitif ki�ilerde �� misline ��kt���na de�inen Prof. Dr. Ko�ak, s�zlerini ��yle noktalad�: "Evet bu anlaml� bir sonu�tur. O y�zden de ani koku kayb� varsa �nemsenebilir. Ama benim fikrim, sadece bu belirtinin Kovid-19 a��s�ndan major kriter olamayaca�� y�n�nde. Koku kayb� var, kendimi iyi hissediyorum, herhangi bir riskli temas�m da yok; y�zde 60 ihtimalle bir problem yok demektir. Diyelim ��pheli bir durum var, solunum problemi, ate� halsizlik ve di�er major belirtiler yoksa, bu durumda yap�lacak �ey �ok basit. Evden ��kmayacaks�n�z, iki hafta karantina s�resi ge�eceksiniz. E�er bir enfeksiyon ge�iyorsan�z, hafif de ge�iyorsa sorun de�il. Unutulmamal�d�r ki koku kayb� ila� kullananlarda, ileri ya�lardaki olan ki�ilerde, depresyon ve mutsuzlukta dahi g�r�lebilir. Bir koku ba�ta al�nabiliyor ama sonradan kayboluyorsa sorun yok. Ayr�ca bir madde uzun s�re kokland���nda da koku yava� yava� kaybolur. Bu normaldir ��nk� burun kokuya adapte olur. Evde limon, kahve, sar�msak, so�an ya da herhangi al���k oldu�unuz bir parf�m�n kokusuyla test edebilirsiniz. Ancak �ama��r suyu gibi temizlik maddeleri ile bu deneme yap�lmamal� ��nk� solunum yollar�na zarar verir bu kimyasallar. �unu da unutmamal�, tak�nt� ve endi�e halinde s�rekli koku al�p almad���n�z test etmek, ki�iyi obsesif hale getirir. Buna da dikkat edilmesini tavsiye ediyorum."
20.4.2020 - 44731